VOC là chất gì? Tác hại của VOC đối với sức khỏe

Chu Văn An

VOC là một nhóm các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi ở nhiệt độ phòng và có mặt ở mọi nơi xung quanh chúng ta. Một số hợp chất VOC có hại cho sức khỏe khi tiếp xúc. Vậy VOC là gì? Nó đến từ đâu? Khí VOC có tác dụng gì đối với sức khỏe con người? Hãy cùng ENGCHEM giải đáp thắc mắc trên qua bài viết dưới đây:

1. VOC là gì?

VOC là tên viết tắt của cụm từ Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, nghĩa là hợp chất hữu cơ dễ bay hơi. Đây là nhóm các hợp chất hữu cơ ở dạng rắn hoặc lỏng, có nhiệt độ sôi thấp và dễ dàng chuyển hóa thành hơi hoặc khí trong điều kiện bình thường trong không khí. Theo định nghĩa của Liên minh Châu Âu (EU), VOC là những hợp chất hữu cơ có nhiệt độ sôi tối đa không quá 250 độ C ở áp suất tiêu chuẩn 101,3kPa.

Một số hợp chất VOC phổ biến là formic aldehyde, axeton, xylene, benzen, skatolec… Những hợp chất này chúng ta gặp rất nhiều trong cuộc sống như trong chất tẩy rửa, mỹ phẩm, thuốc trừ sâu, máy in. sơn, vecni…

VOC là gì?

2. VOC đến từ đâu?

Các hợp chất VOC có nguồn gốc tự nhiên hoặc nhân tạo. Tuy nhiên, hiện nay khi nhắc đến VOC, mọi người thường hiểu rằng chúng là những hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong không khí có nguồn gốc từ những vật phẩm do con người tạo ra.

2.1 Hợp chất VOC có nguồn gốc từ thiên nhiên

Rất ít hợp chất VOC có nguồn gốc từ thiên nhiên, phần lớn các hợp chất đó có nguồn gốc từ thực vật. Trong một năm, ước tính mỗi năm có khoảng 1150 Tg VOC (1Tg = 1012 g) được thải vào không khí với thành phần chính là isoprene.

Nguồn gốc của VOC

2.2 Hợp chất VOC có nguồn gốc nhân tạo

Phần lớn các hợp chất VOC phát sinh từ vật liệu, thiết bị và hoạt động của con người. Theo thống kê về nguồn gốc VOC nhân tạo, 50% chất này đến từ hoạt động công nghiệp, 16% từ máy móc thiết bị, 11% từ quy trình nông nghiệp, 10% từ phương pháp nông nghiệp. vận chuyển và 10% gốc từ sơn dầu (từ dung môi và phụ gia)…

VOC có trong các loại sơn (sơn dầu, sơn tường, sơn gỗ, sơn bóng…). VOC cũng được sản xuất từ ​​xăng, thuốc lá, keo dán, chất tẩy rửa và khử trùng, máy móc xây dựng, thuốc trừ sâu, máy in, máy photocopy, điều hòa không khí, v.v. Sau khi bay hơi và trộn lẫn. Trong không khí, dưới tác dụng của nhiệt độ, các chất khí có thể phản ứng với nhau tạo thành các chất khác.

3. Ảnh hưởng của VOC tới sức khỏe

Một số hợp chất VOC không ảnh hưởng tới sức khỏe nhưng hầu hết chúng đều có tác động tiêu cực đến sức khỏe con người. VOC biến thành khí trong điều kiện bình thường khiến chúng dễ hít vào và dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, mắt-mũi như viêm họng, dị ứng mũi, ngứa mắt. Nó còn gây mệt mỏi, khó thở, nhức đầu, buồn nôn,… Nếu tiếp xúc lâu dài sẽ gây tổn thương mãn tính cho hệ thần kinh, gan, thận; Đặc biệt nếu VOC có trong nước uống hoặc thực phẩm, chúng còn có thể gây ung thư và làm hỏng hệ thống sinh sản. Đặc biệt đối với phụ nữ mang thai và cho con bú sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe của thai nhi và trẻ bú mẹ.

