Phân tử là gì? Đặc điểm, khối lượng và liên kết phân tử

Chu Văn An

Nội dung bài viết

Nguyên tử và phân tử là đơn vị chính tạo nên vật chất xung quanh vũ trụ. Vậy phân tử là gì? Khối lượng của phân tử là bao nhiêu? Nếu bạn cũng có cùng thắc mắc thì hãy cùng Trường Chu Văn An khám phá câu trả lời chi tiết dưới đây nhé.

1. Định nghĩa phân tử là gì?

Bài toán phân tử là gì đã được giới thiệu khá chi tiết trong chương trình phổ thông. Theo đó, phân tử là tập hợp các nguyên tử. Số lượng nguyên tử có thể từ 2 trở lên để tạo thành đơn vị nhỏ nhất. Các đơn vị này có thể được phân chia mà không làm thay đổi tính chất hóa học hoặc thành phần của chất.

Phân tử là tập hợp các nguyên tử

2. Khối lượng phân tử là gì?

Khối lượng phân tử được xác định bằng tổng khối lượng của các nguyên tử tạo nên phân tử đó. Nói một cách đơn giản, đối với bất kỳ chất nào có khối lượng phân tử M thì số mol trong M gam là 1.

Trong 1 mol khối lượng phân tử của các chất không thay đổi nhưng có giá trị như nhau. Và được xác định là Hằng số Avogadro với giá trị 6,022140857×1023.

Có nhiều cách để xác định khối lượng phân tử là gì. Trong đó phổ biến nhất là công nghệ nhiệt động lực học, khối phổ hay hiện tượng truyền động.

Xem thêm Cách nhận diện hình đồ cảnh báo hóa chất nguy hiểm

Tìm hiểu về khối lượng phân tử

3. Đặc điểm của phân tử

Kiến thức lý thuyết về đặc điểm phân tử là gì có ý nghĩa rất lớn. Theo đó, mỗi nguyên tử sẽ được tạo thành từ một hạt nhân mang điện tích dương. Xung quanh hạt nhân này là các electron mang điện tích âm. Ở cự ly gần, các nguyên tử tiến lại gần nhau. Sau đó, hạt nhân sẽ phản ứng với các đám mây điện tử.

Quá trình tương tác giữa các nguyên tử làm giảm hệ thống năng lượng. Điều này sẽ hình thành liên kết giữa các nguyên tử để tạo thành phân tử.

Như vậy có thể thấy phân tử là tập hợp các nguyên tử liên kết với nhau thông qua lực cộng hóa trị với các đặc điểm sau:

Hai nguyên tử giống hệt nhau có thể tạo thành một phân tử hạt nhân. Ví dụ: 2 nguyên tử oxy tạo thành phân tử O2.
Nếu hai nguyên tử khác nhau tạo thành một phân tử hạt nhân thì nó được gọi là phân tử lưỡng tính hạt nhân. Ví dụ: 1 nguyên tử cacbon kết hợp với 1 nguyên tử oxi tạo thành CO.
Các phân tử đa nguyên tử được hình thành khi có nhiều hơn 2 nguyên tử tạo nên phân tử. Ví dụ: Nước được tạo thành từ 1 nguyên tử Hydro và 2 nguyên tử Oxy (H2O), khí CO2 được tạo thành từ 1 nguyên tử Carbon và 2 nguyên tử Oxy (CO2).

Phân tử là tập hợp các nguyên tử liên kết với nhau bằng lực cộng hóa trị

4. Trả lời: Liên kết phân tử là gì?

Các phân tử được hình thành trong quá trình liên kết nguyên tử theo tỷ lệ cố định. Đây là một trong những đặc tính quan trọng để nhận biết các chất hóa học riêng biệt khi trộn bằng cơ học hoặc trong dung dịch.

Với Hydrogen và Oxygen, chúng có thể liên kết với các nguyên tử khác theo nhiều tỷ lệ để tạo ra các phân tử khác nhau. Trong một số trường hợp, các nguyên tử cùng loại hình thành liên kết theo một tỷ lệ nhất định để tạo thành các phân tử có cấu trúc, đặc điểm và tên gọi hoàn toàn khác nhau.

Xem thêm Lỗ thủng tầng ozon là gì? Nguyên nhân & hậu quả nặng nề

Ví dụ:

Nếu bạn kết hợp Oxy và Hydrogen để tạo ra nước thì sẽ chỉ tạo ra một tỷ lệ duy nhất: H2O. Cũng là Oxy và Hydro nhưng nếu kết hợp 2 nguyên tử Hydro và 2 nguyên tử Oxy sẽ tạo thành H2O2 – Hydrogen Peroxide.

Đặc biệt, trong cùng một tỷ lệ nhưng cách sắp xếp khác nhau, các nguyên tử có thể tạo thành các phân tử khác nhau. Sau đó, chúng được gọi là đồng phân của nhau. Ví dụ: Liên kết giữa 1 nguyên tử Oxy, 2 nguyên tử Carbon và 3 nguyên tử Hydro có thể tạo thành Methyl Ether (CH3OCH3) hoặc Ethyl Alcohol (CH3CH2OH).

Khám phá liên kết phân tử

5. Tìm hiểu chi tiết khối lượng phân tử của một phân tử

Khối lượng phân tử của một phân tử đã được giới thiệu khá chi tiết trong chương trình hóa học lớp 8. Đây là tổng khối lượng của nguyên tử. Đơn vị khối lượng phân tử là Cacbon.

6. Tìm hiểu sự khác biệt giữa phân tử và hợp chất

Để dễ dàng phân biệt các hợp chất với khối lượng phân tử, bạn có thể tham khảo bảng so sánh sau:

Tiêu chí so sánh	Khối lượng phân tử	hợp chất
Quá trình tạo	Được tạo thành từ ít nhất 2 nguyên tử cùng loại hoặc khác loại. Một số phân tử có thể là hợp chất.	Được tạo thành từ ít nhất 2 yếu tố với nhau. Các hợp chất được phân loại dựa trên các phân tử.
liên kết	Liên kết hóa học	Trộn đều theo tỷ lệ nhất định
Kết cấu	Các nguyên tử liên kết với nhau bằng lực rất mạnh. Những liên kết này rất bền và khó phá vỡ.	Thuộc loại vật chất tồn tại ở dạng tuyệt đối.
Khả năng hiển thị	Mắt thường không nhìn thấy được.	Mắt thường có thể nhìn thấy.
Ví dụ	Ozone là một phân tử oxy. Khí cacbonic là CO2. Khí lưu huỳnh là S2…	Amoniac, muối, đường,… là những hợp chất

Xem thêm Thủy triều đỏ nguy hiểm như thế nào? Tổng hợp thông tin cần lưu ý

Thông tin chi tiết về phân tử là gì đã được phân tích chi tiết trong bài viết trên. Nếu cần tìm hiểu kỹ hơn về nội dung này, bạn có thể liên hệ tới hotline 0826 010 010 của Trường Chu Văn An để được hỗ trợ.

Hóa Chất