Xút ăn da ( NaOH) là gì? Cách xử lý khi NaOH dính vào tay bạn nên biết

Chu Văn An

Xút (NaOH) là gì? Phải làm gì khi NaOH dính vào tay bạn nên biết. xút là gì? Xút NaOH có nguy hiểm khi dính vào da và quần áo không? Làm thế nào để xử lý? Đây chắc chắn là câu hỏi mà độc giả đặt ra khi tìm kiếm từ khóa “xút”. Để có được câu trả lời chi tiết, mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây!

Xút (NaOH) là gì? Phải làm gì khi NaOH dính vào tay bạn nên biết

Trả lời tên xút (NaOH)

Caustic soda là tên gọi chung của hóa chất Natri Hydroxide, công thức hóa học là NaOH, tên tiếng Anh là Natri Hydroxide. Soda còn được quốc tế gọi là xút ăn da. Từ “caustic” trong tiếng Anh còn có nghĩa là ăn mòn hoặc đốt cháy. Dịch sang tiếng Việt nó được gọi là xút.

Cái tên này thể hiện tính chất của xút – một hợp chất hóa học có tính ăn mòn mạnh. Có thể phá hủy mô sống, tạo vết bỏng sâu vào da.

Tìm hiểu về xút (NaOH)

Xút là NaOH. Tất cả các tính chất hóa lý và ứng dụng của xút đều là của NaOH. Dưới đây là một số thông tin chung về hóa chất này:

Tính chất vật lý của xút (NaOH)

Xút tinh khiết tồn tại dưới dạng chất rắn kết tinh không màu. Chất này nóng chảy ở nhiệt độ 318°C nhưng không bị phân hủy. Điểm sôi của xút là 1.388°C.

NaOH dễ tan trong nước và tan nhanh hơn khi nhiệt độ tăng. Cụ thể, ở 0°C độ hòa tan là 418 g/l, ở 25°C là 1000 g/l, ở 100°C là 3370 g/l. Khi hòa tan trong nước, Natri Hydroxide tỏa ra một lượng nhiệt lớn. Có thể bắn tung tóe rất nguy hiểm. Dung dịch NaOH có độ nhớt như xà phòng.

Xem thêm: >>> Ứng dụng NaOH trong công nghiệp hiện nay và điều chế nó như thế nào?

Tính chất hóa học của xút (NaOH)

Caustic soda là một hợp chất có tính kiềm mạnh. Bằng chứng là dung dịch NaOH làm đổi màu quỳ tím thành xanh đậm và phenolphtalein chuyển sang màu hồng. Tính kiềm mạnh khiến xút có tính ăn mòn cực cao. Nó có thể phá vỡ cấu trúc protein, phá hủy các mô sống. Rất nguy hiểm nếu tiếp xúc với da, mắt hoặc nếu nuốt phải.

Ngoài ra, NaOH soda còn có nhiều tính chất hóa học như sau:

• NaOH tác dụng với axit tạo thành muối và nước.

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

• NaOH phản ứng với axit oxit tạo thành muối và nước.

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

• NaOH phản ứng với muối kim loại yếu hơn tạo thành muối mới và bazơ mới.

2NaOH + CuSO₄ → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

• NaOH phản ứng với kim loại tạo thành muối và khí H2.

2Al + 6NaOH → 2Na₃AlO₃ + 3H₂↑

• NaOH phản ứng với chất béo tạo thành muối glycerol và natri của axit béo (còn gọi là xà phòng).

(RCOO)3C3H5 + 3NaOH -> 3RCOONa + C3H5(OH)3

Một số công dụng phổ biến của xút

Khi nghe đến xút, có lẽ nhiều người chỉ nghĩ đến những vết bỏng đau đớn. Tuy nhiên, đây là hóa chất cực kỳ quan trọng trong đời sống và công nghiệp sản xuất. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của hóa chất xút:

• Kiểm soát pH và loại bỏ kim loại nặng trong nước thải.
• Tham gia vào quá trình xử lý dăm gỗ trong sản xuất giấy và bột giấy giúp nâng cao chất lượng thành phẩm.
• Xử lý bụi bẩn trên bề mặt vải để quá trình nhuộm hiệu quả hơn và vải có màu sắc đẹp hơn.
• Nguyên liệu chính để sản xuất xà phòng, chất tẩy rửa và chất thông cống.
• Chất khử trùng, kháng khuẩn dùng trong chăn nuôi.

