CB bảo vệ động cơ là gì? Nguyên lý hoạt động và cách chọn MPCB

Chu Văn An

Cầu dao bảo vệ động cơ chủ yếu được sử dụng trong các mạch điện để thay thế cầu chì. Vậy cầu dao bảo vệ động cơ là gì? Nguyên lý làm việc và chức năng của loại CB này như thế nào? Hãy cùng Điền KTH ELECTRIC tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.

1. Cầu dao bảo vệ động cơ là gì?

Motor Protection CB, hay Motor CB hay MPCB (Motor Protection Circuit Breaker) là thiết bị điện được thiết kế đặc biệt để bảo vệ động cơ khỏi tình trạng quá tải, ngắn mạch, mất pha,… giúp đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ của động cơ.

Trong các hệ thống điện công nghiệp, nó được sử dụng để bảo vệ động cơ trong máy bơm, quạt, máy nén khí, băng tải và các máy móc, thiết bị công nghiệp khác. Trong các hệ thống dân dụng, động cơ CB được dùng để bảo vệ động cơ trong các thiết bị gia dụng như máy giặt, điều hòa, máy bơm nước.

Bộ ngắt mạch bảo vệ động cơ là một thiết bị điện bảo vệ động cơ khỏi quá tải, đoản mạch, mất pha và các tai nạn khác.

Vậy cầu dao bảo vệ động cơ có gì khác biệt với cầu dao thông thường?

• CB thông thường (ngắt mạch): Để bảo vệ chung cho toàn bộ hệ thống điện có rất nhiều loại khác nhau tùy theo dòng điện và điện áp.
• CB bảo vệ động cơ (động cơ CB/MPCB): Được thiết kế để bảo vệ động cơ với các chức năng chuyên dụng như bảo vệ quá tải, bảo vệ mất pha và các chức năng chuyển mạch động cơ bổ sung có thể.

Tìm hiểu thêm về CB thường xuyên tại đây!

2. Cấu tạo mạch bảo vệ động cơ

Hiện nay, các sản phẩm động cơ CB trên thị trường được sản xuất với cấu trúc vạn năng, cùng các linh kiện khác như: cảm biến nhiệt, cảm biến điện từ, cơ cấu truyền động chính, tiếp điểm phụ, chốt thanh quay, buồng dập hồ quang (bao gồm cả tấm khử ion), piston, vi sai chống trượt…

Các bộ phận trong CB bảo vệ động cơ

Trong đó, tiếp điểm và bình chữa cháy quang điện là 2 bộ phận chính phối hợp với nhau giúp phát hiện sự cố và ngắt mạch điện kịp thời khi cần thiết.

3. Mạch bảo vệ động cơ dùng để làm gì?

Một số chức năng cụ thể của MPCB là:

• Bảo vệ quá tải: Khi dòng điện qua động cơ vượt quá mức cho phép, CB động cơ sẽ bảo vệ động cơ khỏi quá tải và tránh làm cháy động cơ. Sau khi xảy ra tình trạng quá tải, độ trễ nhiệt xảy ra trong CB động cơ, ngăn không cho động cơ khởi động lại ngay lập tức và cho phép có thời gian làm mát. Nhờ đó mà tuổi thọ và sự ổn định của động cơ được bảo vệ tốt nhất.
• Bảo vệ ngắn mạch: Cầu dao bảo vệ động cơ ngắt mạch điện trong trường hợp ngắn mạch, ngăn ngừa các nguy hiểm như cháy, nổ và hư hỏng thiết bị.
• Bảo vệ mất pha: Thiếu pha hoặc mất cân bằng pha sẽ ảnh hưởng xấu đến hoạt động của động cơ. Do đó, khi phát hiện ra những lỗi này, MPCB sẽ tắt động cơ, nhờ đó bảo vệ chúng khỏi các sự cố do mất pha.
• Bảo vệ quá áp: Bảo vệ động cơ khỏi các sự cố do điện áp cao gây ra bằng cách đóng mạch khi điện áp vượt quá mức cho phép.
• Đóng/mở mạch: Cầu dao bảo vệ động cơ có thể dùng để đóng/mở mạch điện, giúp người dùng dễ dàng vận hành, bảo trì hệ thống điện.

Trong cuộc sống hiện đại, động cơ CB thường được lắp đặt ở cầu dao chính cùng với cầu dao. Điều này nhằm ngăn ngừa rò rỉ và bảo vệ người dùng khỏi bị điện giật. Ngoài ra, những nơi có yêu cầu cao về an toàn điện cũng ưu tiên sử dụng thiết bị này.

Tìm hiểu ngay về cấu tạo, nguyên lý làm việc và ứng dụng của RCCB

4. Nguyên lý làm việc của thiết bị

Thiết bị này hoạt động giống như các loại cầu dao khác. MPCB ​​dựa vào sự co lại và giãn nở tiếp điểm để bảo vệ động cơ khi phát hiện dòng điện quá mức. Tính năng này rất quan trọng vì bảo vệ nhiệt thường phản ứng chậm, cho phép dòng điện khởi động cao đi qua khi động cơ bắt đầu chạy.

