Áp lực là gì? Sự khác nhau cơ bản giữa áp suất và áp lực

Chu Văn An

Trong vật lý lớp 8, chúng ta sẽ phải làm quen với một số thông số về áp suất, áp suất, đặc biệt là trong hệ thống xử lý nước. Vậy sự khác biệt giữa áp suất và áp suất là gì? Định nghĩa áp lực là gì? Hãy để bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ hơn về những khái niệm này trong vật lý.

1. Ví dụ, áp lực là gì?

Áp suất là lực vuông góc với bề mặt bị ép. Theo định nghĩa của khái niệm lực tổng quát, áp suất là một đại lượng vectơ. Tuy nhiên, khi nói đến áp suất, người ta chỉ có thể nói đến độ lớn (cường độ) vì hướng (hướng về mặt chịu lực) và hướng (vuông góc với mặt chịu lực) đã được xác định.

Newton N là đơn vị đo áp suất.

Người ta có công thức tính áp suất – lực tác dụng lên một diện tích bề mặt như sau:

FA = F/S

Trong đó:

FA: Áp lực

F: Lực tác động

S: Diện tích bề mặt

Tuy nhiên, chúng ta có một công thức khác để tính áp suất khí trong trường hợp đặc biệt:

F = pS

Trong đó:

• p: Áp suất
• F: Áp lực lên vùng chịu lực
• S: Diện tích chịu lực
• Có quy đổi 1kg = 10N

Trên thực tế, chúng ta có thể gặp áp lực ở bất cứ đâu. Ví dụ, khi chúng ta đứng trên mặt đất, trọng lượng cơ thể của chúng ta cũng tạo ra một áp lực vuông góc lên mặt đất.

Hình 1: Khái niệm áp suất là gì?

Ví dụ về áp suất

• Nếu bạn dùng ngón tay tạo áp lực vuông góc với vòi phun của dung dịch khử trùng thì đó gọi là áp lực.
• Khi bạn thực hiện động tác đóng đinh vào tường, búa sẽ tác dụng một lực lên đầu đinh và đầu đinh tác dụng lực lên tường dưới dạng áp suất.

2. Phân biệt áp suất và áp suất đơn giản

2.1. Khái niệm áp suất

Áp lực là gì? Áp lực là gì? Trên cùng một đơn vị diện tích áp suất, áp suất là độ lớn của áp suất. Áp suất này và mặt phẳng ép sẽ vuông góc với nhau. Đơn vị áp suất theo hệ đo lường quốc tế (SI) là đơn vị lực trên diện tích (N/m2 – Newton/mét vuông).

Pascal (Pa) là tên của đơn vị áp suất và được đặt theo tên của nhà vật lý và toán học người Pháp Blaise Pascal. Áp suất 1 Pa cực kỳ nhỏ, tương đương với áp suất của một đồng đô la rơi xuống bàn.

Hình 2: Phân biệt áp suất với áp suất đơn giản

Công thức tính áp suất: 1N/m2 = 1Pa

2.2. Sự khác biệt giữa áp suất và áp suất

Về điểm chung của áp lực và áp suất, cả hai đều tác dụng lực lên một diện tích. Nhưng áp suất là lực tác dụng lên một đơn vị diện tích và áp suất là lực tác dụng lên một diện tích.

Ví dụ: Trọng lượng một viên gạch ốp tường khoảng 2,1kg, kích thước viên gạch là 205 x 95 x 55mm. Như vậy, áp lực của viên gạch khi đứng là 2,1 x 9,807 = 20,6 N trên diện tích 0,095 x 0,055 = 0,005 m2. Viên gạch tác dụng một áp suất lên mặt phẳng 20,6 / 0,005 = 4120 N/m2.

Thông qua ví dụ này, chúng ta có thể biết áp suất và tính chất vật lý của áp suất khác nhau ở đâu.

3. Một số khái niệm liên quan đến áp suất

3.1. Hàn áp lực là gì?

Hàn áp lực là không làm nóng hoặc làm nóng bề mặt tiếp xúc đến trạng thái dẻo. Sau đó, làm cho chúng dính lại với nhau bằng áp lực.

3.2. Máy biến áp áp suất là gì?

Máy biến áp điện có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống điện và là một kết cấu phức tạp. Vai trò của máy biến áp là cầu nối và chuyển tiếp nguồn điện ở các mức điện áp khác nhau. Điều này rất hữu ích cho việc truyền điện từ nguồn đến người tiêu dùng.

Hình 3: Một số khái niệm liên quan đến áp suất

3.3. Thiết bị áp lực là gì?

Trong quá trình sản xuất công nghiệp, thiết bị chịu áp lực luôn đóng vai trò quan trọng. Nó xuất hiện ở các nhà máy, khu sản xuất, khu công nghiệp, nhà máy với những nhiệm vụ khác nhau. Nhưng mục tiêu chung là nâng cao năng suất sản xuất và tiết kiệm công sức, thời gian.

Mức áp suất vận hành của thiết bị chịu áp lực luôn cao hơn áp suất khí quyển. Áp suất của thiết bị từ 0,7 at trở lên gọi là thiết bị áp suất.

Qua hướng dẫn và giải thích trong bài, bạn đã biết áp lực là gì rồi phải không? Hy vọng những khái niệm, công thức và ví dụ trên sẽ giúp bạn áp dụng chúng một cách phù hợp.