Phản ứng oxi hóa khử là gì? Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10

Chu Văn An

Phản ứng oxi hóa khử là gì? Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10? Đây là hai câu hỏi được các bạn sinh viên gửi đến Trường Chu Văn An nhiều nhất trong tuần qua. Vì vậy, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về chủ đề phản ứng oxi hóa khử trong bài viết dưới đây.

1. Phản ứng oxi hóa khử là gì?

Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học liên quan đến việc chuyển electron giữa các chất tham gia phản ứng. Nói một cách đơn giản, đây là phản ứng làm thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố.

Chất khử và chất oxi hóa trong phản ứng oxi hóa khử

Phản ứng này bao gồm các chất sau:

• Chất khử (cho electron)
• Chất oxy hóa
• Quá trình nhường electron (oxy hóa)
• Quá trình nhận electron (khử)

Ví dụ về phản ứng oxy hóa sau: Fe + CuSO4 -> Cu + FeSO4

Quá trình thay đổi số oxi hóa: Fe0 → Fe2+ + 2e, FCu2+ + 2e → Cu0

Trong phản ứng này, các chất đóng vai trò sau:

• Nguyên tử sắt là chất khử (sự oxy hóa nguyên tử sắt).
• Số oxi hóa của đồng giảm từ +2 xuống 0 (ion đồng là chất oxi hóa).

=> Kết luận: Phản ứng này gọi là phản ứng oxi hóa khử vì quá trình oxi hóa và sự khử tồn tại đồng thời.

2. Dấu hiệu của phản ứng oxi hóa khử là gì?

Quá trình quang hợp của cây xanh cũng là phản ứng oxi hóa khử

>>>XEM THÊM:Cấu trúc nguyên tử là gì?

Phản ứng oxi hóa khử trong đời sống được thể hiện thông qua quá trình hô hấp của thực vật. Chúng hấp thụ carbon dioxide, giải phóng oxy và một loạt quá trình trao đổi chất khác.

Quá trình đốt cháy nhiên liệu trong động cơ, quá trình điện phân và các phản ứng xảy ra trong pin đều là quá trình oxi hóa khử.

Ngoài ra, hàng loạt quy trình sản xuất luyện kim, nhựa, dược phẩm, phân bón hóa học… đều là biểu hiện của quá trình oxy hóa – khử.

3. Các bước viết phương trình phản ứng oxi hóa khử

3 bước cân bằng phương trình oxi hóa khử

Bước 1: Đầu tiên cần xác định số oxi hóa của các nguyên tố để xác định chất nào bị oxi hóa, chất nào bị khử.

Bước 2: Viết phương trình oxi hóa, phương trình khử và cân bằng phương trình phản ứng

Bước 3: Ghi lại hệ số chất oxi hóa, chất khử vào sơ đồ phản ứng và cân bằng phương trình.

4. Phản ứng oxi hóa khử

• Phản ứng oxi hóa khử thường gặp: Phản ứng oxy hóa sẽ tồn tại ở hai phân tử chất khác nhau

C + 4HNO3 đậm đặc → CO2 + 4NO2 + 2H2O

Cu đặc + 2H2SO4 → CuSO4 + SO2 + 2H2O

• Phản ứng oxi hóa khử nội phân: Là phản ứng trong đó chất khử và chất oxy hóa thuộc cùng một phân tử nhưng ở hai nguyên tử khác nhau.

AgNO3 → Ag + NO2 + O2

Cu(NO3)2 → CuO + NO2 + O2

• Phản ứng oxy hóa – khử tự nhiên: Trong phản ứng này chất khử đồng thời là chất oxy hóa

Cl2 + 2KOH → KCl + KClO + H2O

4KClO3 → 3KClO4 + KCl

5. Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10

Ví dụ, chất khử và oxy trong phản ứng oxi hóa khử

5.1. Ví dụ, trong phản ứng oxi hóa khử Al + HNO3

Trong phương trình phản ứng oxi hóa khử Al + HNO3, xác định số oxi hóa của các nguyên tử biến đổi

5.2. Ví dụ, trong phản ứng oxi hóa khử KMnO4

Trong phương trình phản ứng oxi hóa khử KMnO4 + HCl, hãy xác định số oxi hóa của các nguyên tử thay đổi.

