Đất phù sa | Đặc điểm, phân loại và ứng dụng trong nông nghiệp

Chu Văn An

Đất phù sa có vai trò quan trọng trong nông nghiệp. Cây trồng trên loại đất này sẽ sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ. Vậy đất phù sa là gì? Những loại cây nào thích hợp trồng trên đất phù sa? Câu trả lời sẽ có trong bài viết mà Trường Chu Văn An chia sẻ dưới đây.

1. Đất phù sa là gì?

Đất phù sa được hình thành do bồi lắng dọc bờ sông trong thời gian dài. Đất sở hữu nhiều vi chất dinh dưỡng và khoáng chất tạo điều kiện tối ưu cho cây trồng phát triển.

Đất phù sa được hình thành do bồi lắng dọc bờ sông trong thời gian dài

2. Đặc điểm đất phù sa

Đất phù sa màu mỡ hơn nhiều lần so với các loại đất khác. Vì vậy, đất phù sa thích hợp cho canh tác nông nghiệp với những đặc điểm chính sau:

2.1. Kết cấu đất

Đất được cấu tạo từ các vật liệu rời nên có cấu trúc kém và dễ bị nước cuốn trôi. Tuy nhiên, đất phù sa ven sông là nơi cư trú của nhiều loại côn trùng, tạo độ thoáng, tơi xốp cho đất.

2.2. Kích thước hạt

Đất phù sa có kích thước hạt trung bình, hỗn hợp gồm sét và cát. Nhờ đặc tính này, đất giúp cây hút nước, ra rễ và cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cây sinh trưởng. Nhờ đó, cây trồng phát triển khỏe mạnh hơn và nâng cao năng suất nông nghiệp.

2.3. Khả năng giữ ẩm và thoát nước

Đất phù sa chứa thành phần tự nhiên, không chứa tạp chất, giúp giữ nước lâu dài. Đồng thời, bón lượng đất vừa phải để tránh tình trạng úng, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây.

Đất phù sa tơi xốp, giàu dinh dưỡng

2.4. Đa dạng chất dinh dưỡng

Thành phần của đất bao gồm nhiều hạt keo giúp duy trì nhiệt độ, độ ẩm và chất dinh dưỡng ổn định cho cây trồng. Các chất vô cơ, hữu cơ, khoáng chất tồn tại trong đất sẽ giúp cây trồng phát triển mà không cần phân bón. Nhờ đó, người trồng sẽ tiết kiệm tối đa chi phí mà vẫn đảm bảo năng suất cây trồng.

3. Phân loại đất phù sa

3.1. Đất phù sa sông Mê Kông

Đất phù sa ở đồng bằng sông Cửu Long có diện tích khoảng 40.000 km2, chủ yếu được hình thành do quá trình bồi lắng của sông Mê Kông. Trong đó, nhóm đất phân bố dọc theo bờ sông Tiền, sông Hậu chiếm 30,4% tổng diện tích, khoảng 1.184.857 ha.

Đất phù sa ở khu vực này có dạng phẳng, hình thang, địa hình thấp, độ cao trung bình 2 – 3 mét so với mực nước biển. Vào mùa mưa, khu vực này không có đê ngăn lũ nên dễ xảy ra lũ lụt trên diện rộng. Khi đó đất sẽ mặn và chua.

Đất phù sa ở đồng bằng sông Cửu Long có giá trị dinh dưỡng cao, thích hợp trồng nhiều loại cây trồng khác nhau. Đất được bồi đắp hàng năm trên một diện tích rộng lớn, cung cấp diện tích canh tác lớn cho người dân sinh sống ở đây.

Đất phù sa thích hợp cho sản xuất nông nghiệp

3.2. Đất phù sa sông Hồng

Đất phù sa ở đồng bằng sông Hồng có diện tích lớn thứ hai cả nước với diện tích khoảng 15.000 km2. Đất phù sa được hình thành trong quá trình bồi tụ của hai con sông lớn là sông Hồng và sông Thái Bình.

Diện tích đất sử dụng cho nông nghiệp là 760.000 ha, chiếm 51,2% diện tích toàn vùng. Trong đó, có tới 70% diện tích là đất màu mỡ, giàu dinh dưỡng thích hợp cho việc trồng trọt, sản xuất nông nghiệp.

Địa hình đất phù sa ở khu vực này thấp dần từ phía Tây và Tây Bắc về phía biển. Hệ thống đê ngăn lũ chia đất thành nhiều ô trong và ngoài đê. Còn đất ngoài đê thì màu mỡ, màu mỡ vì được bồi đắp hàng năm. Đất trong đê thường sẽ cằn cỗi, bạc màu vì không được sông bồi lắng.

Đặc tính đất ở vùng đồng bằng sông Hồng khá màu mỡ, độ pH hơi kiềm. Đất chứa hàm lượng dinh dưỡng N, P, K cao và dễ bị phân hủy nên thích hợp trồng nhiều loại cây trồng.

Đất phù sa thích hợp trồng nhiều loại cây trồng như lúa, ngô, khoai, sắn, đậu…

3.3. Đất phù sa của các hệ thống sông khác

Các vùng đất phù sa sông khác như: sông Mã, sông Thái Bình, sông Lam… có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn vùng sông Hồng. Với hàm lượng lân, đạm, mùn vừa phải, đất thích hợp cho việc trồng cây lương thực.

4. Cây trồng thích hợp trên đất phù sa

Đất phù sa màu mỡ, thoát nước tốt nhưng vẫn giữ được chất dinh dưỡng nhất định. Vì vậy, đất phù sa thích hợp cho việc trồng trọt và nhận được rất nhiều sự quan tâm.

Theo đó, đất phù sa ngoài đê hoặc đất phù sa trong đê có thể trồng được nhiều loại cây. Bao gồm:

• Trồng cây họ đậu: Lạc, đậu Hà Lan, đậu đen…
• Đất thích hợp trồng các loại cây lương thực như lúa, khoai, sắn, ngô…
• Trồng cây công nghiệp: Bông, mía đường…
• Trồng cây ăn trái: chanh, chôm chôm, măng cụt…
• Cây trồng: Cà rốt, su hào, bắp cải, súp lơ…

Đất phù sa giàu chất dinh dưỡng, có tính tơi xốp và giữ ẩm tốt nên hỗ trợ cây trồng phát triển tối ưu. Hy vọng những chia sẻ của Trường Chu Văn An sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại đất này. Từ đó áp dụng vào cuộc sống và công việc để mang lại hiệu quả cao.