Cách nối dây điện 4 lõi với 2 lõi đơn giản và an toàn

Chu Văn An

Phương pháp đấu nối dây điện 4 lõi với 2 lõi được sử dụng cho một số trường hợp đặc biệt, tiêu chuẩn cao nên cần đảm bảo tính kỹ thuật và an toàn trong quá trình đấu nối. Nếu đủ tự tin vào kiến ​​thức về điện của mình, bạn có thể tìm hiểu và đấu nối 2 loại dây này theo hướng dẫn trong bài viết dưới đây của chúng tôi.

Khi nào cần nối dây điện 4 lõi với 2 lõi?

Tìm hiểu về dây điện 4 lõi và 2 lõi

Dây điện 4 lõi thường được sử dụng trong các trạm điện cao thế hoặc hệ thống điện 3 pha 4 lõi để phục vụ các thiết bị công suất lớn. Loại dây này có cấu tạo gồm 4 lõi dẫn điện, tương ứng với 3 dây pha và 1 dây trung tính, có nhiệm vụ bảo vệ chạm đất hoặc khử từ trường khi dòng điện không cân bằng.

Dây điện 4 lõi được mã màu như sau:

• Giai đoạn 1: Màu đỏ hoặc nâu
• Giai đoạn 2: Màu trắng hoặc màu vàng
• Giai đoạn 3: Màu xanh da trời
• Dây trung tính: Đen.

Trong khi đó, dây điện 2 lõi là loại dây điện dân dụng phổ biến nhất hiện nay với lõi dẫn gồm dây 1 pha – thường là dây màu nâu/đỏ và 1 dây trung tính – thường là màu xanh/đen.

Khi nào cần nối dây điện 4 lõi với 2 lõi?

Phương pháp đấu nối dây điện 4 lõi với 2 lõi thường được áp dụng trong những trường hợp cần chuyển đổi hệ thống hoặc thay thế đường dây. Cụ thể:

• Chuyển đổi hệ thống điện: Khi cần đấu nối hệ thống điện 3 pha với thiết bị hoặc hệ thống 1 pha (chỉ sử dụng dây 2 lõi) bạn sẽ cần sử dụng dây 1 pha và 1 dây trung tính từ dây 4 lõi để nối với dây 2 lõi.
• Mở rộng/thay thế đường dây điện: Trong trường hợp bạn cần mở rộng hoặc thay thế đường dây điện 2 lõi nhưng đã có sẵn dây nguồn 4 lõi thì việc nối dây nguồn 4 lõi với đường dây điện 2 lõi là rất khả thi.
• Tăng khả năng chịu tải của đường dây: Trong những trường hợp đặc biệt khi có yêu cầu tăng khả năng chịu tải của dây 2 lõi, ngoài việc thay dây mới có tiết diện lớn hơn, bạn còn có thể đoản mạch dây 2 pha của dây 4 lõi và nối dây pha của dây 2 lõi để tăng tiết diện dây. Tuy nhiên, trường hợp này cần có sự can thiệp của thợ điện chuyên nghiệp.

Yêu cầu nối dây điện 4 lõi với 2 lõi

Do có sự khác nhau về số lượng dây dẫn giữa dây 4 lõi và dây 2 lõi nên cách đấu nối hai loại dây này phải đảm bảo các yêu cầu sau.

Yêu cầu an toàn

• Tắt nguồn: Đây là yêu cầu quan trọng nhất trong bất kỳ quá trình sửa chữa, thi công, lắp đặt hệ thống điện nào. Đảm bảo cầu dao chính hoặc cầu dao nhánh đã tắt trước khi nối dây điện.
• Sử dụng thiết bị bảo hộ tiêu chuẩn: Hãy trang bị đầy đủ các dụng cụ cách điện tiêu chuẩn và luôn sử dụng chúng trong quá trình đấu nối dây điện.
• Loại bỏ các dây điện cũ, hư hỏng: Không sử dụng dây điện bị oxy hóa, mài mòn, trầy xước để hạn chế nguy cơ rò rỉ điện, cháy nổ.

Yêu cầu kỹ thuật

• Chọn dây dẫn thích hợp: Hai loại dây dẫn này cần có tiết diện tương tự nhau và phù hợp với tải trọng/công suất thiết bị hiện tại.
• Xác định chức năng đúng của lõi dẫn điện: Cần xác định rõ dây pha và dây trung tính của cả hai dây. Việc nối sai dây pha với dây trung tính có thể gây cháy và hư hỏng thiết bị.
• Thắt chặt kết nối: Mối nối phải chắc chắn và không bị lỏng trong quá trình kéo.
• Độ dẫn điện tốt: Các kết nối phải có điện trở tiếp xúc thấp nhất để tránh sinh nhiệt và sụt áp đường dây.
• Cách nhiệt an toàn: Đảm bảo các kết nối được cách điện tuyệt đối. Lớp cách điện phải có khả năng bảo vệ tương đương với lớp bọc ban đầu của dây dẫn điện.
• Thẩm mỹ: Các kết nối cần được cắt sạch sẽ và cách nhiệt tỉ mỉ để duy trì tính thẩm mỹ của công trình và tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo trì hệ thống.

