Dầu ông già (Cyclohexanone) là gì? Tính chất, ứng dụng và điều chế

Chu Văn An

Dầu Clematis hay Cyclohexanone được biết đến là một hợp chất tinh khiết có khả năng hòa tan nhiều chất hữu cơ khác nhau. Vậy tính chất, ứng dụng và cách điều chế của loại dầu này là gì? Hãy cùng Trường Chu Văn An khám phá câu trả lời chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.

1. Dầu ông già là gì?

Dầu ông già có nhiều tên gọi khác nhau như: Anone, CYC, Cyclohexanone. Nếu tồn tại ở dạng nguyên chất, CYC là chất lỏng trong suốt hoặc chuyển sang màu vàng trong một số trường hợp nhất định. Chúng có mùi Ketone đặc trưng và nhiệt độ sôi khá cao.

Dầu ông già là chất lỏng trong suốt

Dung môi dầu Clematis được sử dụng trong ngành công nghiệp PVC làm chất phủ bề mặt để tăng độ bám dính và làm chất phụ gia cho keo. Đồng thời, CYC còn là thành phần tẩy trắng thiết yếu trong ngành mực in, sơn.

2. Tính chất của dầu Ông Già

Dầu Clematis có đặc tính hòa tan nhẹ trong nước và hòa tan hoàn toàn trong dung môi hữu cơ. Hầu hết CYC được sản xuất là tiền thân của nylon. Chúng tham gia vào phản ứng của thuốc thử Ketone, Olefin, Grignard…

Độ hòa tan của Cyclohexanone phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Nhiệt độ càng cao thì độ hòa tan trong nước càng cao. Ví dụ: Trong 100ml nước, Cyclohexanone sẽ hòa tan khoảng 9 gam ở 200C.

Đặc tính nổi bật của Dầu Ông Già:

• Công thức phân tử: C6H10O
• Mật độ ở nhiệt độ phòng: 0,947 g/cm3
• Nhiệt độ đông lạnh: – 310C.
• Nhiệt độ sôi: 1550C
• Số Cas: 108 – 94 – 1
• Khối lượng phân tử: 98,15 g/mol
• Mật độ: 0,9478

• Độ nhớt: 2,45 Pa.s
• Áp suất hơi: 0,5 kPa

Cấu trúc phân tử của Cyclohexanone

3. Chuẩn bị dầu ông già

3.1. Điều chế dầu Ông Già trong công nghiệp

– Trong không khí, Cyclohexane bị oxy hóa tạo thành Cyclohexanone với chất xúc tác là Cobalt.

Phương trình phản ứng: C6H12 + O2 → (CH2)5CO + H2O

Khi kết thúc phản ứng sẽ tạo thành Cyclohexanone hay còn gọi là dầu KA. Đây là nguyên liệu quan trọng được sử dụng trong sản xuất Axit Adipic.

– Ngoài ra, CYC còn được điều chế công nghiệp bằng phương pháp Hydro hóa Phenol trong điều kiện thuận lợi.

Phương trình phản ứng: C6H5OH + 2H2 → (CH2)5CO

3.2. Điều chế dầu Ông Già trong phòng thí nghiệm

Trong phòng thí nghiệm CYC được hình thành bằng quá trình oxy hóa Cyclohexanol. Tuy nhiên, để phản ứng xảy ra hoàn toàn cần có chất xúc tác Crom Trioxide.

4. Sử dụng dầu Ông Già

Dầu Clematis là dung môi hữu cơ mạnh nên được sử dụng khá phổ biến trên thị trường hiện nay.

4.1. Ứng dụng của Old Man Oil trong ngành hóa chất

CYC được biết đến là nguyên liệu tổng hợp các chất hữu cơ trong sản xuất nylon, Caprolactam, Adipic Acid. Chúng là dung môi quan trọng cho thuốc diệt nấm và thuốc trừ sâu hoặc chất xúc tác trong quá trình tổng hợp nhựa Polyester.

4.2. Dùng làm sơn phủ, mực in và sản xuất nhựa PVC

Dầu Clematis là nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất mực in và nhựa PVC hoặc một số loại nhựa thông dụng khác. Chúng cũng đóng vai trò là chất phụ gia trong chất tẩy sơn, chất phủ bề mặt và chất chống ẩm.

CYC là thành phần thiết yếu trong sản xuất mực in

4.3. Ứng dụng CYC trong sản xuất keo

CYC có khả năng điều chỉnh tốc độ bay hơi. Vì vậy, hoạt chất này được sử dụng trong sản xuất keo PVC.

4.4. Ứng dụng trong ngành thuộc da và đóng gói

Với khả năng làm trắng tối ưu, Old Man Oil góp phần vào ngành thuộc da. Đồng thời, chúng còn được dùng làm dung môi trong các chất phủ.

4.5. Ứng dụng trong ngành dệt may

CYC đóng vai trò quan trọng trong quá trình ngâm sợi của ngành dệt may. Chúng được kết hợp với xà phòng nhôm và dung dịch kiềm để có kết quả tối ưu.

5. Hướng dẫn bảo quản Dầu Ông Già

Với những ứng dụng quan trọng nêu trên, việc bảo quản Dầu Ông Già cũng cần được hiểu rõ. Để đảm bảo sử dụng hiệu quả và an toàn cho con người và môi trường sống, vui lòng tuân thủ các nguyên tắc bảo quản CYC như sau:

• Đặt dầu Elder ở nơi thông thoáng. Không để ánh nắng trực tiếp chiếu vào thùng dầu.
• Tránh đặt thùng chứa dầu gần nguồn lửa hoặc nguồn nhiệt.
• Không lưu trữ cùng với các chất ăn mòn, chất oxy hóa và các yếu tố dễ cháy.

6. Xử lý sự cố với Old Man Oil

Trong quá trình sử dụng, chắc hẳn nhiều người có cùng thắc mắc: Dầu Ông Già có độc không? Tuy không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con người nhưng nếu CYC bắn thẳng vào người cần phải xử lý ngay. Đây là cách thực hiện:

• Nếu bị văng vào mắt, rửa sạch bằng nước lạnh trong 15 phút.
• Nếu hít phải, hãy đến nơi có không khí trong lành ngay lập tức. Nếu không thở được hãy hô hấp nhân tạo và đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ.
• Nếu bạn tạt trực tiếp CYC lên da, hãy rửa sạch dưới vòi nước trong vòng 15 phút. Trong trường hợp tổn thương nghiêm trọng, hãy rửa bằng xà phòng sát trùng và bôi kem kháng khuẩn.
• Nếu nuốt phải dầu, không tự ý xử lý mà không có sự hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Dầu ông già là loại hóa chất được sử dụng trong nhiều lĩnh vực với vai trò vô cùng quan trọng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về dung môi này, vui lòng liên hệ Trường Chu Văn An theo số hotline 0826 010 010 để được hỗ trợ sớm nhất.