Tannic acid là gì? Tính chất, Ứng dụng và Mức độ an toàn với sức khỏe

Chu Văn An

Axit tannic hay axit tannic là một hợp chất hữu cơ có nguồn gốc từ thực vật với nhiều ứng dụng trong công nghiệp, y học và thực phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng hợp lý và tuân thủ các quy định an toàn là những yếu tố quan trọng để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Hãy cùng Vietchem tìm hiểu chi tiết về axit tannic qua bài viết này nhé.

1. Giới thiệu về Axit Tannic

1.1. Axit tannic là gì?

Axit tannic (axit tannic) là một polyphenol tự nhiên thuộc nhóm tannin, được tìm thấy trong nhiều loại thực vật. Đây là hợp chất phức tạp có khả năng kết hợp với protein và các hợp chất hữu cơ khác, tạo ra nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau.

1.2. Công thức hóa học và đặc điểm cấu trúc

Axit tannic có công thức hóa học C76H52O46 và cấu trúc của nó là liên kết giữa các đơn vị axit gallotannin và glucose. Điều này mang lại cho axit tannic những đặc tính độc đáo như khả năng kết tủa protein và kim loại nặng.

Cấu trúc axit tannic

1.3. Nguồn gốc của axit tannic

Axit tannic thường được chiết xuất từ ​​các bộ phận của cây như vỏ cây sồi, hạt trà, vỏ quả lựu và nhiều loại cây khác. Đặc biệt, vỏ cây sồi (quercus) và trà xanh chứa hàm lượng tannin cao.

2. Ứng dụng Axit Tannic

2.1. Trong ngành hóa chất

• Sản xuất tannin (tannin): Axit tannic được sử dụng trong quá trình thuộc da để xử lý da động vật, tạo độ bền và chống thối rữa.
• Chất bảo quản: Trong các ngành công nghiệp khác, axit tannic được sử dụng để bảo quản gỗ, kim loại và các sản phẩm dễ bị hư hỏng do vi sinh vật và nấm mốc.
• Công nghiệp nhuộm vải: Axit tannic còn được sử dụng trong ngành dệt may để nhuộm vải, tạo màu sắc bền và tự nhiên.

Dùng trong ngành nhuộm vải

2.2. Trong y học

• Đặc tính kháng khuẩn và chống oxy hóa: Axit tannic có tác dụng kháng khuẩn và chống oxy hóa mạnh, giúp ngăn ngừa vi khuẩn và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa.
• Ứng dụng trong thuốc mỡ và thuốc viên: Axit tannic được sử dụng trong thuốc mỡ và thuốc viên để điều trị các bệnh về da và tiêu hóa như loét, trĩ và các bệnh về dạ dày.

2.3. Trong thực phẩm

• Chất bảo quản tự nhiên: Axit tannic được sử dụng làm chất bảo quản tự nhiên trong thực phẩm, giúp kéo dài thời hạn sử dụng của các sản phẩm nhạy cảm với vi sinh vật.
• Tạo vị chát trong trà và rượu: Axit tannic có trong trà và rượu vang, tạo vị chát đặc trưng và tăng hương vị.

Ứng dụng trong sản xuất rượu vang

2.4. Trong môi trường

• Hấp thụ kim loại nặng: Axit tannic có khả năng hấp thụ các ion kim loại nặng như chì, thủy ngân, giúp làm sạch môi trường nước và giảm ô nhiễm.

3. Cách sản xuất Axit Tannic

3.1. Quy trình chiết xuất từ ​​nguyên liệu tự nhiên

Axit tannic thường được chiết xuất từ ​​​​thực vật giàu tannin như vỏ cây, hạt và lá. Quá trình này bao gồm việc nghiền nguyên liệu thực vật, sau đó sử dụng nước hoặc dung môi hữu cơ để chiết xuất.

3.2. Phương pháp chế biến và tinh chế

Sau khi chiết xuất, axit tannic được tinh chế bằng cách loại bỏ tạp chất thông qua quá trình lọc và kết tủa. Bước này đảm bảo chất lượng và độ tinh khiết của axit tannic để sử dụng trong các ứng dụng cụ thể.

3.3. Công nghệ hiện đại

Ngày nay, công nghệ chiết xuất và tinh chế axit tannic đã được cải tiến với việc sử dụng công nghệ sinh học và lọc màng, giúp nâng cao hiệu quả và giảm thiểu tác động đến môi trường.

4. Tính chất lý hóa của Axit Tannic

độ hòa tan

Axit tannic hòa tan tốt trong nước, ethanol và các dung môi hữu cơ khác, giúp dễ sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau.

Tính axit và khả năng liên kết với protein

Tính axit nhẹ của axit tannic và khả năng liên kết với protein khiến nó trở thành một thành phần quan trọng trong thuộc da và sản xuất thực phẩm.

Ảnh hưởng của nhiệt độ và pH

Axit tannic ổn định ở điều kiện pH thấp và trung tính, nhưng có thể bị phân hủy trong môi trường kiềm hoặc nhiệt độ cao.

Các hình thức tồn tại

Axit tannic thường có ở dạng bột hoặc dung dịch, tùy thuộc vào ứng dụng và nhu cầu sử dụng.

5. Axit tannic có an toàn không?

Axit tannic nhìn chung an toàn khi sử dụng ở lượng thấp trong thực phẩm và dược phẩm. Tuy nhiên, tiếp xúc hoặc tiêu thụ quá mức có thể gây ra một số tác dụng phụ. Trong thực phẩm, axit tannic giúp tăng hương vị và bảo quản nhưng nếu tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, kích ứng dạ dày.

Những người nhạy cảm với axit tannic có thể bị dị ứng hoặc khó tiêu khi tiếp xúc hoặc tiêu thụ hợp chất này. Tiếp xúc quá nhiều cũng có thể ảnh hưởng đến gan và thận.

Axit tannic là một hợp chất tự nhiên có nhiều ứng dụng quan trọng trong công nghiệp, y học và thực phẩm nhờ đặc tính kháng khuẩn, chống oxy hóa và kết tủa protein. Mặc dù có nhiều lợi ích nhưng việc sử dụng axit tannic cần phải được thực hiện cẩn thận và tuân thủ các quy định an toàn để bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.