Yêu cầu trong quá trình thực hiện

• Bóc vỏ đúng cách: Chỉ cần tước một phần vỏ theo đúng tiêu chuẩn, tránh cắt hoặc làm xước lõi đồng bên trong.
• Kết nối đúng cách: Quá trình đấu nối phải tuân thủ đúng kỹ thuật cho từng đấu nối dây điện. Đảm bảo các khớp tạo thành một kết nối hoàn chỉnh.
• Bao bọc lõi dẫn điện: Sau khi đấu dây và cách điện cần kiểm tra kỹ để xác định lõi không bị hở.

Cách đấu nối dây điện 4 lõi với 2 lõi đơn giản

Dưới đây là quy trình đơn giản và an toàn nhất để nối dây điện 4 lõi với 2 lõi.

Chuẩn bị những dụng cụ cần thiết

• Kìm hoặc dao cắt
• Băng cách điện
• Bút thử điện hoặc đồng hồ vạn năng
• Găng tay cách điện

Quá trình kết nối

Bước 1: Ngắt kết nối nguồn điện

Đây là bước quan trọng nhất trước khi tiến hành nối dây điện. Đảm bảo cầu dao chính hoặc cầu dao được ngắt kết nối đúng cách.

Bước 2: Chuẩn bị dây kết nối

• Dải cách nhiệt: Dùng kìm hoặc dao tước bỏ khoảng 5-7cm lớp vỏ ngoài của mỗi loại dây. Tiếp tục tước một đoạn dài 1-1,5cm trên lớp cách điện của từng lõi dẫn điện.
• Lõi đồng xoắn: Trường hợp dây điện có nhiều dây nhỏ thì các dây này cần được xoắn chặt thành một lõi duy nhất để thuận tiện cho việc đấu nối.

Bước 3: Nối dây tương ứng

Cần xác định rõ chức năng của từng lõi dây theo mã màu. Thông thường, dây 4 lõi sẽ có 3 dây pha và 1 dây trung tính. Dây 2 lõi có 1 dây pha và 1 dây trung tính.

Có 2 cách phổ biến để nối dây 4 lõi với 2 lõi.

• Kết nối trực tiếp: Lấy dây 1 pha, 1 dây trung tính của dây 4 lõi nối với dây tương ứng của dây 2 lõi. 2 lõi còn lại của dây 4 lõi sẽ để trống nhưng cần phải cách điện để tránh trường hợp 2 lõi này chạm vào nhau dễ gây đoản mạch.
• Kết nối pha: Rút ngắn dây 2 pha của dây 4 lõi thành dây 1 pha có tiết diện lớn hơn rồi nối vào dây pha của dây 2 lõi. Đồng thời nối dây trung tính của 2 loại dây này. Dây pha còn lại của dây 4 lõi không sử dụng nên dùng băng dính cách điện bọc lại để đảm bảo an toàn.

Bước 4: Cách nhiệt kết nối

Sử dụng băng cách điện tiêu chuẩn hoặc ống co nhiệt để cách nhiệt các kết nối. Nên bọc nhiều lớp để tăng khả năng cách nhiệt của mối nối.

Những câu hỏi thường gặp về nối dây điện 4 lõi với 2 lõi

Câu 1: Về cách nối dây 4 lõi với dây 2 lõi có nhất thiết phải sử dụng hết số lõi của dây 4 lõi không?

Hồi đáp: Không. Cách đấu nối phổ biến nhất là dùng dây 1 pha và 1 dây trung tính của dây 4 lõi để nối với 2 dây tương ứng của dây 2 lõi. Kể cả khi bị chập pha thì dây 4 lõi sẽ để trống 1 pha còn lại.

Câu 2: Làm thế nào để tăng khả năng chịu tải của dây điện 2 lõi?

Hồi đáp: Bạn có thể tăng khả năng chịu tải của dây 2 lõi bằng cách chập mạch dây 4 lõi như hướng dẫn ở trên. Phương pháp này giúp tăng tiết diện lõi dẫn điện, từ đó tăng khả năng cho dòng điện lớn hơn đi qua dây 2 lõi.

Về lý thuyết, việc đấu nối dây 4 lõi với 2 lõi khá đơn giản. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo bạn không nên tự thực hiện việc đấu nối này tại nhà vì hệ thống điện dân dụng ở Việt Nam hiện nay không cần sử dụng dây 4 lõi. Trong trường hợp cần nối hai loại dây này, bạn cũng nên liên hệ với sự trợ giúp của thợ điện chuyên nghiệp để đảm bảo các dây dẫn không bị nối nhầm hoặc cách điện của dây dẫn trần không đạt tiêu chuẩn.