Như đã đề cập ở trên, tất cả các loại sơn đều chứa VOC. Theo nhiều nghiên cứu, hàm lượng VOC trong nhà có thể cao gấp 10 lần so với bên ngoài và có khi tăng gấp 1.000 lần sau khi sơn một lớp sơn mới lên tường. Các vật dụng thông dụng trong đời sống hàng ngày hoặc sản xuất công nghiệp đều có thể thải ra VOC. Tác động của VOC phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc và nồng độ của VOC.

VOC gây bệnh hô hấp

Dưới đây là tóm tắt về tác dụng của hợp chất VOC đối với sức khỏe con người:

4. Một số giải pháp hạn chế ảnh hưởng của VOC tới sức khỏe

Mặc dù VOC ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người nhưng những hợp chất này được tạo ra từ các đồ vật xung quanh con người. Vì vậy, việc tìm ra giải pháp hạn chế tác động của chúng là vô cùng quan trọng. Theo TCVN 10370-2:2014 (ISO 11890-2:2007), hàm lượng VOC an toàn cho người sử dụng nằm trong khoảng 0,1 – 15% (theo khối lượng).

Một số biện pháp đơn giản chúng ta có thể thực hiện để giảm tác động của hợp chất VOC đối với con người:

• Hạn chế sử dụng các vật liệu xây dựng, nội thất có chứa nhiều hợp chất tạo VOC. Ví dụ, thay vì sử dụng sơn để sơn tường, bạn có thể sử dụng decal dán tường; Giảm tần suất sử dụng các sản phẩm có mùi thơm như nến thơm, nước xịt phòng, nhang trầm,…
• Không hút thuốc trong nhà.
• Với những sản phẩm mới mua như bàn ghế, vật dụng, bạn nên để mùi mới bay hơi trước khi bước vào nhà. Nếu không thể làm được như vậy, bạn phải luôn mở cửa để thông gió.
• Khi sử dụng các sản phẩm dễ bay hơi như sơn, vecni, chất tẩy rửa… chỉ nên sử dụng đúng lượng. Phần chưa sử dụng nên bảo quản trong hộp có nắp đậy kín để hạn chế bay hơi.
• Nếu không thể loại bỏ nguồn VOC, hãy sử dụng các lớp phủ không thấm như vecni polyurethane hoặc sơn latex để che phủ hoàn toàn các bề mặt ván ép, ván ép mùn cưa, v.v. để hạn chế tiếp xúc.
• Việc chuẩn bị dung môi dễ bay hơi phải được thực hiện trong phòng pha chế chuyên dụng.
• Bạn nên mở cửa thường xuyên để không khí trong nhà được lưu thông giúp giảm nồng độ VOC trong nhà.

Bạn nên chọn máy lọc không khí có 3 bộ lọc trở lên

• Sử dụng máy lọc không khí cho không gian sống giúp loại bỏ VOC trong không gian sống. Không những vậy, nó còn giúp lọc bụi bẩn, vi khuẩn, bụi bẩn trong không khí, giúp không gian sống trở nên sạch sẽ hơn và nâng cao sức khỏe. Bạn nên chọn máy lọc không khí có từ 3 màng lọc trở lên để đạt hiệu quả lọc tốt nhất.
• Bạn nên bổ sung cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết và chất chống oxy hóa, tăng cường khả năng giải độc của cơ thể như trái cây, rau quả, bổ sung vitamin C, E; Vitamin nhóm B (B1, B2, B6), khoáng chất Magiê, Selen.

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về VOC là gì cũng như tác dụng của hợp chất VOC đối với sức khỏe. Việc áp dụng các biện pháp giúp giảm thiểu tác động của các hợp chất này tới sức khỏe là điều cần thiết và cần được thực hiện ngay tại không gian sống, môi trường làm việc.