Nước thải là gì? Phân loại, Các phương pháp xử lý cơ bản

Chu Văn An

Cụm từ “nước thải” có lẽ đã quá quen thuộc với cuộc sống con người từ xưa đến nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng có hiểu biết đúng đắn về nước thải. Hãy cùng Trường Chu Văn An tìm hiểu thêm về khái niệm, phân loại, thành phần cũng như các phương pháp xử lý nước thải cơ bản qua bài viết sau nhé!

1. Khái niệm nước thải

Nước thải là gì? Đó là nước đã qua sử dụng, chứa các chất không còn hữu ích trong quá trình sử dụng nước. Trong tiếng Anh, nước thải được gọi là Wastewater.

Nước thải có thể bắt nguồn từ nhiều quá trình khác nhau. Trong đó có nước thải chăn nuôi, nước thải y tế, nước thải công nghiệp, nước thải sinh hoạt,… Các tạp chất tồn tại trong mỗi loại nước thải cũng có sự khác nhau nhất định về chủng loại hoặc khả năng ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe con người…

Nước thải là nước đã qua sử dụng và chứa tạp chất có hại

2. Các loại nước thải phổ biến

Để phân loại nước thải người ta sẽ dựa vào nguồn gốc của nó. Các loại nước thải phổ biến hiện nay bao gồm:

2.1. Nước thải sinh hoạt

Các hộ gia đình, khu dân cư, chợ, khách sạn, cao ốc văn phòng… sẽ có các hoạt động sử dụng nước như tắm rửa, giặt giũ, dọn dẹp, nấu nướng, ăn uống,… Nước thải trong quá trình này được gọi là nước thải sinh hoạt.

2.2. Nước thải công nghiệp

Nước thải công nghiệp là gì? Đó là nguồn nước thải ra sau khi cơ sở sản xuất, khai thác, chế biến đi vào hoạt động. Hiện nay, ô nhiễm nước thải công nghiệp đang là một trong những vấn đề nhức nhối nhất ở nhiều nước, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt Nam.

Ô nhiễm nước thải công nghiệp đang là vấn đề nhức nhối hiện nay

2.3. Nước thải đô thị

Nước thải từ cộng đồng dân cư qua các quá trình như rửa đường, vỉa hè, mái nhà, bãi đỗ xe… được gọi chung là nước thải đô thị. Sự tồn tại của các hợp chất như chất tẩy rửa, rác thải, thuốc trừ sâu, chất độc hóa học… khiến loại nước thải này rất độc hại.

2.4. Nước thải y tế

Nước thải y tế phát sinh từ các hoạt động chăm sóc y tế, các cơ sở nghiên cứu, văn hóa liên quan đến y học. Nước thải bệnh viện là loại nước thải có đặc tính riêng, có thể chứa nhiều thành phần hóa học cũng như các loại vi khuẩn phức tạp và nguy hiểm.

Nước thải y tế có những đặc điểm riêng

3. Thành phần nước thải

Tùy theo từng loại nước thải mà thành phần của chúng sẽ có sự khác biệt nhất định. Tuy nhiên, về cơ bản một số chất độc hại có thể chứa trong nước thải bao gồm:

3.1. HĐQT

BOD là viết tắt của Biochemical Oxygen Demand – Nhu cầu oxy sinh hoạt, là nguyên nhân hàng đầu gây ô nhiễm nước thải. Khi có mặt trong ao hồ, chất này làm giảm lượng oxy, khiến các sinh vật thủy sinh trở nên nguy hiểm.

3.2. TSD

TSD là thuật ngữ có nghĩa là Tổng chất rắn hòa tan, bao gồm kim loại hòa tan, khoáng chất, muối kim loại, v.v. Có khả năng gây ra những tác động rất tiêu cực đến sức khỏe con người cũng như hệ sinh thái.

3.3. TSS

TSS là viết tắt của Total Suspends Solids – Tổng chất rắn lơ lửng trong nước thải. Nước thải từ các nhà máy thường chứa TSS. Nếu không được xử lý đúng cách, khi tiếp xúc với môi trường nước sẽ gây ô nhiễm và tác động tiêu cực đến sinh vật.

Nước thải chứa nhiều thành phần độc hại

3.4. Mầm bệnh

Các mầm bệnh trong nước thải hay còn gọi là vi sinh vật trong nước thải được đánh giá là rất nguy hiểm đối với con người và hệ sinh thái. Các mầm bệnh gây ra những rủi ro lớn cho sức khỏe con người nói chung và sự phát triển của hệ sinh thái nói riêng.

3.5. Chất dinh dưỡng

Ngoài thành phần độc hại, nước thải còn chứa một nguồn dinh dưỡng nhất định. Tuy nhiên, nguồn chất này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường sống của tảo hoặc cá.

4. Tìm hiểu các phương pháp xử lý nước thải phổ biến hiện nay

Tiêu chuẩn nước thải môi trường là một trong những yếu tố được quan tâm hàng đầu trong bối cảnh ô nhiễm khá nặng nề hiện nay. Theo đó, một số biện pháp xử lý nước thải hiệu quả đang được áp dụng bao gồm:

4.1. Phương pháp vật lý

Nước thải nông nghiệp và nước thải công nghiệp có thành phần là chất hòa tan và chất lơ lửng không hòa tan. Có thể áp dụng quy trình xử lý cơ học để loại bỏ từ 20% đến 60% các thành phần này như sau:

• Sử dụng màn chắn rác và màn chắn rác.
• Sử dụng bể cân bằng để ổn định dòng chảy.
• Bể lắng giai đoạn 1 và giai đoạn 2 để tách trầm tích.

4.2. Phương pháp sinh học

Biện pháp sinh học được đánh giá cao về hiệu quả khi giải quyết các vấn đề xử lý nước thải. Nhìn chung, loại này có thể chia thành hai loại như sau:

• Phương pháp kỵ khí: Sử dụng vi sinh vật kỵ khí để phân hủy các chất ô nhiễm.
• Phương pháp hiếu khí: Sử dụng vi sinh vật hiếu khí để phân hủy chất hữu cơ.

Phương pháp sinh học xử lý nước thải

4.3. Phương pháp hóa lý

Một số phương pháp xử lý nước thải bằng hóa chất có thể làm sạch triệt để các hạt kim loại hoặc chất hữu cơ hòa tan trong nước thải bao gồm:

• Sử dụng công nghệ hấp thụ.
• Sử dụng công nghệ trao đổi ion.
• Sử dụng công nghệ keo tụ để tạo bông.

Trường Chu Văn An vừa đề cập đến một số thông tin liên quan đến khái niệm, phân loại, thành phần và phương pháp xử lý nước thải. Hy vọng thông tin bài viết hữu ích với các bạn khi quan tâm đến nội dung này.