Có thể bạn chưa biết mức độ nguy hiểm của xút

Tác hại của xút cụ thể như sau:

• NaOH gây tổn thương nghiêm trọng cho da và mắt: Chỉ cần xút ăn da dính vào da có thể gây bỏng nặng, phồng rộp da và loét mô. Có thể gây mù vĩnh viễn nếu bắn vào mắt.
• NaOH có hại cho hệ hô hấp: Khi hít phải bụi hoặc hơi NaOH, bạn có thể gặp các triệu chứng như ho, đau họng, khó thở. Trường hợp nặng hơn có thể gây tổn thương phổi.
• Nuốt NaOH cực kỳ nguy hiểm: Caustic soda có thể phá hủy niêm mạc miệng, thực quản và dạ dày. Nó có thể gây loét dạ dày nghiêm trọng, thủng nội tạng hoặc tử vong.
• Ăn mòn kim loại: Caustic soda có thể ăn mòn các kim loại như nhôm và thiếc.
• Có hại cho môi trường: Nếu NaOH tràn ra môi trường. Mặc dù không độc hại như kim loại nặng nhưng sự thay đổi đột ngột về độ pH có thể ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh.

Có thể thấy xút là một loại hóa chất cực kỳ nguy hiểm nếu không sử dụng đúng cách. Để tránh những tai nạn đáng tiếc, hãy bổ sung thêm kỹ năng sơ cứu và các biện pháp phòng ngừa cần thiết.

Xem thêm: >>> NaOH hóa học là gì? Có bao nhiêu loại hóa chất NaOH? Người ta dùng hóa chất NaOH để làm gì?

Hướng dẫn xử lý rò rỉ, tràn NaOH

Nếu chẳng may xút bị đổ, bạn phải có biện pháp ngăn chặn nó lây lan ra môi trường. Đầu tiên, bạn phải trang bị đầy đủ đồ bảo hộ (găng tay, kính, ủng cao su, khẩu trang chống giọt bắn). Nếu ở trong không gian kín cần thông gió để tránh ngộ độc khí NaOH.

Để xử lý xút bị đổ, bạn có thể áp dụng một trong 2 phương pháp sau:

• Nếu xút ở dạng dung dịch: Đổ chất hút ẩm để hấp thụ xút (đất, cát), sau đó gom đất cát đó vào thùng chứa hóa chất. Rửa sạch khu vực bằng hóa chất bằng nước, sau đó trung hòa nước thải.
• Nếu xút ở dạng vảy/bột: Dùng xẻng nhựa để thu xút, cho vào thùng chứa hóa chất và rửa sàn bằng nước sạch.

Ghi chú:

• Thu gom xút bị đổ bằng dụng cụ bằng nhựa, không sử dụng vật liệu dễ cháy.
• Không đổ xút vào thùng rác thông thường.
• Không đổ chất thải xuống cống, ao hồ nếu độ pH chưa được trung hòa.

NaOH là xút

Thiết bị bảo hộ cá nhân cần thiết khi làm việc với xút

Khi làm việc với xút, để đảm bảo an toàn bạn cần trang bị các thiết bị bảo hộ sau:

• Găng tay chống hóa chất: Bạn nên sử dụng găng tay chống nước, bền, không bị ăn mòn bởi kiềm, axit.
• Kính bảo hộ: Sử dụng kính bảo hộ kín mặt để giúp xút không bắn vào mắt và miệng của bạn.
• Quần áo bảo hộ: Bạn nên sử dụng quần áo dài tay làm bằng vải kháng hóa chất, chống thấm nước.
• Khẩu trang phòng độc: Nếu làm việc trong môi trường không khí có nồng độ NaOH > 2 mg/m³ thì cần sử dụng khẩu trang che kín mặt có khả năng lọc bụi kiềm mịn. Nếu nồng độ NaOH vượt quá 10mg/m3 thì bắt buộc phải sử dụng thiết bị thở SCBA để bảo vệ hệ hô hấp.

Cách bảo quản hóa chất xút đảm bảo an toàn

Để bảo quản xút được lâu mà không gây nguy hiểm, bạn nên biết những quy tắc sau:

• Bảo quản nơi khô ráo, tránh để hóa chất tiếp xúc với không khí ẩm. Bởi NaOH có tính hút ẩm mạnh, sinh nhiều nhiệt và dễ gây nổ.
• Tránh để NaOH tiếp xúc với axit mạnh, vì chúng phản ứng với nhau và có thể bắn tung tóe.
• Không để xút gần các vật bằng kim loại vì có thể gây ăn mòn. Khi múc hoặc cất giữ nên sử dụng chất liệu nhựa hoặc thép không gỉ.
• Không để xút gần các chất oxy hóa mạnh như clo, peroxit,…

Kết luận

Trên đây, Vũ Hoàng đã trả lời câu hỏi: “Xút là gì?” Đồng thời chia sẻ một số thông tin hữu ích về chất này. Hi vọng với những thông tin này các bạn đã biết xút ăn da là chất gì? Tính toán mức độ nguy hiểm và cách xử lý khi chạm vào. Nếu bạn đang tìm hiểu về xút NaOH hoặc có nhu cầu mua xút NaOH dạng vảy. Vui lòng liên hệ Vũ Hoàng qua HOTLINE để được hỗ trợ nhanh nhất!