Chất hữu cơ là gì? Đặc điểm và phân loại chi tiết

Chu Văn An

Chất hữu cơ là gì? Đặc điểm chung và phân loại chi tiết của hợp chất này là gì? Ngoài ra, có gì khác với các hợp chất vô cơ? Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin và câu trả lời cho những câu hỏi này thì hãy đến với những chia sẻ hữu ích của Trường Chu Văn An trong bài viết sau.

1. Hợp chất hữu cơ là gì?

Chất hữu cơ là gì? Theo định nghĩa trong hóa học, hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2, các muối cacbonat, xyanua, cacbua,…). Không giống như các hợp chất vô cơ, các hợp chất hữu cơ phải chứa cacbon, thường là hydro, oxy, nitơ, sau đó là halogen, lưu huỳnh, v.v..

Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon

2. Đặc điểm chung của hợp chất hữu cơ

Tương tự như các hợp chất khác, các hợp chất hữu cơ hiện nay cũng có những đặc điểm chung để nhận biết như sau:

• Đặc điểm cấu trúc: Được cấu tạo chủ yếu từ các nguyên tố phi kim loại có độ âm điện hơi khác nhau. Do đó, liên kết hóa học trong phân tử của hợp chất hữu cơ chủ yếu là liên kết cộng hóa trị.
• Tính chất vật lý: Các hợp chất hữu cơ thường có nhiệt độ nóng chảy và sôi thấp (dễ bay hơi). Hơn nữa, hầu hết các hợp chất hữu cơ không hòa tan trong nước, nhưng hòa tan cao trong dung môi hữu cơ.
• Tính chất hóa học: Thường kém ổn định với nhiệt và khá dễ cháy. Phản ứng hóa học của các hợp chất hữu cơ thường xảy ra chậm và theo các hướng khác nhau trong cùng điều kiện, tạo ra sản phẩm hỗn hợp.

3. Phân loại hợp chất hữu cơ

Hiện nay có nhiều cách phân loại hợp chất hữu cơ. Tuy nhiên, phương pháp được sử dụng phổ biến nhất là dựa trên thành phần của các nguyên tố tạo nên hợp chất hữu cơ. Cụ thể nó được phân loại như sau:

• Hydrocarbons (phân tử chỉ chứa nguyên tử carbon và hydro): Hydrocacbon bão hòa, Hydrocacbon không bão hòa, Hydrocacbon thơm.
• Dẫn xuất hydrocacbon (phân tử có nguyên tử của nguyên tố khác thay thế nguyên tử hydro của hydrocacbon): Dẫn xuất halogen, rượu phenol/ete, Aldehyd/xeton, Amin/nitơ, Axit/ester, hợp chất polyme.

Hợp chất hữu cơ được phân loại dựa vào thành phần nguyên tố tạo nên hợp chất

4. So sánh hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ

Ngay từ tên gọi của các hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ, có thể thấy sự khác biệt giữa hai hợp chất này. Tuy nhiên, để so sánh về mặt hóa học, chúng ta sẽ căn cứ vào những tiêu chí cụ thể sau:

Cấu trúc phân tử

• Các hợp chất hữu cơ chứa các phân tử carbon trong cấu trúc của chúng. Các phân tử hữu cơ thường chứa carbon, hydro, oxy, nitơ, lưu huỳnh và phốt pho liên kết với các nguyên tử carbon để tạo thành các phân tử hữu cơ. Do đó, hầu hết các hợp chất hữu cơ đều chứa các phân tử carbon.

• Hợp chất vô cơ: Là những hợp chất không chứa phân tử cacbon trong cấu trúc của chúng. Chúng chỉ bao gồm các hợp chất vô cơ như muối, axit, bazơ, oxit, nitrit, nitrat, clorit, clorat, perclorat, sunfat, sunfit, sunfua, v.v. Các hợp chất vô cơ thường được tạo thành từ các nguyên tố khác nhau, nhưng không bao gồm cacbon.

Thành phần nguyên tố

• Hợp chất hữu cơ: Chứa nguyên tố cacbon, trừ CO, CO2, muối cacbonat, xyanua, cacbua, v.v..

• Hợp chất vô cơ: Có thể chứa các nguyên tố cacbon như CO, CO2, muối cacbonat, xyanua, cacbua, v.v..

Liên kết hóa học trong phân tử

• Hợp chất hữu cơ: Liên kết trong hợp chất chủ yếu là liên kết cộng hóa trị

• Hợp chất vô cơ: Liên kết trong hợp chất chủ yếu là liên kết ion

Phản ứng hóa học

• Hợp chất hữu cơ: xảy ra chậm, không đầy đủ và không theo một chiều hướng nhất định

• Hợp chất vô cơ: phản ứng nhanh và thường chỉ theo một hướng

Tính chất vật lý

• Hợp chất hữu cơ: Thường có nhiệt độ nóng chảy, sôi thấp và dễ bay hơi.

• Hợp chất vô cơ: Thường có nhiệt độ sôi hoặc nóng chảy cao

Hợp chất hữu cơ và hợp chất vô cơ khác nhau hoàn toàn theo tiêu chí so sánh

5. Một số câu hỏi thường gặp

Cùng với câu hỏi hợp chất hữu cơ là gì, những câu hỏi liên quan đến hợp chất này cũng được đặt ra. Theo đó, một số câu hỏi thường gặp về hợp chất hữu cơ và đáp án chi tiết các bạn có thể tham khảo như sau:

Hợp chất hữu cơ là gì?

Hợp chất hữu cơ chức năng là hợp chất hữu cơ có nhiều loại nhóm chức. Điều này có nghĩa là trong cấu trúc của hợp chất này có ít nhất 2 nhóm chức khác nhau. Đặc điểm nổi bật của hợp chất này là khả năng tham gia vào nhiều phản ứng hóa học khác nhau do có nhiều nhóm chức khác nhau.

Hợp chất hữu cơ đơn chức là gì?

Hợp chất hữu cơ đơn chức là hợp chất hữu cơ chỉ chứa một nhóm chức. Nhóm chức năng này có thể là các nhóm chức năng chứa các gốc carbon khác nhau, ví dụ nhóm thế, nhóm chức năng, nhóm chức năng liên hợp, nhóm hạt nhân, v.v.

Hợp chất hữu cơ đa chức năng là gì?

Hợp chất hữu cơ đa chức là những hợp chất hữu cơ có chứa 2 nhóm chức giống nhau trở lên. Để xác định chất nào được gọi là hợp chất hữu cơ đa chức, cần kiểm tra xem phân tử đó có chứa ít nhất 2 nhóm chức giống nhau hay không. Nếu vậy thì chất đó được coi là hợp chất hữu cơ đa chức năng.

Như vậy, câu hỏi chất hữu cơ là gì đã được giải thích chi tiết ở bài viết trên. Ngoài ra, các vấn đề liên quan đến hợp chất hữu cơ cũng đã được Trường Chu Văn An cập nhật chi tiết tới các bạn. Hy vọng đây sẽ là những thông tin hữu ích, giúp các bạn có thêm tài liệu tham khảo về những kiến ​​thức hóa học thú vị.