Chất thải nhựa là gì? Thực trạng và biện pháp hạn chế chất thải nhựa hiện nay

Chu Văn An

Cùng với sự tiện lợi mà đồ dùng bằng nhựa mang lại, chúng cũng mang lại những tác hại vô cùng to lớn khi trở thành rác thải nhựa. Đây là một trong những chất thải rắn phát sinh từ quá trình sản xuất và sinh hoạt của con người. Nếu không có biện pháp xử lý thích hợp, rác thải nhựa sẽ không chỉ tác động tiêu cực đến môi trường mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

I. Tổng quan về rác thải nhựa

1. Rác thải nhựa là gì?

Chất thải nhựa là những sản phẩm được làm từ nhựa đã qua sử dụng hoặc không sử dụng nữa và bị vứt đi. Một số rác thải nhựa thông thường như túi nilon, chai nhựa hay cốc nhựa, ống hút nhựa,…

Đặc điểm của loại rác thải này là có thời gian phân hủy cực kỳ dài, có loại phải mất vài trăm đến vài nghìn năm mới phân hủy hoàn toàn.

Chất thải nhựa là gì?

2. Chất thải nhựa dùng một lần

Với cuộc sống ngày càng bận rộn và nhu cầu về tốc độ, sự tiện lợi ngày càng cao, những món đồ nhựa dùng một lần ngày càng được ưa chuộng. Đây là những đồ nhựa được sản xuất với mục đích sử dụng một lần rồi vứt đi. Vì vậy, rác thải nhựa dùng một lần ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng đến môi trường và đời sống con người.

Hình ảnh rác thải nhựa dùng một lần

>>>XEM THÊM:sắc ký là gì?

3. Ô nhiễm rác thải nhựa là gì?

Ô nhiễm rác thải nhựa hay ô nhiễm nhựa là hiện tượng rác thải nhựa được thải bừa bãi ra môi trường và tích tụ, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường sống và sức khỏe của con người cũng như các loài động vật khác.

Các nhà khoa học còn gọi đó là ô nhiễm trắng, để chỉ tình trạng ô nhiễm môi trường do túi nilon gây ra.

4. Rác thải nhựa đến từ đâu?

Có thể bạn đã biết, rác thải nhựa được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, từ hoạt động sinh hoạt của con người trong đời sống và hoạt động sản xuất:

• Từ cuộc sống hàng ngày: Túi nilon, chai nhựa, ống hút nhựa, hộp nhựa… từ các hộ gia đình.
• Từ hoạt động sản xuất, xây dựng tại các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp…
• Từ hoạt động, dịch vụ du lịch: Cốc, chai nhựa dùng một lần, hộp nhựa đựng thức ăn…
• Từ các khu vực y tế, bệnh viện: Kim tiêm, găng tay, chai, lọ…

II. Hiện trạng rác thải nhựa

1. Trên toàn thế giới

Theo thống kê, mỗi năm thế giới thải ra khoảng 300 triệu tấn rác thải nhựa, gần tương đương với trọng lượng của toàn bộ dân số toàn cầu. Bên cạnh đó, theo báo cáo của chương trình Môi trường Liên hợp quốc năm 2018, trên thế giới có khoảng 500 tỷ túi nhựa được sử dụng, trong đó hơn 40% nhựa sản xuất ra được dùng để đóng gói. Kể từ năm 1969, lượng nhựa tiêu thụ đã tăng gấp 20 lần và được dự đoán sẽ tăng theo cấp số nhân trong tương lai.

Cũng theo thống kê này, thế giới đang phải đối mặt với 9,1 tỷ tấn rác thải nhựa tích tụ trên Trái đất hiện nay. Vì vậy, các nhà phân tích đã ước tính nếu tỷ lệ sử dụng sản phẩm nhựa tiếp tục tăng như hiện nay thì đến năm 2050 sẽ có thêm khoảng 33 tỷ tấn nhựa được sản xuất. Như vậy, sẽ có hơn 13 tỷ tấn rác thải nhựa được chôn lấp tại các bãi chôn lấp hoặc đổ ra đại dương.

