Cháy dây điện: Nguyên nhân, hậu quả và cách xử lý

Chu Văn An

Đốt dây điện là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây cháy nổ điện, có thể gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Để chủ động ứng phó tình trạng này, bạn có thể theo dõi nguyên nhân và cách giải quyết khi dây điện bị cháy qua bài viết sau đây của chúng tôi.

Cháy dây điện là gì?

Cháy dây điện là hiện tượng dây điện bị quá nhiệt dẫn đến cháy, thường xảy ra khi các sự cố về điện như quá tải hoặc chập điện khiến bề mặt vỏ máy trở nên nóng bất thường. Khi nhiệt độ bề mặt dây dẫn vượt quá nhiệt độ tiêu chuẩn (60 độ đối với dây PVC và 80 độ đối với dây XLPE), lớp vỏ cách điện sẽ nóng chảy, dây pha – dây trung tính sẽ chạm vào nhau, phát ra tia lửa điện và gây cháy lan sang các vật liệu xung quanh.

Cháy dây điện là sự cố nguy hiểm có thể để lại nhiều hậu quả như:

• Hư hỏng hệ thống điện: Cháy dây điện có khả năng phá hủy nhanh chóng toàn bộ hệ thống dây điện cũng như các thiết bị điện trên cùng một đường dây.
• Thiệt hại về tài sản: Một số loại dây điện không có khả năng chống cháy lan. Khi tiếp xúc với những vật dụng dễ cháy như rèm cửa, thảm, đồ nội thất bằng gỗ rất dễ gây cháy nổ và gây thiệt hại lớn về tài sản, nhà cửa.
• Nguy hiểm cho con người: Các vụ cháy dây điện quy mô lớn thường dễ phát nổ, chưa kể, phần lớn vỏ bọc dây điện khi đốt đều tạo ra khói đen và khí độc, có thể gây ngạt khói, bỏng điện, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng con người.

Nguyên nhân cháy dây điện

Có rất nhiều nguyên nhân gây cháy dây điện. Đôi khi ngay cả một sự cố điện nhỏ như dây điện bị hở nếu không được xử lý kịp thời cũng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ do điện.

• Quá tải điện: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây cháy dây điện. Khi bạn sử dụng quá nhiều thiết bị công suất lớn cùng lúc, trên cùng một đường dây, dòng điện cao vượt quá khả năng chịu tải của dây khiến bề mặt dây bị nóng chảy, lõi tiếp xúc không đúng sẽ gây ra tia lửa điện gây cháy.
• Ngắn mạch: Hiện tượng này khiến dây dẫn phải chịu dòng điện lớn đột ngột, có thể gây cháy dây tức thời.
• Kết nối không được đảm bảo: Khi kết nối không được kết nối hoặc siết chặt đúng cách, điện trở tại điểm kết nối sẽ tăng lên, gây sinh nhiệt cục bộ và có thể gây cháy tại điểm kết nối.

• Dây điện bị oxy hóa, kém chất lượng: Dây điện sử dụng lâu ngày hoặc mua trôi nổi trên thị trường dễ bị oxy hóa (xem bài viết về dây điện bị oxy hóa), không đảm bảo tiêu chuẩn về cách điện, dẫn điện, dễ bị nứt, giòn, chập điện.
• Ổ cắm và phích cắm không tương thích: Nếu hai thiết bị này không được đồng bộ với nhau có thể tạo ra các điểm tiếp xúc hở, không ổn định, dễ gây chập điện cục bộ.

• Ảnh hưởng bên ngoài: Nếu hệ thống điện không được trang bị thiết bị chống sét có thể phát nổ ngay khi bị sét đánh trực tiếp. Hoặc nếu dây điện bị chuột cắn, bị vật sắc nhọn làm rách nếu không phát hiện kịp thời cũng có nguy cơ gây chập mạch dây điện.

