8 sự cố thường gặp của ATS và cách xử lý

Chu Văn An

Khi ATS không hoạt động bình thường hoặc không được bảo trì thường xuyên có thể khiến hệ thống điện sự cố bị hỏng. Tham khảo các sự cố ATS thường gặp và cách xử lý trong bài viết sau.

Lỗi cơ học

Theo thời gian, các bộ phận cơ khí trong tủ chuyển đổi nguồn ATS như rơle, công tắc và động cơ có thể bị hao mòn. Ngoài ra, bụi bẩn, ẩm ướt hoặc thiếu dầu bôi trơn cũng ảnh hưởng đến chức năng của các bộ phận chuyển động, dẫn đến hỏng hóc cơ học.

Cách xử lý:

• Bảo dưỡng định kỳ: Thường xuyên kiểm tra tủ chuyển đổi nguồn để phát hiện kịp thời các bộ phận bị mòn, bám bụi, ăn mòn hoặc bôi trơn không đủ. Trong quá trình kiểm tra, cần vận hành thử các bộ phận chuyển động, làm sạch và thay thế ngay các bộ phận bị hư hỏng.

• Bôi trơn đúng cách: Thực hiện theo hướng dẫn của nhà sản xuất để bôi trơn các bộ phận chuyển động. Đảm bảo việc bảo trì được xử lý bởi các kỹ thuật viên có trình độ, được chứng nhận và đeo thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) thích hợp.

Sự cố kết nối điện

Các kết nối lỏng lẻo hoặc bị ăn mòn có thể làm gián đoạn dòng điện khiến bộ chuyển đổi nguồn ATS hoạt động không ổn định, thậm chí hỏng hoàn toàn. Các kết nối kém chất lượng cũng gây nguy hiểm về an toàn điện do nguy cơ quá nhiệt và phát ra tia lửa.

Cách xử lý:

• Siết chặt các kết nối thường xuyên: Trong quá trình bảo trì định kỳ, tất cả các kết nối điện cần được kiểm tra và siết chặt. Bước đơn giản này có thể ngăn các kết nối lỏng lẻo phát triển thành việc sửa chữa tốn kém hoặc các tình huống nguy hiểm.
• Kiểm tra sự ăn mòn: Sự ăn mòn có thể tích tụ xung quanh các đầu nối, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt. Làm sạch các dấu hiệu ăn mòn bằng dung dịch tẩy rửa điện chuyên dụng và bôi chất chống ăn mòn nếu cần thiết.

Lỗi trên bảng điều khiển

Bảng điều khiển ATS đóng vai trò là “bộ não” của hệ thống, chứa các mạch điện và linh kiện điện tử điều khiển quá trình chuyển đổi từ nguồn điện lưới sang nguồn điện máy phát điện. Nếu các bộ phận này bị hỏng, ATS có thể không phản hồi khi mất điện.

Cách xử lý:

• Kiểm tra định kỳ: Thực hiện kiểm tra bảng điều khiển thường xuyên để xác nhận khả năng gửi/nhận tín hiệu chính xác. Đảm bảo các đường truyền thông của hệ thống điều khiển hoạt động tốt. Xác minh bộ chuyển đổi hoạt động trơn tru trong kịch bản thử nghiệm.
• Cập nhật phần mềm: Một số ATS hiện đại thường sử dụng phần mềm điều khiển. Đảm bảo luôn cài đặt các bản cập nhật từ nhà sản xuất để tránh các sự cố tương thích hoặc lỗi phần mềm.

Chọn hoặc cài đặt sai ATS

Nếu kích thước ATS không phù hợp với tải mà thiết bị hỗ trợ, nó có thể gây ra tình trạng quá tải hoặc kém hiệu quả, làm giảm hiệu suất hệ thống hoặc gây ra sự cố về điện.

Cách xử lý:

• Đánh giá kích thước phù hợp: Tham khảo ý kiến ​​​​của các chuyên gia để đảm bảo ATS có kích thước phù hợp với yêu cầu tải của hệ thống. Việc lựa chọn kích thước ATS có thể dựa trên các tiêu chí sau: nhu cầu phụ tải cao điểm, kế hoạch mở rộng thiết bị hoặc công suất tải trong tương lai.
• Lắp đặt chuyên nghiệp: Đảm bảo việc lắp đặt được thực hiện bởi các kỹ thuật viên có trình độ hiểu biết về hệ thống ATS. Việc cài đặt không đúng cách có thể dẫn đến sai lệch, kết nối kém hoặc lỗi lập trình.

Chất lượng điện kém

Những biến động về chất lượng điện năng như tăng vọt điện áp, tăng đột ngột hoặc sụt điện áp đều có thể gây hại cho ATS, dẫn đến hỏng rơle hoặc hư hỏng các linh kiện điện tử nhạy cảm.