5.3. Ví dụ, trong phản ứng oxi hóa khử Cu + H2SO4

Trong phương trình phản ứng oxi hóa khử Cu + H2SO4, xác định số oxi hóa của các nguyên tử biến đổi.

6. 5 Phản ứng oxi hóa khử lớp 10

Giải bài tập phản ứng oxi hóa khử 10

Bài tập 1: Cho các phương trình phản ứng sau, hãy xác định phản ứng nào là phản ứng oxi hóa khử

A: 2HgO 2Hg + O2

B: CaCO3CaO + CO2

C: 2Al(OH)3Al2O3+ 3H2O

D: 2NaHCO3Na2CO3+ CO2+ H2O

Giải pháp: Câu trả lời đúng là A, các câu trả lời còn lại không phải là phản ứng oxi hóa khử.

2HgO 2Hg + O2.

Hg2+ + 2e → Hg0

2O2- → O2 + 4e

Bài tập 2: Cho các phương trình phản ứng sau, hãy xác định NH3 đóng vai trò là chất khử trong phản ứng nào?

A: 4NH3+ 5O2→ 4NO + 6H2O.

B: 2NH3 + 3Cl2→ N2+ 6HCl.

C: 2NH3 + 3CuO → 3Cu + N2+ 3H2O.

D: 2NH3 + H2O2+ MnSO4→ MnO2+ (NH4)2SO4.

Giải pháp: Đáp án đúng là D, vì N không làm thay đổi số oxi hóa trước và sau phương trình phản ứng

Bài tập 3: Cho các phương trình phản ứng sau, hãy xác định phản ứng nào là phản ứng oxi hóa – khử

A: HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O.

B: N2O5+ H2O → 2HNO3.

C: 2HNO3+ 3H2S → 3S + 2NO + 4H2O.

D: 2Fe(OH)3 → Fe2O3+ 3H2O.

Giải pháp: Câu trả lời đúng là C, các câu trả lời còn lại không phải là phản ứng oxi hóa khử.

Bài tập 4: Thế nào là phản ứng oxi hóa khử, cho 3 ví dụ

Giải pháp: Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó có sự dịch chuyển electron giữa các chất trong phản ứng

Ví dụ:

H2 + Cl2 -> 2HCl

Fe + 2HCl -> FeCl + H2

FeCl2 + Cl2 -> 2FeCl3

Bài tập 5: Cần bao nhiêu gam đồng để loại bỏ hoàn toàn lượng ion bạc có trong 85ml dung dịch AgNO3 0,15M.

Giải pháp:

VAgNO3 = 85 ml = 85/1000 lít

-> Cm = n/V => n = (0,15 x 85)/1000 = 0,01275 mol

Phương trình phản ứng:

Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag

Theo phương trình ta có:

nCu = ½ nAgNO3 = 0,01275/2 = 0,006375 mol

Vậy mCu = 0,006375 x 64 = 0,408g.

Ngoài ra, còn có nhiều dạng phản ứng oxi hóa khử nâng cao lớp 10 khác. Tùy theo từng chủ đề mà chúng tôi sẽ đưa ra giải pháp phù hợp.

Hy vọng với những chia sẻ trước đây về phản ứng oxi hóa khử là gì? Ví dụ về phản ứng oxi hóa khử lớp 10 và một số bài tập phổ biến ở trên sẽ giúp học sinh áp dụng vào bài tập về nhà một cách hiệu quả nhất. Tham khảo các dạng bài tập hóa học khác tại website Trường Chu Văn An.com.vn. Hãy chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hay và thú vị nhé.