Cầu Chì Ống Là Gì? Cấu Tạo – Nguyên Lý Hoạt Động Và Ứng Dụng

Chu Văn An

Cầu chì là một phần không thể thiếu của các mạch điện và giúp bảo vệ chúng khỏi tình trạng quá tải, đoản mạch và các sự cố khác. Sử dụng cầu chì giúp ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ do quá tải hoặc đoản mạch. Cùng KTH ELECTRIC tìm hiểu cầu chì dạng ống là gì? Cấu trúc và nguyên lý làm việc của nó như thế nào?

Cầu chì thùng là gì?

Cầu chì dạng ống hay còn gọi là cầu chì gốm là thiết bị bảo vệ ngắn mạch thường được sử dụng trong các tủ lạnh công nghiệp. Cầu chì dạng thùng thường được đặt bên trong hộp bảo vệ cầu chì và có thể chịu được dòng điện từ 1A đến 1000A và điện áp từ 125V đến 1000V.

Có thể bạn quan tâm: Cầu Đảo là gì? Những điều bạn có thể có thêm kiến ​​thức về cầu dao

Cấu trúc cầu chì ống

Cầu chì ống là thiết bị bảo vệ quá dòng được sử dụng trong hệ thống điện. Cấu tạo của cầu chì dạng ống bao gồm các bộ phận sau:

• Ống bảo vệ: Bộ phận quan trọng nhất của ống cầu chì, thường là ống nhỏ làm bằng chì. Ống bảo vệ có thể chịu được dòng điện lớn và sẽ nóng chảy nhanh khi xảy ra hiện tượng quá dòng khiến cầu dao bị mất điện.
• Hai đầu nối: Cầu chì dạng thùng có hai đầu nối để kết nối với mạch điện. Các đầu nối thường có ren hoặc đuôi chuột, tùy thuộc vào loại cầu chì và yêu cầu của mạch điện cụ thể.
• Chất độn: Ống cầu chì dạng ống thường chứa các chất độn như nhựa epoxy hoặc sáp rắn để cách nhiệt và bảo vệ ống chì khỏi bị oxy hóa hoặc hư hỏng do môi trường xung quanh.
• Điều chỉnh dòng điện: Nếu cần thiết, có thể điều chỉnh dòng điện bảo vệ của ống cầu chì bằng cách thay đổi đường kính của ống cầu chì hoặc số lượng ống cầu chì trong cầu chì. Điều này đòi hỏi cầu chì dạng ống phải có cơ chế hoạt động linh hoạt để điều chỉnh dòng điện bảo vệ.
• Vỏ: Để bảo vệ các bộ phận bên trong và đảm bảo an toàn cho hệ thống điện, cầu chì dạng ống thường được đặt trong một lớp vỏ bảo vệ. Vỏ thường được làm bằng nhựa hoặc vật liệu cách điện khác.

Nguyên tắc làm việc

Cầu chì gốm hoạt động theo nguyên tắc dây dẫn nóng chảy khi xảy ra tình trạng quá tải hoặc ngắn mạch. Dây dẫn thường được làm từ một sợi dây mỏng hoặc dải hợp kim kim loại ở giữa. Dây dẫn có hai nắp kim loại ở hai bên để nối mạch. Khi nhiệt độ vượt quá mức quy định, dây dẫn sẽ tan chảy, tạo ra mạch hở ngăn cản dòng điện chạy qua. Điều này giúp tắt nguồn để bảo vệ thiết bị và người dùng.

Xem thêm: Nguyên nhân cháy châu chấu và cách chữa cháy tại nhà hiệu quả

Phân loại cầu chì ống

Cầu chì thùng có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, dưới đây là một số cách phân loại chính:

• Theo công suất: Cầu chì dạng ống được phân loại từ công suất nhỏ đến công suất lớn, từ hàng trăm mA đến hàng nghìn ampe.
• Phân loại theo điện áp định mức: Cầu chì dạng ống được phân loại theo điện áp định mức từ hàng chục đến hàng trăm kV.
• Theo loại cầu chì: gồm có cầu chì dạng ống như cầu chì đường dây trung thế, cầu chì đường dây cao thế, cầu chì dùng cho máy biến áp, cầu chì dùng cho máy phát điện,…
• Phân loại theo tiêu chuẩn kỹ thuật: Cầu chì dạng ống được phân loại theo các tiêu chuẩn khác nhau như tiêu chuẩn IEC, tiêu chuẩn ANSI,…
• Theo loại ống nối: Ống nối là một phần quan trọng trong cấu trúc của cầu chì dạng ống. Có nhiều loại ferrules, chẳng hạn như ferrules đồng thau, ferrules nhôm, ferrules hợp kim, v.v.
• Theo loại bảo vệ: Cầu chì ống có thể được phân loại theo loại bảo vệ, chẳng hạn như cầu chì bảo vệ quá tải, cầu chì bảo vệ ngắn mạch, v.v.

Mỗi loại cầu chì thùng có những đặc điểm và ứng dụng riêng.

Ưu điểm và nhược điểm của cầu chì ống

Thuận lợi

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại cầu chì nhưng cầu chì dạng ống vẫn rất được ưa chuộng. Ưu điểm của chúng như sau:

• Bảo vệ thiết bị: Cầu chì ống giúp bảo vệ động cơ, máy móc và hệ thống cáp khỏi tình trạng quá tải, đoản mạch.
• Giá cả hợp lý: So với các loại cầu chì khác, cầu chì dạng ống có giá thành thấp hơn và rất được người dùng ưa chuộng.
• Phản ứng nhanh: Cầu chì dạng thùng có khả năng phản hồi nhanh khi xảy ra tình trạng quá tải hoặc ngắn mạch, ngăn ngừa các sự cố tiềm ẩn và giảm thiểu thiệt hại.
• DỄ DÀNG THAY THẾ: Quá trình thay thế và lắp đặt cầu chì hộp mực rất đơn giản và không gây đau đớn.

thiếu sót

Ngoài những ưu điểm, cầu chì dạng ống còn có những nhược điểm sau:

• Độ tin cậy hạn chế: Cầu chì dạng thùng có thể gặp vấn đề về độ tin cậy trong việc phát hiện và xử lý các tình trạng quá tải hoặc ngắn mạch.
• Độ chính xác thấp: Thiết kế cầu chì dạng ống không đảm bảo độ chính xác cao của thiết bị bảo vệ. Bộ ngắt mạch thường gặp hiện tượng trễ, điều này có thể gây hư hỏng thiết bị hoặc hệ thống.
• Không thể điều chỉnh: Ngưỡng bảo vệ không thể điều chỉnh và không phù hợp với các ứng dụng yêu cầu bảo vệ cá nhân.
• Môi trường: Cầu chì dạng ống có chứa chất độc hại như chì, việc thay thế hoặc vận hành phải tuân thủ quy định.

Xem thêm: Aptomat là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Aptomat

Những lưu ý khi sử dụng cầu chì dạng ống

Để việc sử dụng cầu chì dạng ống an toàn và đáng tin cậy hơn, khi sử dụng chúng cần lưu ý những điểm sau:

• Lựa chọn loại cầu chì ống phù hợp với dòng điện, điện áp, tần số định mức và các thông số khác của hệ thống điện.
• Sử dụng biện pháp bảo vệ bổ sung: Cân nhắc sử dụng các thiết bị bảo vệ như MCCB, ACB,… để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
• Vị trí đúng: Việc đặt cầu chì dạng ống vào đúng vị trí giúp cầu chì hoạt động hiệu quả và nhanh chóng.
• Theo dõi dòng tải: Đảm bảo theo dõi dòng tải để tránh làm cầu chì bị quá tải.
• Kiểm tra định kỳ: Kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm hư hỏng và thay thế kịp thời.
• AN TOÀN KHI THAY THẾ: Trước khi thay cầu chì ống, luôn tắt nguồn và đảm bảo sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ như găng tay, kính bảo hộ.
• Vứt bỏ cầu chì cũ: Chì trong cầu chì dạng ống có hại cho môi trường và cần được xử lý cẩn thận và theo quy định.

Qua bài viết trên KTH ELECTRIC đã giới thiệu chi tiết về cầu chì thùng (hay còn gọi là cầu chì gốm). Hi vọng KTH ELECTRIC có thể mang đến cho các bạn nhiều kiến ​​thức điện tử và giúp các bạn hiểu rõ hơn về công dụng, ứng dụng của linh kiện điện tử này.