Dây điện gia đình: Phân loại và hướng dẫn cách lựa chọn

Dây điện đóng vai trò thiết yếu trong mỗi gia đình, đảm bảo cho sinh hoạt hằng ngày được ổn định và an toàn. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn khái niệm, phân loại và cách chọn dây điện gia đình phù hợp.

Dây điện gia dụng là gì?

Dây điện gia dụng thuộc nhóm dây điện dân dụng, là dây dẫn điện có nhiệm vụ truyền tải điện năng và kết nối các thiết bị điện trong hệ thống điện gia dụng.

Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng, dây điện gia dụng thường được cách điện bằng nhựa PVC và luồn vào ống, treo lên tường hoặc lắp vào tường.

Do hoạt động ở điện áp thấp và chủ yếu phục vụ các phụ tải có công suất vừa và nhỏ nên dây dẫn điện gia dụng có kết cấu khá đơn giản với hai thành phần chính: lõi dây dẫn và lớp vỏ bảo vệ.

• lõi dẫn điện: Chủ yếu được làm từ đồng, có tính dẫn điện tốt và dễ uốn cong. Lõi này có thể cứng hoặc mềm tùy theo yêu cầu ứng dụng và vị trí đi dây.
• Vỏ bảo vệ: Thông thường là nhựa PVC, giúp bảo vệ lõi dây dẫn khỏi những tác động của môi trường hoặc các yếu tố cơ học.

Các loại dây điện gia dụng phổ biến

Dưới đây là một số loại dây điện phù hợp sử dụng cho điện gia dụng, vừa đảm bảo khả năng truyền tải điện năng, vừa tiết kiệm chi phí lắp đặt, vận hành.

• Dây đơn (dây CV): Là loại dây điện gia dụng phổ biến nhất có 1 lõi dẫn điện và lớp cách điện PVC, dùng để nối các thiết bị điện, công tắc, ổ cắm, thích hợp đi dây cố định.

• Dây đôi mềm (dây VCm): Gồm 2 lõi dẫn điện bằng đồng mềm, mỗi lõi là tập hợp nhiều sợi đồng nhỏ xoắn lại với nhau nhằm tăng tính linh hoạt và thuận tiện cho việc uốn cong khi lắp đặt ở không gian nhỏ. VCm được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện nhỏ như kết nối các thiết bị điện, đèn chiếu sáng, công tắc…
• Dây đôi dẹt linh hoạt (VCmd): Có 2 lõi dẫn điện bằng đồng mềm được bọc cách điện PVC riêng biệt và cùng lớp vỏ bảo vệ bên ngoài. VCmd có độ linh hoạt và độ bền cách nhiệt cao hơn VCm.

• Dây đôi tròn mềm (VCmt): Gồm 2 dây VCm đặt song song, dùng chung một lớp vỏ PVC hình tròn.
• Dây đôi hình bầu dục mềm (VCmo): Ngoài ra còn bao gồm 2 dây VCM đặt song song, lớp vỏ PVC bên ngoài có hình bầu dục.
• Dây nguồn CXV: Có lớp cách nhiệt XLPE có thể chịu được nhiệt độ cao nên thích hợp lắp đặt ở các thiết bị gia dụng có công suất lớn như bếp từ, máy nước nóng, máy giặt, điều hòa.
• Dây xoắn mềm: Có cấu trúc phức tạp hơn với lõi dẫn điện, lớp cách điện, lớp bện cotton và lớp vải cotton bên ngoài để tăng khả năng chịu nhiệt và chống va đập cơ học. Dây xoắn có tính dẻo cao, dễ cuốn nên thường được sử dụng làm các thiết bị điện chịu nhiệt như máy khoan, máy tiện, bàn là…

• Cáp điện kế: Dây chuyên dụng nối nguồn điện lưới từ cột điện tới công tơ điện của gia đình.

Hướng dẫn cách chọn dây điện gia đình

Việc lựa chọn dây dẫn điện cho bất kỳ hệ thống nào cũng cần phải dựa trên nhiều tiêu chí như: yếu tố kỹ thuật, độ an toàn, tính thẩm mỹ và giá thành. Bạn có thể tham khảo cách chọn dây điện gia đình theo các bước sau:

Xác định chính xác nguồn điện sử dụng

Điện dân dụng ở Việt Nam được quy định là nguồn 1 pha 220V, trong đó các hộ gia đình chủ yếu sử dụng nguồn 1 pha 2 dây (dây pha và dây trung tính). Điện 1 pha 3 dây (dây pha, dây trung tính và dây nối đất) thường được áp dụng cho các chung cư cao tầng, khách sạn, biệt thự… Tuy nhiên, một số hộ gia đình vẫn sử dụng nguồn điện 3 pha 380V để phục vụ hoạt động sản xuất.

