Axit xyanuric là gì?

Chu Văn An

Axit cyanuric là một hợp chất có thể tìm thấy trong thức ăn biuret, phụ gia thức ăn chăn nuôi cho động vật nhai lại hoặc các sản phẩm dùng để xử lý nước bể bơi. Vậy axit xyanuric là gì? Nó có những tính chất và ứng dụng cụ thể nào? Để hiểu rõ hơn về loại hóa chất này mời các bạn đọc bài viết dưới đây của Trường Chu Văn An.

I. Tổng quan về axit cyanuric là gì?

1. Axit xyanuric là gì?

Axit Cyanuric hay axit Cyanuric là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học C3H3N3O3. Nó có cấu trúc tương tự melamine và có thể được sử dụng để thay thế melamine.

Một số tên khác: 1,3,5-triazinetriol, 1,3,5-triaxin-2,4,6 (1H, 3H, 5H)-trion, axit isocyanuric, tricarbamid,…

Axit xyanuric là gì?

2. Nguồn gốc của axit cyanuric

Hợp chất này có thể thu được từ quá trình trùng hợp urê.

• Trộn phân urê với amoni clorua rồi dùng nhiệt cho tan chảy, khuấy đều để tăng nhiệt độ lên 210 độ C thu được dung dịch đặc.
• Khi tăng lên 230 độ C, vật liệu sẽ dần tan chảy và chuyển sang dạng rắn. Lật lại và tiếp tục tăng nhiệt lên 250 độ C, duy trì nhiệt độ trong 15 phút.
• Khi nguội đến 100 độ C thì cho thêm một ít nước vào ngâm để giảm nhiệt độ bình thường. Sau khi ngâm vào nước sẽ hòa tan và lọc, thu được chất rắn.
• Thêm nước và axit clohydric vào chất rắn này, khuấy đều và tăng nhiệt độ lên 110 độ C, giữ nhiệt độ trong 3 giờ, nó sẽ tách ra, thêm nhiều nước và axit clohydric, giảm nhiệt độ. xuống 30 độ C, rửa bằng nước cho đến khi trung tính, lọc, tráng bánh lọc bằng nước, sấy khô thu được thành phẩm có độ tinh khiết ≥95%.

3. Tính chất hóa lý điển hình của axit cyanuric

• Chất không mùi, hút nước, thường dùng ở dạng bột hạt
• Khi đun nóng ở nhiệt độ 320 – 350 độ C, nó sẽ phân hủy và thải ra hơi độc là hỗn hợp của oxit nitơ và axit xyanic ở điều kiện nhiệt độ cao hơn.
• Khối lượng mol: 129,07 g/mol
• Mật độ: 2,5 g/cm3
• Độ hòa tan trong nước: 0,27 g/100ml ở 25 độ C
• Độ hòa tan: hòa tan trong nước nóng, rượu nóng với piridine, axit clohydric đậm đặc, axit sulfuric mà không bị phân hủy. Cũng hòa tan trong dung dịch kali hydroxit và natri hydroxit. Axit cyanuric không hòa tan trong rượu lạnh, axeton, ete, benzen hoặc cloroform.
• Vòng trong cấu trúc phân tử có đặc điểm của vòng thơm. Do đặc điểm này, các nhóm hydroxyl ở dạng -triol của phân tử có đặc tính của phenol và trở nên có tính axit cao hơn các hydroyl trong rượu. Bất kỳ nhóm –OH nào của axit Cyanuric đều có thể bị trung hòa để tạo thành muối xyanurat.
• Là hợp chất ba vòng của axit xyanic

Axit xyanuric có công thức hóa học C3H3N3O3

II. Ứng dụng nổi bật của axit cyanuric

• Được sử dụng như một chất bổ sung hóa học cho nước bể bơi với các chất xử lý clo diệt khuẩn để ổn định nồng độ clo bằng cách giảm thiểu quá trình phân hủy quang học.
• Hóa chất dùng để xử lý nước hồ bơi và nước sinh hoạt
• Hợp chất này có một số dẫn xuất clo được dùng làm chất khử trùng giúp diệt tảo hoặc vi sinh vật trong nước của bể bơi hoặc hệ thống nước công nghiệp lớn.

Ứng dụng axit cyanuric trong xử lý nước bể bơi và nước sinh hoạt

III. Tìm hiểu thêm về vai trò của axit cyanuric trong nước bể bơi

Axit cyanuric là chất ổn định hoặc chất điều hòa được sử dụng để làm giảm lượng clo tự do có trong bể bơi tiếp xúc với tia cực tím của mặt trời. Hòa tan hợp chất này vào bể bơi giúp clo tự do tồn tại lâu hơn đáng kể

Clo ổn định có chứa axit cyanuric nên không cần bổ sung thêm. Các bể bơi ngoài trời hay spa sử dụng clo không ổn định đòi hỏi chủ nhân phải bổ sung thủ công hóa chất C3H3N3O3. Điều quan trọng là phải theo dõi nồng độ axit cyanuric, vì quá ít chất ổn định sẽ khiến clo tự do không được bảo vệ. Nhưng quá nhiều hợp chất này cũng dẫn đến clo mất đi tính chất khử trùng và oxy hóa.

Axit cyanuric có vai trò gì trong xử lý nước bể bơi?

IV. Axit xyanuric có độc không?

Đây là một hóa chất có độc tính thấp ở động vật có vú với liều LD50 ở chuột đồng khoảng 7.700 mg/kg trọng lượng cơ thể (OECD 1999). Một số nghiên cứu độc tính ngắn hạn cho thấy axit cyanuric có thể gây tổn thương mô thận, bao gồm làm giãn các ống nhỏ trong thận, gây hoại tử hoặc tăng sinh biểu mô mạch máu, làm tăng bạch cầu ái kiềm và tế bào thần kinh, xuất hiện cặn khoáng hoặc xơ hóa. Những thay đổi này có thể do tinh thể muối cyanurate trong ống thận gây ra (OECD 1999). Không quan sát thấy tác dụng nào đối với những tác dụng này ở liều 150 mg/kg/ngày (OECD 1999).

Ở người, nó được đưa vào cơ thể qua việc nuốt phải nước bể bơi, qua nước uống được tạo ra từ nước bề mặt hoặc khi nó tích tụ trong cá. Tuy nhiên, hơn 98% liều axit cyanuric sẽ được bài tiết đều đặn qua nước tiểu trong khoảng thời gian 24 giờ (theo Allen và cộng sự 1882).

Axit xyanuric có độc không?

Trên đây là một số thông tin về axit cyanuric. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về tính chất, ứng dụng cũng như độc tính của loại hóa chất này. Vui lòng liên hệ Trường Chu Văn An qua hotline 0826 010 010 hoặc nhắn tin tại website vietchem.com.vn nếu có thắc mắc về axit cyanuric.