Hóa chất là gì? Vai trò của hóa chất trong đời sống

Chu Văn An

Chúng ta nghe nhiều đến cụm từ “HÓA CHẤT”, đây là loại vật liệu quan trọng có vai trò rất lớn trong đời sống con người. Trong cuộc sống hằng ngày hay sản xuất công nghiệp, chúng ta đều cần sử dụng hóa chất. Vậy hóa chất là gì? Vai trò của chúng trong đời sống con người là gì? Sử dụng hóa chất có nguy hiểm không? Để giải đáp những thắc mắc trên, mời các bạn cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1. Hóa chất là gì?

Hóa chất hay còn gọi là chất hóa học là một dạng vật chất có tính chất hóa học không thay đổi. Các dạng vật chất khác như ánh sáng, nhiệt… không được coi là hóa chất. Hóa chất có thể là đơn chất, hợp chất hoặc hỗn hợp các chất. Hóa chất có thể tồn tại ở nhiều trạng thái như rắn, lỏng, khí hoặc plasma. Chúng có thể thay đổi trạng thái dưới tác động của nhiệt độ và áp suất.

Hóa chất là những chất không thể bị phân hủy thêm bằng các biện pháp vật lý mà không phá vỡ các liên kết hóa học trong cấu trúc. Các phản ứng hóa học xảy ra sẽ biến hóa chất này thành chất khác.

Con người có thể sử dụng các hóa chất có sẵn trong thiên nhiên hoặc tự chế từ các nguyên liệu tự nhiên hoặc khai thác nhân tạo.

Hóa chất là gì?

2. Lịch sử hình thành và phát triển ngành hóa chất

Xã hội càng phát triển thì nhu cầu về nguồn hóa chất cũng như các loại hóa chất mới có đặc tính ưu việt càng cao. Mặc dù hóa chất đã được biết đến từ lâu nhưng ngành công nghiệp hóa chất mới thực sự phát triển vào cuối thế kỷ 19 thông qua cuộc cách mạng công nghiệp.

Năm 1736, dược sĩ Joshua Ward đã đặt nền móng đầu tiên cho ngành hóa chất khi ông phát triển quy trình sản xuất axit sulfuric trên quy mô lớn. Sau đó vào giữa thế kỷ 18, việc phát hiện ra chất tẩy trắng của Charles Tennant đã thúc đẩy việc thành lập doanh nghiệp sản xuất hóa chất công nghiệp đầu tiên trên thế giới. Cuối thế kỷ 19 chứng kiến ​​sự bùng nổ về sản lượng cũng như sự đa dạng của các loại hóa chất trên thị trường. Vào thời điểm đó, Mỹ và Đức là hai quốc gia có nền công nghiệp hóa chất phát triển nhất. Đến những năm 1920, các công ty hóa chất công nghiệp sáp nhập thành các tập đoàn lớn, điển hình là IG Farben ở Đức, Rhône-Poulenc ở Pháp, Imperial Chemical Industries ở Anh. Dupont trở thành một công ty hóa chất lớn vào đầu thế kỷ 20 ở Mỹ.

Đến nay, ngành sản xuất hóa chất công nghiệp ngày càng phát triển, là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều nước, có tính cạnh tranh cao.

Công nghiệp hóa chất đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của nhiều nước

3. Phân loại hóa chất như thế nào?

Có nhiều cách phân loại hóa chất, phổ biến có những cách sau:

– Phân loại hóa chất theo GHS: Hóa chất được chia thành 3 nhóm: nguy hiểm cho vật liệu, nguy hiểm cho sức khỏe và nguy hiểm cho môi trường.

– Phân loại hóa chất theo mục đích sử dụng:

• Hóa chất cơ bản: Nhóm hóa chất dùng trong sản xuất công nghiệp, đóng vai trò là nguyên liệu, phụ gia, dung môi cho quá trình sản xuất trước khi trở thành sản phẩm cho người tiêu dùng.
• Hóa chất tiêu dùng: Nhóm hóa chất được sử dụng trong đời sống hàng ngày như nước rửa tay, bột giặt, xà phòng, chất tẩy rửa,…
• Hóa chất chuyên dùng: Đây là những hóa chất công nghiệp được sử dụng phổ biến trong ngành mực in, dệt may, công nghiệp kỹ thuật, thuốc bảo vệ thực vật, phụ gia thực phẩm, dầu nhờn…

– Phân loại hóa chất theo mức độ liên kết hóa học:

• Hóa chất tinh khiết: Đây là những hóa chất không bị lẫn các chất khác, có độ bền cao, hoạt động ổn định. Chúng thường được sử dụng trong các phòng thí nghiệm nghiên cứu và trung tâm thử nghiệm.
• Hóa chất hỗn hợp: Đây là những loại hóa chất do con người tạo ra nhằm phục vụ mục đích sản xuất như: Tăng màu, tăng mùi thơm, tăng hương vị trong chế biến thực phẩm; Trong sản xuất dược phẩm, việc kết hợp nhiều chất với nhau để tăng tác dụng chữa bệnh…

– Phân loại hóa chất theo ứng dụng cụ thể:

Các loại hóa chất có đặc tính riêng biệt được ứng dụng trong từng lĩnh vực của đời sống như:

• Hóa chất phục vụ khai khoáng, nhiệt điện, chế biến thực phẩm…
• Hóa chất xử lý nước, xử lý môi trường.
• Nghiên cứu các loại hóa chất, hóa chất trong lĩnh vực y tế, dược phẩm…

Phân loại hóa chất theo mức độ nguy hiểm

4. Vai trò của hóa chất trong cuộc sống

Hiện nay, hóa chất đã khẳng định được vị trí quan trọng và không thể thiếu trong đời sống cũng như trong các ngành sản xuất. Nó giúp nâng cao chất lượng cuộc sống con người.

4.1 Vai trò của hóa chất trong cuộc sống

• Cung cấp nguồn nhiên liệu: Dầu mỏ và các sản phẩm chiết xuất từ ​​dầu mỏ là nguồn nhiên liệu quan trọng và cần thiết trong cuộc sống như nhiên liệu cho các phương tiện giao thông, vận hành máy móc… Mặc dù loại nhiên liệu này khá độc hại và gây ô nhiễm môi trường nhưng vẫn là nguồn nhiên liệu quan trọng trong cuộc sống. cuộc sống hàng ngày.
• Trong đời sống hằng ngày: Hóa chất có mặt trong các vật dụng từ nhỏ đến lớn trong mỗi gia đình như nước rửa chén, bột giặt, nước xả, chất tẩy rửa, khử mùi, dầu gội, sữa tắm… Nhờ Hóa chất đã làm nên công việc lau chùi, dọn dẹp, lau chùi ngôi nhà tiện lợi hơn, tiết kiệm thời gian, công sức và mang lại hiệu quả cao hơn.
• Trong mỹ phẩm và làm đẹp: Hóa chất có trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và làm đẹp như thuốc nhuộm tóc, sơn móng tay, mỹ phẩm, son môi…
• Trong y học và dược phẩm: Dược chất trong ngành y tế được dùng để điều trị bệnh và ức chế sự phát triển của các tế bào độc hại; phòng chống bệnh tật; Dùng trong nghiên cứu thuốc mới, dùng làm vật liệu tổng hợp thay thế các bộ phận cơ thể…

Hóa chất dùng trong sản phẩm gia dụng

4.2 Vai trò của hóa chất trong công nghiệp

Hóa chất là thành phần quan trọng của mọi ngành sản xuất công nghiệp:

• Trong ngành sản xuất thiết bị gia dụng: là nguyên liệu chính trong sản xuất hầu hết các thiết bị gia dụng mà con người vẫn sử dụng hàng ngày.
• Trong ngành khai khoáng: Hóa chất được sử dụng rộng rãi trong ngành khai thác khoáng sản, đá quý; luyện quặng; Tinh chế và sản xuất đồ trang sức và phụ kiện tinh xảo… từ quặng để tạo ra những đồ trang sức và phụ kiện tinh xảo, có giá trị cao…
• Xăng là nguồn nhiên liệu để vận hành máy móc. Hóa chất được sử dụng trong các hoạt động tẩy rửa, tẩy dầu mỡ trên bề mặt máy móc, thiết bị, nhà xưởng,…
• Hóa chất là nguyên liệu thô cho các ngành sản xuất như nhựa, cao su, polyme.
• Hóa chất sản xuất phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, chống lại mầm bệnh…
• Hóa chất dùng trong ngành xử lý nước thải, khí thải…

Hóa chất dùng trong công nghiệp

Qua bài viết trên độc giả cũng hiểu được hóa chất là gì? Vai trò của hóa chất trong đời sống, có thể thấy hóa chất có vai trò quan trọng và không thể tách rời đối với con người. Nó giúp cuộc sống được duy trì và phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, hóa chất cũng gây ra nhiều tác hại cho môi trường và con người. Vì vậy, việc sử dụng hóa chất cần phải hợp lý để đảm bảo an toàn, sức khỏe và bảo vệ môi trường.