Với nguồn điện này, hầu hết các dây điện CV, CVV hay CXV đều phù hợp để lắp đặt trong mạng điện gia đình.

Tính tổng điện năng tiêu thụ của các thiết bị trong gia đình

Hệ thống điện gia đình có rất nhiều thiết bị tiêu thụ điện như đèn, quạt, tivi, tủ lạnh, điều hòa, máy giặt, bếp điện,… Cần tính toán tổng công suất tiêu thụ điện để lựa chọn tiết diện dây phù hợp.

Công thức tính tổng điện năng tiêu thụ như sau:

Trong đó:

• P: Công suất tiêu thụ, đơn vị W
• A: Công suất tiêu thụ, đơn vị J
• T: Thời gian sử dụng điện
• U: Chênh lệch điện áp, đơn vị V
• I: Cường độ dòng điện, đơn vị A.

Đổi sang đơn vị W của điện năng tiêu thụ:

• 1KW = 1.000W
• 1MW = 1.000.000W

Sau khi có tổng công suất tiêu thụ, áp dụng công thức tính dòng điện mở rộng:

Trong đó:

• P: Điện năng tiêu thụ
• U: Điện áp (220V)
• Cosφ: Hệ số công suất, thường là 0,8.

Cuối cùng, công thức tính tiết diện dây dẫn điện là: S = I/J

Trong đó:

• J: Mật độ dòng điện cho phép (A/mm2), đối với dây đồng thường là 6A/mm2, đối với dây nhôm là 4,5 A/mm2
• I: Hiện tại, đơn vị A.

Lưu ý: nên chọn dây dẫn điện có tiết diện lớn hơn giá trị tính toán 1 cấp để thuận tiện cho việc nâng cấp phụ tải hoặc mở rộng hệ thống điện sau này.

Chi tiết xem: Hướng dẫn tính toán và lựa chọn phụ tải dây điện tiêu chuẩn kỹ thuật

Ví dụ thực tế khi chọn dây điện gia dụng

Yêu cầu: Lựa chọn dây dẫn điện cho hệ thống điện gia đình 1 trệt và 1 lầu, sử dụng nguồn điện 1 pha và có công suất tiêu thụ thiết bị như sau:

Đầu tiên chúng ta tính tổng lượng điện tiêu thụ của các tầng và hộ gia đình như sau:

• Tổng sức chứa tầng trệt: 7.470W
• Tổng công suất sàn: 3,335W
• Tổng sức chứa của gia đình: 10,805W

Chọn dây điện vào nhà

Đây là loại dây lắp đặt ngoài trời nên cần chịu được tổng công suất tiêu thụ của cả gia đình là 10.805W. Tuy nhiên, Tập đoàn Điện lực Việt Nam khuyến cáo không nên sử dụng tất cả các thiết bị điện cùng lúc, nên dây dẫn điện vào nhà chỉ cần có tiết diện phù hợp 80% tổng công suất là có thể chịu được: P = 10.805 x 0,8 = 8.644w = 8.644kW.

Dây này thường là dây dẫn đồng Duplex, cách điện PVC. Dựa vào bảng tra cứu tiết diện dây, bạn có thể chọn loại CXV 2x6mm2 để lắp đặt ngoài trời.

Chọn cáp điện kế

Cáp công tơ điện nối lưới điện với công tơ điện nên cũng cần chịu được tổng điện năng tiêu thụ của tất cả các thiết bị tiêu thụ điện. Loại cáp này có chiều dài khá ngắn (

Chọn dây nguồn cho từng thiết bị

Ngôi nhà trong ví dụ trên có 2 tầng với mức tiêu thụ điện năng khác nhau. Để tiết kiệm chi phí lắp đặt và dễ dàng bảo trì, sửa chữa, dây điện có thể chia thành 2 nhánh. Mỗi nhánh nên sử dụng một dây cứng VC để đảm bảo dung lượng truyền tải.

