Cách nối dây điện chắc chắn và chuẩn kỹ thuật

Chu Văn An

Khi sử dụng các thiết bị điện, bạn thường gặp phải những tình huống như cần mở rộng hệ thống hay sửa chữa những đường dây điện bị đứt. Lúc này kỹ thuật đi dây điện sẽ được áp dụng. Để hiểu rõ hơn về cách đấu nối dây điện đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, bạn có thể theo dõi bài viết chi tiết sau đây của Trường Chu Văn An.

Yêu cầu kỹ thuật về đường dây điện

Đấu dây là kỹ thuật nối hai hoặc nhiều dây điện với nhau, đảm bảo dòng điện chạy an toàn, ổn định trong hệ thống điện, từ đó kết nối nhiều thiết bị vào cùng một nguồn điện hoặc nối lại mạch điện trong trường hợp dây bị đứt.

Có rất nhiều cách nối dây điện đơn giản có thể thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, để đảm bảo quá trình đấu nối dây điện đạt tiêu chuẩn, bạn cần tuân thủ một số yêu cầu như sau:

• Tắt nguồn: Đảm bảo tất cả các nguồn điện đều bị ngắt kết nối trước khi thực hiện bất kỳ hoạt động sửa chữa, xây dựng hoặc lắp đặt nào.
• Chọn tiết diện dây thích hợp: Mặt cắt dây dẫn phải có khả năng chịu tải phù hợp với công suất hệ thống và phù hợp với dây dẫn cần đấu nối.
• Phân biệt rõ ràng giữa dây pha và dây trung tính: Dây pha và dây trung tính thường được mã hóa màu theo quy tắc quấn dây. Tuyệt đối không đấu nhầm 2 loại dây này để tránh gây điện giật hoặc khiến thiết bị hoạt động không bình thường.
• Làm sạch lõi: Lõi dẫn điện phải được làm sạch khỏi oxy hóa, bụi bẩn, dầu mỡ trước khi đấu nối để đảm bảo dòng điện không bị chập chờn.
• Thắt chặt kết nối: Đảm bảo các kết nối được siết chặt đúng cách bằng kỹ thuật kết nối phù hợp, tránh kết nối lỏng lẻo hoặc siết quá chặt, cả hai điều này đều ảnh hưởng đến hoạt động của dòng điện.
• Đảm bảo cách điện: Sau khi đấu nối, các mối nối cần được cách điện cẩn thận để tránh hiện tượng rò rỉ điện gây nguy hiểm đến tính mạng người dùng.

Chuẩn bị dụng cụ nối dây điện

Dưới đây là những dụng cụ cơ bản để nối dây điện đúng cách.

• Dao/kìm để tháo vỏ dây điện
• Băng cách điện màu đen hoặc trong suốt
• Tuốc nơ vít, bút thử điện
• Đồng hồ kẹp/ Đồng hồ vạn năng
• Găng tay cách điện, ủng cao su
• Hộp nối, đầu nối (nếu cần)

Lưu ý: Nếu tự tin vào kỹ năng đi dây của mình, bạn có thể chuẩn bị sẵn một bộ multitool dự phòng để chủ động khi hệ thống xảy ra sự cố.

Hướng dẫn cách nối dây điện với các kết nối cơ bản

Có 3 cách nối dây điện cơ bản được sử dụng phổ biến hiện nay: nối thẳng, nối nhánh và nối bằng vít. Quy trình kết nối dây điện tiêu chuẩn cho mỗi kết nối như sau.

Cách nối dây điện cho mối nối thẳng

Đây là cách đấu nối dây điện cơ bản và dễ dàng nhất, thường được sử dụng cho mạng điện gia đình khi cần mở rộng hệ thống dây điện hoặc nối dây bị đứt.

Cách nối dây 1 lõi:

• Bước 1: Dùng dao hoặc kìm để tháo vỏ dây. Đảm bảo 2 đầu nối được tách biệt khỏi vỏ bằng nhau, sau đó làm sạch lõi bằng giấy nhám.
• Bước 2: Đặt 2 lõi dây song song, sau đó gấp các lõi theo hình vuông góc và móc 2 sợi dây lại với nhau.
• Bước 3: Vặn đầu lõi của dây này sang đầu dây kia, mỗi bên khoảng 5-6 vòng.
• Bước 4: Dùng kìm kẹp 2 đầu vòng ngoài và vặn cho chặt lại.
• Bước 5: Kiểm tra lại độ bền của mối nối và cuối cùng dùng băng dính cách điện quấn chặt lại.