Hiện Trung Quốc và Indonesia là hai quốc gia xả rác thải nhựa ra biển nhiều nhất với khối lượng lần lượt là 8,8 triệu tấn và 3,2 triệu tấn mỗi năm, chiếm 1/3 tổng lượng rác thải nhựa trên thế giới. đại dương.

Càng ngày, việc sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm nhựa không ngừng gia tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người, vì vậy nếu không có biện pháp xử lý tình trạng trên trong thời gian ngắn, thế giới sẽ chẳng có gì ngoài rác thải.

Rác thải nhựa là vấn nạn toàn cầu cần giải quyết

2. Ở Việt Nam

2.1. Tình hình chung

Hàng năm, Việt Nam thải 1,8 triệu tấn nhựa ra môi trường với khoảng 730.000 tấn rác thải nhựa, đứng thứ 4 trong danh sách các quốc gia có nhiều rác thải nhất thế giới, trong đó có thải ra biển (theo số liệu từ đại diện FAO) . Theo kết quả đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tình trạng rác thải nhựa ở Việt Nam cực kỳ nghiêm trọng, lượng rác thải nhựa và túi nilon khá cao (chiếm 8-12% rác thải rắn sinh hoạt). ). Trung bình mỗi tháng, mỗi hộ gia đình sẽ sử dụng và thải đi khoảng 1kg túi nilon. Đặc biệt, riêng hai trung tâm kinh tế lớn Hà Nội và Hồ Chí Minh thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa mỗi ngày.

Mặc dù tình trạng xả rác thải nhựa ở Việt Nam ngày càng trầm trọng nhưng việc phân loại, thu hồi cũng như hệ thống xử lý rác thải ở nước ta vẫn còn rất hạn chế.

2.2. Thực trạng rác thải nhựa y tế

Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Y tế, có tới 5% rác thải y tế là rác thải nhựa. Mỗi ngày có khoảng 22 tấn rác thải nhựa được thải ra từ các hoạt động y tế. Thông qua quá trình khám chữa bệnh và sinh hoạt hàng ngày của nhân viên y tế, người nhà, bệnh nhân,… Các vật dụng như dụng cụ đóng gói, bao bì, thiết bị, vật liệu,… cũng gây ra rất nhiều rác thải nhựa.

Hình ảnh rác thải nhựa y tế

2.3. Chất thải nhựa trong chăn nuôi

Trong ngành chăn nuôi, rác thải nhựa được thải ra từ đường ống nước trong hệ thống chuồng trại hoặc hệ thống thu gom nước thải, thường là bao bì thực phẩm hoặc chai thuốc thú y. Chỉ riêng ngành sữa, mỗi năm có hơn 8 tỷ ống hút nhựa được tiêu thụ và thải ra môi trường.

III. Rác thải nhựa nguy hại thế nào?

Rác thải nhựa đang là vấn đề đáng báo động trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến môi trường cũng như sức khỏe con người.

Bởi chúng khó phân hủy nên ngay cả khi được thu gom và chôn dưới đất, chúng vẫn có thể tồn tại hàng trăm năm, làm thay đổi tính chất vật lý của đất và tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đất. Không những vậy, việc xả rác thải nhựa tràn lan ra biển, đại dương còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến các loài thủy sản. Điều này làm giảm đa dạng sinh học và làm thay đổi cấu trúc, thành phần của hệ sinh thái biển.

Đối với con người, rác thải nhựa ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Các hạt vi nhựa sẽ xâm nhập vào nguồn nước, đất, thực phẩm… gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như mất cân bằng nội tiết tố, các bệnh về thần kinh, hô hấp,… Khi đốt rác thải nhựa sẽ hình thành khí gas. Chất thải chứa dioxin và furan độc hại gây ngộ độc, ảnh hưởng đến tuyến nội tiết, gây ung thư… Việc sử dụng túi nilon để đựng thức ăn nóng cũng có thể tạo ra nhiều chất độc hại cho cơ thể.