Nếu động cơ không khởi động được vì lý do nào đó, bộ phận bảo vệ nhiệt của CB sẽ kích hoạt do dòng khởi động kéo dài. MPCB ​​còn cung cấp khả năng bảo vệ từ tính chống đoản mạch hoặc điện áp cao, lỗi đường dây trong động cơ. Chức năng bảo vệ từ tính sẽ ngay lập tức hoạt động để ngắt dòng điện sự cố nguy hiểm trong động cơ.

Động cơ CB khác với các bộ ngắt mạch khác ở khả năng bảo vệ động cơ khỏi mất pha và mất cân bằng pha. Theo thiết kế, động cơ ba pha cần có ba dây dẫn để hoạt động hiệu quả ở điện áp. Nếu có sự mất cân bằng lớn hơn 2%, tuổi thọ của động cơ sẽ bị ảnh hưởng.

Khi điện áp pha bị mất đột ngột, nó không chỉ làm hỏng động cơ mà còn khiến động cơ không hoạt động được vì động cơ vẫn có thể hoạt động với hai pha còn lại. Trong trường hợp này, CB động cơ sẽ kiểm tra và đo chênh lệch điện áp trước khi tắt động cơ ngay lập tức. Mất pha có thể coi là hiện tượng bình thường trong hệ thống ba pha cung cấp tải một pha độc lập nhưng lại rất nguy hiểm đối với mạch ba pha dùng cho động cơ điện.

Động cơ CB thường được thiết kế để tắt thủ công, giúp việc bảo trì và thay thế thiết bị trở nên dễ dàng hơn. Trên thị trường có rất nhiều loại MPCB, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng. Trong số đó, thiết bị có khả năng điều chỉnh dòng điện được coi là lựa chọn tốt nhất vì chúng có thể bảo vệ nhiều loại động cơ có công suất khác nhau.

Tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của MCB

5. Hướng dẫn cách chọn động cơ CB phù hợp

Nhiều khách hàng thường băn khoăn không biết nên lựa chọn cầu dao bảo vệ động cơ nào cho hệ thống điện của mình. Khi lựa chọn động cơ CB, bạn cần chú ý tới 3 yếu tố sau:

• Đầu tiên, khi lựa chọn MPCB, người ta cần xem xét chế độ hoạt động lâu dài của thiết bị hay còn gọi là định mức của MPCB. Ngoài ra, mạch điện của thiết bị cần phải có khả năng chịu được dòng điện cao ngay cả khi các tiếp điểm của MPCB đóng hoặc đóng.
• Giá trị của MPCB cũng rất đáng được quan tâm. Cầu dao bảo vệ động cơ cần có khả năng ngắt dòng điện ngắn mạch với dòng điện lớn (lên tới hàng chục KA). Nhưng khi dòng điện trở lại bình thường thì thiết bị cần hoạt động tốt ở giá trị dòng điện định mức.
• Cuối cùng, thời gian cắt CB cũng là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua. Thời gian này ảnh hưởng rất lớn đến độ ổn định nhiệt, điện động của các thiết bị điện và giúp giảm thiểu thiệt hại do dòng điện ngắn mạch gây ra. Để đạt được điều này, CB yêu cầu thời gian cắt ngắn hơn.

Xem thêm: So sánh MCB và MCCB, chúng khác nhau như thế nào?

6. Mua cầu dao bảo vệ động cơ ở đâu đảm bảo chất lượng?

Nếu bạn đang tìm kiếm thiết bị đóng cắt nói chung hay cầu dao bảo vệ động cơ nói riêng, chất lượng đảm bảo, chính hãng và giá cả hợp lý thì KTH ELECTRIC là địa chỉ đáng tin cậy bạn không thể bỏ qua. Với nhiều năm kinh nghiệm trong ngành điện, KTH ELECTRIC phân phối các dòng thiết bị đóng cắt đa dạng như: CB, MCCB, MCB, contactor, rơle nhiệt… của các thương hiệu nổi tiếng như SCHNEIDER, LS, MITSUBISHI, HYUNDAI, v.v…

Tất cả các sản phẩm đều cam kết chính hãng, CO/CQ đầy đủ và bảo hành minh bạch. Ngoài ra, đội ngũ tư vấn kỹ thuật của KTH ELECTRIC luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc lựa chọn thiết bị phù hợp dựa trên nhu cầu thực tế của dự án. Đừng khiến dự án của bạn gặp rủi ro khi chọn sai thiết bị – hãy liên hệ ngay hôm nay KTH ELECTRIC qua số 0938 984 282 để được tư vấn và báo giá tốt nhất!