Thạch nhũ là gì? Sự hình thành và đặc điểm tự nhiên tuyệt đẹp

Chu Văn An

Nhũ đá còn có tên gọi khác là nhũ đá. Nó được tìm thấy trong các hang động điển hình, tạo nên vẻ đẹp huyền ảo và hoàn toàn khác biệt. Trong bài viết này, hãy cùng Vietchem tìm hiểu thông tin chi tiết về thạch nhũ đá vôi.

1. Nhũ đá là gì?

Hang thạch nhũ

thạch nhũ trong Tiếng Anh là gì? Đó là Nhũ đá, nó được hình thành do cặn nước nhỏ giọt qua hàng nghìn năm. Nó được coi là khoáng vật hang động thứ cấp, thường treo trên trần, tường, vách của các hang động tự nhiên.

2. Thạch nhũ trong hang được hình thành như thế nào?

Nhũ đá trong hang động đá vôi và động Phong Nha được hình thành từ CaCO3 cùng với các khoáng chất khác, kết tụ từ dung dịch nước khoáng trong hang động tự nhiên. Đá vôi chứa canxi cacbonat hòa tan trong nước chứa CO2 tạo thành dung dịch Ca(HCO3)2.

Phương trình phản ứng như sau:

CaCO3+ CO2+ H2O → Ca(HCO3)2

Dung dịch này chảy qua các kẽ hở của đá cho đến khi gặp vách đá và trần nhà rồi nhỏ giọt xuống. Khi dung dịch tiếp xúc với không khí sẽ phản ứng hóa học tạo thành nhũ đá theo phương trình sau:

Ca(HCO3)2 → CaCO3 + H2O(l) + CO2

Quá trình hình thành nhũ đá mất nhiều năm

Mỗi năm, thạch nhũ sẽ “lớn lên” hoặc tăng kích thước với tốc độ 0,13mm/năm. Nhũ đá phát triển nhanh nhất là ở những nơi có dòng nước dồi dào canxi cacbonat và CO2, tốc độ tăng trưởng khi đó có thể đạt mức tăng 3 mm mỗi năm.

3. Những loại thạch nhũ phổ biến nhất trong tự nhiên

3.1. Đá nhỏ giọt

Nhũ đá nhỏ giọt là thuật ngữ dùng để chỉ trầm tích hang động, do đặc tính của nước nhỏ giọt từ phía trên hang động. Các loại giọt nhũ rất đa dạng về hình dáng, chiều dài và kích thước.

Nhũ đá nhỏ giọt

3.2. Rơm soda

ống thạch nhũ

Đây là dạng chuông đá thạch nhũ nguyên thủy tồn tại ở dạng ống nhỏ, có hình dạng giống như một hình trụ rỗng với thành ống mỏng. Nó mọc ở những nơi nước đọng trên trần hang nhỏ giọt xuống từng giọt. Hình dạng ống có thể từ ngắn đến dài. Nhiều nhũ đá đã được ghi nhận có chiều dài lên tới 9m.

3.3. Drapery – Drapery

Nhũ tương rèm là một dạng nhũ tương nhỏ giọt đặc biệt hơn. Trong quá trình nước từ trần hang chảy xuống qua các vết nứt hẹp tạo thành các lớp mỏng, kết tủa thay vì tạo thành hình trụ sẽ tạo thành một tấm màn mỏng treo lơ lửng rất đẹp.

Thạch nhũ rèm có vẻ đẹp riêng biệt và được nhiều người yêu thích

Những nhũ đá này thường có nhiều màu sắc, nhiều lớp đan xen với nhau một cách rất sống động. Đó là loại thạch nhũ đẹp, được du khách yêu thích nhất khi ngắm nhìn hang động thạch nhũ.

3.4. Măng đá

Măng đá được hình thành khi những giọt nước chảy xuống sàn hang, sau đó định kỳ bay hơi và lắng đọng khoáng chất. Thường thì măng đá sẽ mọc lên từ những nơi có nước nhỏ giọt từ chuông đá. Khi đó đầu măng đá và chuông đá sẽ gần như chạm vào nhau. Măng đá khác với nhũ đá thông thường ở chỗ chúng mọc lên từ mặt đất.

4. Thạch nhũ ở đâu tráng lệ và huyền ảo nhất?

Hiện nay, thạch nhũ Phong Nha Kẻ Bàng được đánh giá là đẹp nhất thế giới. Hệ thống hang động Phong Nha được các nhà khoa học đánh giá có giá trị tự nhiên hiếm có trên thế giới với những điểm nổi bật sau:

• Sở hữu cửa hàng cao và rộng nhất thế giới
• Hệ thống hang động có bãi cát rộng, đẹp nhất với đá chất lượng cao
• Nhũ đá Phong Nha còn được đánh giá là đẹp nhất thế giới, có giá trị trang trí và khoa học cực kỳ cao.

Một đoạn thạch nhũ tuyệt đẹp ở động Phong Nha

Hệ thống hang động Phong Nha được phát hiện từ lâu. Điều này được thể hiện rõ nét qua những văn tự cổ được khắc trên vách đá bằng ngôn ngữ Champa cổ có niên đại từ nhiều năm trước.

5. Một số câu hỏi liên quan đến khái niệm nhũ đá

5.1. Nhũ đá Minecraft

Nhũ đá trong Minecraft là một phần quan trọng của các công trình kiến ​​trúc ở khu vực sinh tồn trong game Minecraft nổi tiếng. Các hang động thạch nhũ trong trò chơi này cũng rất đa dạng, có nhiều kích cỡ khác nhau mà người chơi có thể tự mình khám phá hoặc tham gia xây dựng hang động thạch nhũ của riêng mình.

Hang động thạch nhũ trong game nổi tiếng Minecraft

5.2. Thạch nhũ có thể hình thành trên bê tông?

Trên thực tế, nhũ đá cũng có thể hình thành trên bề mặt bê tông chứ không chỉ riêng đá vôi. Nó sẽ xuất hiện ở các mối hàn chì nếu nước rò rỉ chậm và đá vôi hoặc các khoáng chất khác thường thấy trong ngành xây dựng, có mặt trong nguồn cung cấp nước. Người ta đã ghi nhận rằng nhũ đá hình thành trên bê tông theo cách này thường dài ra nhanh hơn nhiều so với nhũ đá trong tự nhiên.

Như vậy, Vietchem đã giúp các bạn tìm hiểu về thạch nhũ hang động và các khái niệm liên quan. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu thêm về lĩnh vực hóa học và tự nhiên.