Hô hấp kị khí là gì? Đặc điểm, phân biệt với hô hấp hiếu khí

Chu Văn An

Hô hấp kỵ khí còn được gọi với tên gọi khác là hô hấp kỵ khí. Đây là quá trình hô hấp không sử dụng oxy như bình thường. Chính vì đặc điểm này mà nó khiến cho quá trình hô hấp có nhiều đặc điểm và vai trò riêng. Trong bài viết này chúng ta hãy cùng Vietchem tìm hiểu thêm về hô hấp yếm khí.

1. Tìm hiểu chi tiết hô hấp kỵ khí là gì?

Nói một cách đơn giản, đây là quá trình phân hủy carbohydrate để lấy năng lượng cho tế bào, tiếp nhận electron cuối cùng của chuỗi vận chuyển điện tử dưới dạng phân tử vô cơ chứ không phải oxy phân tử.

Hô hấp kỵ khí là một quá trình quan trọng ảnh hưởng đến nhiều sinh vật và hệ sinh thái

Những chất nhận điện tử cuối cùng này có khả năng khử ít hơn so với carbon dioxide. Điều này có nghĩa là ít năng lượng được tạo ra trên mỗi phân tử bị oxy hóa trong quá trình này. Do đó, chúng ta có thể nói rằng hô hấp kỵ khí kém hiệu quả hơn so với hiệu quả của hô hấp hiếu khí.

2. Nguyên liệu của hô hấp kỵ khí là gì?

Nguyên liệu thô được tế bào sử dụng trong quá trình hô hấp yếm khí là đường đơn. Sau khi trải qua quá trình đường phân, sản phẩm cuối cùng của quá trình hô hấp kỵ khí là ATP. Từ đó, tạo ra năng lượng cho tế bào.

3. Hô hấp kỵ khí xảy ra ở đâu?

Hô hấp kỵ khí ở thực vật xảy ra trong môi trường không có oxy, tại màng sinh chất của sinh vật nhân chuẩn – tức là các tế bào không có bào quan ty thể.

Hô hấp kỵ khí có thể xảy ra ở nhiều môi trường khác nhau. Chẳng hạn như nước ngọt, nước mặn, nước lợ, tầng ngậm nước ngầm, đất, bề mặt sâu của biển hoặc màng sinh học.

Hô hấp kỵ khí thường được sử dụng bởi vi khuẩn và vi khuẩn cổ sống đặc biệt trong môi trường thiếu oxy. Nhiều sinh vật kỵ khí được phân loại là kỵ khí bắt buộc, chỉ có thể hô hấp các hợp chất kỵ khí. Những sinh vật này thậm chí có thể chết nếu có oxy trong môi trường hô hấp của chúng.

4. Tìm hiểu ý nghĩa của hô hấp kỵ khí

Dưới đây chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về tầm quan trọng của quá trình hô hấp kỵ khí đối với hệ sinh thái.

Hô hấp kỵ khí là một phần cực kỳ quan trọng trong chu trình nitơ, sắt, lưu huỳnh và carbon của trái đất chúng ta. Điều này được thực hiện thông qua quá trình oxy hóa nitơ, carbon và lưu huỳnh thành các hợp chất khử hơn. Chu trình sinh hóa của các hợp chất này phụ thuộc vào quá trình hô hấp kỵ khí. Và nó ảnh hưởng đến chu trình carbon và sự nóng lên toàn cầu trong thời gian gần đây.

Hô hấp kỵ khí có ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái

Để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của hô hấp kỵ khí, bạn có thể tìm hiểu về công dụng của nitrat làm chất nhận điện tử cuối cùng trong phản ứng hô hấp, hay cách khử nitrat hòa tan. Đây là con đường chính mà nitơ cố định sẽ được đưa trở lại khí quyển dưới dạng khí nitơ nguyên tố.

Một ví dụ khác là quá trình methanogen – đây là một hình thức hô hấp cacbonat. Nó được sử dụng để sản xuất khí metan thông qua quá trình phân hủy kỵ khí. Biomethane hiện là giải pháp thay thế cực kỳ bền vững cho nhiên liệu hóa thạch bị hạn chế ở độ sâu của trái đất.

5. Sự khác biệt giữa hô hấp kỵ khí và hô hấp hiếu khí là gì?

Để phân biệt hai loại hô hấp này, chúng ta có thể nhận biết chúng thông qua các đặc điểm được nêu trong bảng dưới đây:

6. Tìm hiểu về hô hấp kỵ khí ở người

Hô hấp kỵ khí cũng có thể xảy ra trong cơ thể con người. Trạng thái này gọi là kỵ khí – nghĩa là thở là quá trình sản sinh ra năng lượng khi tế bào không có đủ oxy để hô hấp. Lúc này, đường sẽ phân hủy thành axit lactic và giải phóng năng lượng dưới dạng ATP để phục vụ cho các hoạt động của cơ thể.

Hô hấp kỵ khí cũng xảy ra trong cơ thể con người trong những trường hợp đặc biệt

Thông thường, tình trạng này sẽ xảy ra khi mọi người tập luyện ở cường độ cao. Lúc này, năng lượng sẽ được sản sinh ra, giúp đốt cháy mỡ và cơ một cách mạnh mẽ. Chính vì vậy khi tập luyện mọi người rất chú ý đẩy trạng thái tập luyện của mình lên mức kỵ khí để mang lại hiệu quả cao trong việc giảm cơ, đốt mỡ hay đưa vào trạng thái phù hợp với mong muốn thay đổi hình thể.

Như vậy, Vietchem đã giúp bạn tìm hiểu về quá trình hô hấp kỵ khí cũng như những tính năng, đặc điểm nổi bật của nó. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu rõ hơn về hô hấp kỵ khí và vai trò của nó trong hệ sinh thái.