Cách xử lý:

• Lắp đặt thiết bị bảo vệ đột biến (SPD) để bảo vệ ATS khỏi các đợt tăng đột ngột. Đảm bảo hệ thống có các thiết bị chống sét lan truyền được lắp đặt trên cả nguồn điện chính và phía nguồn máy phát điện.
• Phân tích chất lượng điện năng định kỳ: Định kỳ thực hiện kiểm tra chất lượng điện năng để phát hiện những bất thường trong nguồn điện. Nếu phát hiện điện áp dao động cần có biện pháp khắc phục ngay như điều chỉnh nối đất, lắp đặt ổn áp hoặc nâng cấp hệ thống điện nếu cần thiết.

Lỗi ắc quy (đối với ATS có ắc quy dự phòng)

Một số thiết bị ATS sử dụng nguồn pin để vận hành hệ thống điều khiển khi mất điện. Nếu pin bị hỏng hoặc không được sạc đầy, ATS có thể hoạt động không chính xác.

Cách xử lý:

• Bảo dưỡng ắc quy định kỳ: Nên kiểm tra ắc quy thường xuyên và thay thế theo khung thời gian khuyến cáo của nhà sản xuất.
• Kiểm tra các cực và kết nối của pin: Luôn đảm bảo các cực của pin sạch sẽ, có các kết nối chặt chẽ và không bị ăn mòn có thể ảnh hưởng đến hiệu suất.

Rủi ro môi trường

Nhiệt độ, độ ẩm, bụi bẩn khắc nghiệt đều có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của ATS và gây ra hỏng hóc các bộ phận cơ và điện.

Cách xử lý:

• Kiểm soát môi trường lắp đặt: Nếu ATS được lắp đặt trong môi trường khắc nghiệt cần lắp đặt tủ bảo vệ chuyên dụng hoặc hệ thống điều hòa nhiệt độ/độ ẩm để luôn duy trì môi trường ATS trong ngưỡng an toàn của nhà sản xuất.
• Lắp tấm lọc và tấm che bụi: Đối với ATS đặt tại các nhà máy công nghiệp hoặc khu vực nhiều bụi bẩn thì cần lắp thêm tấm lọc khí và tấm che bụi để hạn chế bụi lọt vào bên trong.

Nguồn máy phát điện vẫn chạy sau khi nguồn điện chính được phục hồi

Có hai lý do khiến máy phát điện tiếp tục hoạt động sau khi có điện lưới trở lại.

• Nguyên nhân thường gặp: Máy phát điện sẽ tiếp tục chạy thêm 15-20 phút sau khi có điện lưới để hoàn tất quá trình làm mát trước khi tắt hoàn toàn.
• Nguyên nhân sự cố: Nếu sau 30 phút máy phát điện vẫn hoạt động thì có thể do ATS (dây kết nối lỏng hoặc tiếp điểm kém) bị hỏng hoặc dây tín hiệu điều khiển chuyển nguồn bị nối đất trong quá trình chuyển nguồn.

Giải pháp: Cần có kỹ thuật viên chuyên nghiệp sử dụng đồng hồ vạn năng để chẩn đoán chính xác sự cố và thực hiện các sửa chữa cần thiết ngay tại hiện trường.

Một số lỗi ATS khác

ATS không chuyển đổi ở chế độ Manual và Auto

• Nguyên nhân có thể do không có nguồn cấp vào ATS hoặc đấu dây các chân ATS không đúng.
• Cách khắc phục: Kiểm tra lại nguồn điện hoặc thay đổi nguồn điện. Đấu lại dây theo sơ đồ chuẩn

ATS mất điện nhưng không cấp lại được điện

• Nguyên nhân: Rơle điều khiển không khóa chéo nguồn điện nên khi cấp lại nguồn điện chính xảy ra xung đột.
• Cách khắc phục: Kiểm tra rơle xem có bị khóa chéo không.

ATS chuyển mạch phát ra mùi khét

• Nguyên nhân: Dòng điện trong nguồn chính hoặc nguồn phụ khi chạy qua ATS không ổn định, có điện áp thấp hoặc quá điện áp so với ngưỡng ATS khiến ATS phát ra mùi khét khi chuyển mạch.
• Giải pháp: Thêm bộ hẹn giờ để tăng thời gian trễ chuyển mạch cho ATS. Ngoài ra, sử dụng bộ bảo vệ pha cho ATS có chức năng bảo vệ điện áp, tần số, pha, v.v.

Lưu ý quan trọng: Tuyệt đối không tự ý kiểm tra ATS khi thiết bị đang hoạt động hoặc thùng máy đang mở. Chỉ những kỹ thuật viên chuyên nghiệp được chứng nhận với thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) thích hợp mới được xử lý, kiểm tra và bảo dưỡng công tắc chuyển tự động. Làm việc trên ATS mà không có kiến ​​thức và thiết bị bảo hộ có thể gây thương tích nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.

Trên đây Trường Chu Văn An đã liệt kê các lỗi cơ bản thường gặp của bộ biến đổi nguồn tự động ATS. Một lần nữa chúng tôi nhấn mạnh việc kiểm tra, khắc phục lỗi trên ATS phải được thực hiện bởi các kỹ thuật viên chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn. Không tự ý bảo trì hoặc bảo dưỡng ATS nếu không có đủ kiến ​​thức. Để tìm hiểu thêm thông tin về ATS hoặc các thiết bị khác, bạn có thể truy cập: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/.