Đối với tầng trệt: dây dẫn chỉ cần đáp ứng 80% tổng công suất của tầng là P = 7.470 x 0,8 = 5.976kW.

Nên ưu tiên chọn dây VC có tiết diện 4mm2.

Đối với tầng trên: dây dẫn chỉ cần chịu 80% tổng công suất tầng là P = 3.335 x 0,8 = 2.668kW.

Nên chọn dây VC có tiết diện 2mm2.

Dây dẫn cho từng thiết bị: Dựa vào bảng công suất, điều hòa là thiết bị có công suất cao nhất. Bạn có thể chọn cáp VC có tiết diện 0,75mm2 để lắp cho điều hòa. Đối với ổ cắm và các thiết bị khác, chọn mặt cắt ngang 1 cấp lớn hơn 1mm2.

Như vậy có thể tính được tiết diện dây điện cho hộ gia đình trên bao gồm:

• Dây ngoài trời: CXV 2x6mm2
• Cáp điện kế: DK-CVV 2x5mm2 hoặc DK-CXV 2x4mm2
• Dây điện tầng trệt: VC 4mm2
• Dây dẫn lên tầng trên: VC 2mm2
• Dây dẫn cho thiết bị và ổ cắm: VC 1.0mm2

Xem thêm: Dây điện âm tường loại nào tốt nhất hiện nay và cách lựa chọn

Lưu ý khi chọn dây điện gia đình

Là loại dây tiếp xúc gần gũi nhất với con người nên khi lựa chọn dây điện cho ngôi nhà, bạn cần chú ý đến những yếu tố sau:

• Khả năng chịu tải: Đảm bảo dây điện được chọn có khả năng chịu được tải của các thiết bị tiêu thụ điện. Bạn nên phân nhánh và phân tầng hệ thống dây điện để đảm bảo dây dẫn không bị quá tải.
• Chống cháy: Cần ưu tiên các loại dây điện có khả năng chống cháy hoặc chống cháy để đảm bảo an toàn khi xảy ra chập điện, cháy nổ.
• Độ bền: Dây điện sử dụng trong gia đình cần phải duy trì độ bền nhất định, bao gồm khả năng chịu nhiệt độ, độ ẩm, mài mòn, kéo giãn,…
• Chất lượng dây: Ưu tiên lựa chọn dây điện dân dụng đến từ các thương hiệu nổi tiếng hoặc nhà phân phối uy tín để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng. Tuyệt đối không mua dây điện trôi nổi trên thị trường, sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra tai nạn điện.

Đọc thêm: Dây điện ngoài trời là gì? Cấu trúc, phân loại và ứng dụng

Trường Chu Văn An hiện là nhà phân phối dây điện dân dụng hàng đầu tại Việt Nam của các thương hiệu nổi tiếng như: Cadivi, Cadisun, Goldcup, Trần Phú.

Chúng tôi cam kết cung cấp sản phẩm mới, chính hãng 100%, kèm theo đó là chính sách giá và chiết khấu ưu đãi nhất thị trường. Ngoài ra, Trường Chu Văn An còn sở hữu đội ngũ chuyên gia có nhiều năm hợp tác với các đơn vị điện lực nên có thể đáp ứng yêu cầu hỗ trợ kỹ thuật và tạo ra các giải pháp về chất lượng điện năng cho các công trình, dự án lớn.

Một số câu hỏi về dây điện gia đình

Câu 1: Tại sao dây điện trong nhà lại nóng lên?

Hồi đáp: Hiện tượng dây điện bị nóng lên rất có thể xuất phát từ nguyên nhân khiến dây điện bị quá tải, nghĩa là tiết diện dây không còn phù hợp với công suất của thiết bị. Bạn nên cân nhắc giảm bớt các thiết bị có công suất lớn hoặc thay thế bằng dây có tiết diện lớn hơn để hạn chế khả năng dây bị nóng.

Câu 2: Tiết diện dây nào phù hợp làm ổ cắm, công tắc?

Hồi đáp: Công tắc, ổ cắm và các thiết bị điện thông thường có thể sử dụng dây dẫn có tiết diện 2,5mm2.

Câu 3: Nên sử dụng dây có tiết diện nào cho các thiết bị điện có công suất lớn như máy nước nóng, máy điều hòa?

Hồi đáp: Nên sử dụng dây điện có tiết diện từ 4mm2 trở lên để lắp đặt trong các thiết bị gia dụng có công suất lớn.