Rác thải nhựa nguy hiểm cho sinh vật biển khi thải ra đại dương

IV. Một số cách xử lý rác thải nhựa hiệu quả

– Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về rác thải nhựa nói riêng và bảo vệ môi trường nói chung

Cách tốt nhất để xử lý rác thải nhựa là mọi người hãy cố gắng hạn chế tối đa việc sử dụng đồ nhựa và thực hiện nghiêm túc các hoạt động thu gom, phân loại rác thải nhựa, không vứt rác bừa bãi. bên ngoài môi trường. Vì vậy, cần đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của rác thải nhựa.

– Phân loại rác tại nguồn

Phân loại rác tại nguồn góp phần tiết kiệm tài nguyên, mang lại lợi ích cho chủ nguồn thải thông qua việc tái chế một số phế liệu. Đồng thời, còn góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc bảo vệ, sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Phân loại rác thải tại nguồn giúp giảm ô nhiễm môi trường, giảm thiểu tổng lượng rác thải từ cộng đồng thải ra môi trường. Đồng thời còn tiết kiệm chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý.

Để phân loại rác thải tại nguồn hiệu quả, cần phân biệt đúng các loại rác thải:

• Chất thải hữu cơ: thường là loại chất thải dễ bị phân hủy trong điều kiện tự nhiên và tạo ra mùi hôi thối như thức ăn thừa, vỏ trái cây, rau củ…
• Chất thải vô cơ: bao gồm loại có thể tái chế và không thể tái chế. Chất thải tái chế là loại chất thải có thể tái sử dụng, có thể tái sử dụng trực tiếp nhiều lần hoặc tái chế như giấy, bìa cứng,… Chất thải không thể tái chế là loại chất thải đã qua sử dụng và không thể sử dụng được nữa. tái chế, chỉ có thể được xử lý và thải ra môi trường.
• Chất thải nguy hại: là loại rác có chứa các đặc tính gây hại trực tiếp như dễ cháy, gây ngộ độc, ăn mòn, dễ nổ, lây nhiễm, bao gồm hỏng pin, ắc quy, đèn huỳnh quang…

– Tái chế rác thải nhựa

• Phương pháp này giúp tận dụng rác thải nhựa để tạo ra những sản phẩm mới hữu ích, có thể sử dụng được nhiều lần.
• Tái chế rác thải nhựa mang lại nhiều lợi ích, giúp làm sạch môi trường, tái sử dụng tài nguyên và còn tạo việc làm cho người lao động.

Tái sử dụng một số rác thải nhựa để làm những vật dụng hữu ích khác

– Đốt cháy

• Đây là quá trình sử dụng nhiệt độ cao (1000 – 1100 độ C) để phân hủy rác. Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là giúp giảm đáng kể khối lượng rác thải cần chôn lấp. Tuy nhiên, chi phí đầu tư và vận hành nhà máy đốt rác thải khá cao nên cũng là bài toán khó đối với các nước có nền kinh tế hạn chế.
• Đốt rác thải nhựa đúng cách còn có thể tạo ra năng lượng cho các ngành công nghiệp khác như đốt rác để tạo ra điện, biến rác thành vật liệu hữu ích,… Tuy nhiên, cần kiểm soát chặt chẽ quá trình đốt để đảm bảo không gây ra vấn đề có hại cho môi trường. môi trường.

Hy vọng với bài viết trên Trường Chu Văn An đã giúp bạn đọc hiểu được rác thải nhựa là gì, hiện trạng và tác hại của nó. Không thể phủ nhận những lợi ích mà nhựa mang lại, nhưng sẽ không tốt nếu sử dụng không đúng cách và đúng quy hoạch, khiến rác thải nhựa ngày càng gia tăng và trở thành vấn đề đáng báo động. Mỗi người hãy chung tay bảo vệ môi trường và xây dựng một hành tinh xanh hơn, sạch hơn, đẹp hơn. Đừng quên truy cập website vietchem.com.vn thường xuyên để theo dõi nhiều bài viết hữu ích khác nhau.