Cách xử lý cháy dây điện an toàn

Đốt dây điện là tình trạng nghiêm trọng so với dây điện bị chập điện nên bạn cần bình tĩnh xử lý đúng cách bằng cách thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Đóng cầu dao chính để ngắt ngay nguồn điện.
• Bước 2: Dập tắt đám cháy một cách an toàn và cách ly tất cả các vật liệu dễ cháy. Nếu đám cháy nhỏ có thể dùng cát, khăn ẩm hoặc bình chữa cháy để dập lửa do điện. Tuyệt đối không sử dụng nước. Khi đám cháy đã được khống chế, đợi nhiệt độ tại khu vực cháy giảm bớt rồi mới tiến hành kiểm tra, sửa chữa đường dây.
• Bước 3: Trong trường hợp lửa lan nhanh và gây cháy nổ hãy gọi ngay cho lực lượng cứu hỏa. Tuyệt đối không tự ý khắc phục sự cố trong tình huống này.
• Bước 4: Sơ tán người dân nhanh chóng ra khỏi khu vực nguy hiểm và chờ đợi sự trợ giúp từ đội cứu hộ.

Lưu ý: Những đám cháy dây điện lớn thường kèm theo khói đen, khí độc, thậm chí gây nổ có thể gây ngạt khói, bỏng điện nên tuyệt đối không xử lý tùy tiện trong những trường hợp nguy hiểm như vậy.

Các biện pháp phòng ngừa cháy dây điện

• Sử dụng dây điện chất lượng, có tiết diện phù hợp với tổng công suất của thiết bị. Ưu tiên sử dụng dây chống cháy cho các đường dây điện quan trọng. Không sử dụng dây điện cũ để chạy đường dây chính.
• Lắp đặt đường dây điện ở nơi khô ráo, thông thoáng, cách xa các vật liệu dễ cháy hoặc nguồn nhiệt.
• Phân bố các thiết bị điện trong hệ thống hợp lý, không cắm quá nhiều thiết bị vào cùng một ổ cắm cùng lúc.
• Các kết nối cần được nối đúng cách và được dán băng cách điện theo đúng tiêu chuẩn.
• Được trang bị cầu dao tự động để bảo vệ hệ thống điện trước các sự cố.
• Không đặt các thiết bị dễ sinh nhiệt như bàn là, bếp điện gần khu vực dễ cháy.
• Không sử dụng bóng đèn để làm ấm hoặc làm khô quần áo.
• Định kỳ kiểm tra, bảo trì hệ thống điện để kịp thời phát hiện các dấu hiệu hư hỏng, chập điện.

Xem thêm: Biện pháp đơn giản và hiệu quả để tránh chuột cắn dây điện

Những câu hỏi thường gặp về cháy dây điện

Câu 1: Làm thế nào để phát hiện dây điện sắp cháy?

Hồi đáp: Nếu phát hiện một số dấu hiệu cảnh báo sớm dưới đây, bạn có thể xử lý kịp thời các sự cố về dây điện trước khi chúng phát triển thành hỏa hoạn:

• Dây điện hoặc ổ cắm có mùi khét hoặc mùi nhựa cháy.
• Ổ cắm và phích cắm nóng lên bất thường.
• Ánh đèn trong nhà nhấp nháy liên tục.
• Có một vụ nổ nhỏ phát ra từ ổ cắm và aptomat.
• Tia lửa xuất hiện ở ổ cắm và phích cắm.

Câu 2: Nguyên nhân chính gây cháy dây điện là gì?

Hồi đáp: Cháy dây điện xuất phát từ nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là do quá tải điện khiến dây nóng lên nhanh chóng dẫn đến cháy nổ.

Một lần nữa, Trường Chu Văn An khuyến cáo cháy dây điện là sự cố cháy nổ điện nghiêm trọng. Vì vậy, bạn không nên tự ý xử lý tại nhà mà hãy liên hệ với đội cứu hộ/kỹ sư điện chuyên nghiệp để được hỗ trợ kịp thời.

Các kiến ​​thức khác liên quan đến dây cáp điện, bạn có thể tìm hiểu thêm tại: https://etinco.vn/tin-tuc/kien-thuc/kien-thuc-day-cap-dien/