Cách đấu nối dây điện nhiều lõi:

• Bước 1: Bóc lớp vỏ bảo vệ của 2 dây, làm sạch lõi và tách riêng các dây nhỏ, dàn trải.
• Bước 2: Đan xen kẽ các sợi dây vào giữa hai sợi dây rồi xoắn ngược chiều nhau khoảng 4-5 vòng.
• Bước 3: Kiểm tra kết nối lần cuối trước khi bọc nó bằng băng cách điện.

Cách nối dây kết nối nhánh

Khớp nhánh (còn gọi là khớp chữ T, khớp xoay) có kỹ thuật nối phức tạp hơn so với khớp thẳng. Cách kết nối này thường được sử dụng để mở rộng các thiết bị điện cho một nguồn chung hoặc phân chia nguồn điện tới các khu vực khác nhau trong tòa nhà.

Phương pháp nối nhánh cũng có thể áp dụng cho cả dây điện 1 lõi đơn lõi và nhiều sợi. Trước khi thực hiện đấu nối, bạn cần tước bỏ lớp cách điện ở đầu dây nhánh. Dây chính sẽ bong lớp vỏ bảo vệ ở giữa dây 1 khoảng 5-6cm.

Cách nối dây 1 lõi:

• Bước 1: Xếp 2 dây điện thành hình dấu cộng, trong đó đầu lõi của dây nhánh đặt vào phần giữa đã được tước của dây chính, sau đó xoắn ngược dây nhánh từ sau ra trước.
• Bước 2: Quấn ngược dây nhánh và dùng kìm siết chặt dây nhánh vào dây chính 6-7 vòng.
• Bước 3: Kiểm tra lại kết nối và cách điện.

Cách đấu nối dây điện nhiều lõi:

• Bước 1: Chia lõi dây dẫn của dây nhánh thành 2 phần bằng nhau và đặt lõi dây chính vào giữa.
• Bước 2: Xoắn từng phần dây nhánh vào dây chính theo hướng ngược nhau, dùng kéo cắt bỏ phần lõi thừa.
• Bước 3: Kiểm tra kết nối lần cuối trước khi quấn băng cách điện.

Cách nối dây điện bằng ốc vít

Phương pháp này dùng để nối đầu dây với ổ cắm, công tắc, giá đỡ bóng đèn, v.v.

Quy trình kết nối như sau:

• Bước 1: Tước lớp cách điện của dây khoảng 3 cm. Đối với dây có lõi nhỏ, cần tước một đoạn dài hơn và gấp lõi làm đôi.
• Bước 2: Vặn lõi và nhét nó vào lỗ vít. Dùng tuốc nơ vít vặn chặt vít nhưng không nên siết quá chặt nếu không sẽ làm gãy lõi đồng.
• Bước 3: Kiểm tra kết nối lần cuối trước khi đóng nắp bình.

Lưu ý quan trọng về hệ thống dây điện

Để đảm bảo truyền tải điện an toàn và hiệu quả, quá trình đấu nối dây cần chú ý:

• Ngắt kết nối nguồn điện trước mỗi quá trình kết nối.
• Dây điện nối vào phải mới, còn nguyên lớp cách điện, đặc biệt có tiết diện phù hợp với hệ thống và dây dẫn còn lại.
• Tuyệt đối không cắm dây nguồn ở nơi ẩm ướt để tránh bị đoản mạch hoặc điện giật.
• Vị trí đi dây cần khô ráo, ít chướng ngại vật và đảm bảo khoảng cách an toàn với người và các thiết bị khác.
• Kiểm tra lại kết nối bằng máy kiểm tra điện hoặc đồng hồ vạn năng trước khi bật lại nguồn. Đảm bảo các mối nối luôn được dán băng cách điện.
• Tuyệt đối tuân thủ các kỹ thuật và quy trình đấu nối tiêu chuẩn cũng như các biện pháp an toàn về điện.

Những câu hỏi thường gặp về dây điện

Câu 1: Tại sao không nối 2 dây điện thẳng hàng với nhau?

Hồi đáp: Nếu chất lượng kết nối không được đảm bảo, việc đặt hai kết nối thẳng hàng với nhau có nguy cơ gây đoản mạch, chập mạch, rò rỉ điện, gây nguy hiểm cho thiết bị và người sử dụng. Các mối nối nên so le để đảm bảo kết nối chặt chẽ và bền vững.

Câu 2: Có cần thiết phải dùng kìm để xoắn dây khi nối dây điện không?

Hồi đáp: Có. Dùng kìm xoắn lõi dây giúp các mối nối chắc chắn hơn, đảm bảo an toàn và hiệu suất của dòng điện. Nếu chỉ dùng tay vặn lõi dây thì dễ khiến mối nối dây bị lỏng, sinh nhiệt và có thể gây cháy nổ.