BOD5 là gì, cách đo BOD5 trong xử lý nước thải sinh học?

Chu Văn An

Trong lĩnh vực xử lý nước thải sinh hoạt, BOD5 là yếu tố không thể bỏ qua. Vậy BOD5 là gì và nó ảnh hưởng như thế nào đến việc xử lý nước thải sinh hoạt? Hãy cùng chuyên gia tìm hiểu điều đó trong bài viết này của Vietchem nhé.

1. BOD5 là gì?

BOD là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Nhu cầu oxy sinh hóa”. Nó có nghĩa là nhu cầu oxy hóa sinh học, hiểu đơn giản thì đây là một trong những chỉ tiêu sinh lý, hóa học quan trọng nhất của nước.

Ảnh 1: BOD5 là chỉ số thể hiện lượng oxy cần thiết để oxy hóa hoàn toàn các chất hữu cơ có trong nước thải

BOD5 là chỉ số lượng oxy cần thiết để đảm bảo điều kiện cho vi sinh vật tiến hành quá trình oxy hóa sinh học các chất hữu cơ trong 5 ngày ở nhiệt độ 20 độ C. Nói cách khác, BOD5 là lượng BOD đo được trong 5 ngày đầu tiên trong điều kiện buồng tối, tránh hoàn toàn ảnh hưởng của quá trình quang hợp khi có ánh sáng.

2. Chỉ số COD và BOD5 khác nhau như thế nào?

Trong hóa sinh và xử lý nước thải, COD là một chỉ số quan trọng được nhắc đến rất nhiều. Chỉ số COD có nghĩa là “Nhu cầu oxy hóa học” có nghĩa là nhu cầu oxy hóa học. Nó là chỉ số thể hiện lượng oxy cần thiết để phân hủy tất cả các chất vô cơ và hữu cơ trong nước. Vì vậy, chỉ số COD sẽ cao hơn rất nhiều khi so sánh với chỉ số BOD5.

3. Mục đích xác định chỉ số BOD5 là gì?

Thông số khoa học này được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Phổ biến nhất là chỉ ra tác động của nước thải và chất thải hữu cơ quen thuộc đến môi trường nước khi không có oxy hòa tan. Tuy nhiên, thời gian thử nghiệm 5 ngày của chỉ số này chỉ chiếm một phần trong tổng nhu cầu oxy hóa.

Ảnh 2: Việc xác định chỉ số BOD5 có ý nghĩa rất lớn trong việc hiểu biết và xác định mức độ nguy hại của nước thải để có biện pháp xử lý.

Theo quy ước khoa học, thời gian cần thiết để oxy hóa hoàn toàn các hợp chất hữu cơ trong nước là 20 ngày. Nhưng thử nghiệm kéo dài 20 ngày thường không thực tế và không đảm bảo nhu cầu sử dụng dữ liệu để giải quyết ngay các vấn đề về nước thải. Chính vì vậy phương pháp BOD5 là phương án thử nghiệm mang lại kết quả phù hợp nhất với tình hình thực tế.

4. Đặc điểm và thông số BOD5 của các loại nước thải thông dụng

Mỗi loại nước thải trên thực tế sẽ có giá trị BOD nhất định, khác nhau. Ngoài ra, chỉ số BOD còn thể hiện nhiều yếu tố khác trong nước thải như:

• Nồng độ oxy hòa tan trong nước thải DO
• Lượng chất hữu cơ dễ phân hủy và mật độ vi sinh vật trong nước là bao nhiêu?

Ảnh 3: Mỗi loại nước thải sẽ có khoảng BOD5 khác nhau

Theo quy ước chung, chỉ số BOD sẽ được tính bằng lượng chênh lệch oxy tính theo mg/lít nước thải. Dưới đây là một số thông số BOD của các loại nước thải phổ biến trong đời sống.

• Nước sinh hoạt: Từ 100 – 200 mg/lít
• Nước chế biến hải sản: Từ 2.000 đến 5.000 mg/lít
• Đối với nước thải trong quá trình sản xuất bia, BOD5 dao động từ 800 đến 2.000 mg/lít.
• Đối với nước thải sản xuất cao su: 3.000 – 10.000 mg/lít

5. Tìm hiểu cách đo chỉ số BOD5

5.1. Các bước cần thiết để đo chỉ số BOD5 của nước thải

Khi cần đo chỉ số này, bạn sẽ cần thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1

Pha loãng mẫu nước thử bằng nước đã khử ion hoàn toàn và bão hòa oxy. Sau đó, thêm vào mẫu thử một lượng vi sinh vật giống đã nuôi cấy. Bắt đầu đo lượng oxy hòa tan và đóng chặt nắp mẫu thử, cách ly để ngăn không cho oxy tiếp tục hòa tan do không khí từ bên ngoài vào.

Ảnh 4: Các bước đo BOD5 khá đơn giản

• Bước 2

Bạn giữ mẫu thử đã chuẩn bị ở trên ở nhiệt độ 20 độ C, trong bóng tối hoàn toàn. Điều này nhằm tránh quá trình quang hợp (thêm oxy ngoài ý muốn vào môi trường mẫu). Thời gian bảo quản mẫu thử là 5 ngày, sau đó tiến hành đo BOD.

• Bước 3

Khi thời gian bảo quản mẫu được 5 ngày, lấy mẫu ra và đo BOD. Sự khác biệt giữa BOD bây giờ và BOD ngày đầu tiên chính là chỉ số BOD5 cần tìm.

5.2. Cách đo chỉ số BOD5

Ngoài BOD5 là gì thì cách cần thiết để đo chỉ số này cũng là những thông tin bạn nên biết. Các nhà khoa học sẽ sử dụng bình đo Oxitop để ghi lại chỉ số này.

Ngay khi mẫu thử được bảo quản trong điều kiện thích hợp, nhiệt độ ở mức 20 độ C sẽ được tự động ghi lại. Giá trị BOD sẽ được tự động ghi lại sau mỗi 24 giờ. Đơn vị tính BOD5 là mg oxy/lít.

Như vậy, Vietchem đã giúp bạn biết BOD5 là gì và những thông tin liên quan đến chỉ số này. Hy vọng những thông tin này hữu ích và giúp các bạn hiểu rõ hơn về sinh hóa cũng như những ứng dụng của nó trong xử lý nước thải. Nếu bạn có nhu cầu mua hóa chất, dụng cụ cho ngành hóa sinh hãy liên hệ với Vietchem.