CB là gì? Phân loại, cấu tạo và chức năng của CB

Chu Văn An

CB hay còn gọi là cầu dao tự động là một thiết bị vô cùng quen thuộc trong đời sống hằng ngày. CB có mặt trong hầu hết các hệ thống điện, từ gia đình, văn phòng, trường học, bệnh viện, trung tâm thương mại cho đến các nhà máy sản xuất, khu công nghiệp. Trong bài viết này, hãy cùng Trường Chu Văn An tìm hiểu chi tiết CB: từ khái niệm, các loại CB thông dụng, đến những ứng dụng nổi bật của thiết bị này trong thực tế, bạn sẽ hiểu tại sao CB được coi là bộ phận không thể thiếu để bảo vệ và vận hành an toàn trong mọi công trình điện.

CB là gì?

CB – viết tắt của Circuit Breaker là thiết bị chuyển mạch điện thay thế cho các loại máy cắt truyền thống. Công dụng chính của CB là bảo vệ mạch điện trước nguy cơ xảy ra sự cố như quá tải, ngắn mạch hay rò rỉ điện. Sự khác biệt giữa cầu dao CB và cầu dao thông thường là chúng có cơ chế ngắt điện tự động.

CB – Thiết bị không thể thiếu trong các công trình hiện đại

CB được nhóm thành hai nhóm chính: dùng cho hệ thống điện 1 pha 220V và hệ thống điện 3 pha 380V. Hệ thống điện có thể bao gồm nhiều cầu dao có tính năng, công suất khác nhau tương ứng với các chức năng khác nhau.

Cấu tạo của máy cắt điện

CB (tên gọi khác của cầu dao) gồm 3 bộ phận chính: Tiếp điểm, hộp và khung dập hồ quang:

• CB thường có từ 1 đến 4 cặp tiếp điểm thường đóng (NC). Mỗi cặp tiếp điểm bao gồm 1 cực tĩnh và 1 cực chuyển động. Khi xảy ra sự cố trong mạch điện, cực tích cực sẽ được tách ra khỏi cực chính để ngắt nguồn điện.
• Buồng dập hồ quang được cấu tạo từ nhiều tấm thép xếp theo chiều ngang. Dập tắt điện nhanh hơn và tốt hơn nhờ cầu dao phân chia. Và có 2 loại buồng phổ biến là buồng dập hở (dùng để cắt ở điện áp trên 1000V hoặc dòng điện từ 50kA) và buồng dập nửa kín (dùng để cắt ở dòng điện dưới 50kA, có lỗ thoát khí).
• Bộ khung giúp CB duy trì độ bền ổn định, bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi tác động của môi trường, tăng tính thẩm mỹ và hạn chế những rủi ro về điện cho con người trong quá trình vận hành.

Cấu trúc của CB

Các loại CB phổ biến

Với nhiều tính năng và ưu điểm vượt trội, CB bao gồm 6 dòng chính: MCB và RCBO (dạng đinh hương), MCCB và ELCB (dạng khối), dòng RCCB giúp bảo vệ hệ thống khỏi nguy cơ rò rỉ điện và dòng ACB dùng cho các tải có dòng điện lớn.

MCB

MCB là loại CB có kích thước nhỏ gọn, thiết kế hình đinh hương với dòng điện định mức thấp. CB MCB được sử dụng phổ biến trong mạng điện dân dụng nhờ khả năng bảo vệ hệ thống điện khỏi các sự cố quá tải, ngắn mạch.

MCCB

MCCB là loại CB dạng khối có kích thước lớn và dòng điện định mức từ trung bình đến cao. Với khả năng chịu nhiệt tốt, MCCB thường được sử dụng trong hệ thống điện công nghiệp 380V và đôi khi cũng xuất hiện trong mạng điện dân dụng. Chức năng chính của MCCB tương tự MCB bao gồm bảo vệ hệ thống điện khỏi quá tải, ngắn mạch.

RCCB

RCCB là thiết bị chuyên dùng để phát hiện và cắt mạch điện trong trường hợp rò rỉ dòng điện. Với thiết kế hình tép hoặc khối, RCCB có khả năng bảo vệ mạng điện khỏi các sự cố liên quan đến dòng điện đi lạc, giúp ngăn ngừa nguy cơ điện giật hoặc cháy nổ. CB này phù hợp cho cả hệ thống điện dân dụng và công nghiệp, đặc biệt ở những khu vực yêu cầu độ an toàn cao.

RCBO

RCBO là thiết bị bảo vệ kết hợp các tính năng của MCB và RCCB. Được thiết kế hình cây đinh hương, RCBO hoạt động hiệu quả với dòng điện định mức thấp giúp bảo vệ hệ thống điện khỏi tình trạng quá tải, ngắn mạch và rò rỉ điện.

ELCB

ELCB là loại CB dạng khối có dòng điện định mức đa dạng, phù hợp cho cả hệ thống điện dân dụng và công nghiệp. CB này kết hợp giữa bảo vệ chống rò rỉ điện của RCCB và bảo vệ quá tải của MCCB, đảm bảo hệ thống được an toàn trước các sự cố như rò rỉ đất, quá tải, ngắn mạch.

ACB

Máy cắt chân không ACB chuyên dùng cho các hệ thống điện tiêu thụ nguồn điện lớn và yêu cầu dòng điện định mức cao. CB này hoạt động theo nguyên tắc triệt tiêu hồ quang không khí, cho phép bảo vệ hệ thống khỏi các sự cố đoản mạch, quá tải hoặc quá điện áp. ACB thường được sử dụng trong lưới điện công nghiệp và hệ thống phân phối chính, đảm bảo vận hành ổn định và an toàn.

Chức năng của CB trong cuộc sống

CB hiện được coi là giải pháp thay thế hiệu quả cho cầu chì – công tắc điện chỉ sử dụng một lần và cầu dao truyền thống vận hành thủ công. Với tính năng hiện đại và độ tin cậy cao, CB đã trở thành một phần không thể thiếu trong các hệ thống điện từ quy mô nhỏ như nhà ở, chung cư, văn phòng, nhà hàng, khách sạn cho đến các công trình lớn như cửa hàng thương mại, nhà máy, nhà xưởng, trường học, bệnh viện hay trạm điện.

Ứng dụng CB trong cuộc sống

Thương hiệu CB nổi tiếng

Với chức năng bảo vệ an toàn điện trong các công trình điện dân dụng và công nghiệp, CB đã trở thành thiết bị vô cùng quan trọng trong đời sống hàng ngày. Trên thị trường có rất nhiều thương hiệu, nhà sản xuất CB uy tín, chất lượng. Dưới đây là một số thương hiệu CB đáng tin cậy mà bạn có thể tham khảo:

CB Schneider:

Điện CB BTB:

CB ABB:

CB LS Điện:

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ về CB. Hãy theo dõi Trường Chu Văn An để nhận thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!