Dầu mỏ là gì? Thành phần, ứng dụng phổ biến của dầu mỏ

Chu Văn An

Dầu mỏ là loại khoáng sản quý hiếm được khai thác để sử dụng trong đời sống. Đây được coi là vàng đen có giá trị cao và mang lại nhiều lợi ích khi sử dụng. Vậy dầu là gì? Bạn đọc hãy cùng Việt Chem tìm hiểu thêm về loại khoáng sản quý giá này nhé.

1. Dầu mỏ là gì?

Dầu khí là gì được xem là khái niệm được sử dụng trong rất nhiều môn học hiện nay. Dầu mỏ hay còn gọi là dầu thô là chất lỏng nhớt, đặc, màu nâu hoặc đục.

Khoáng chất này tồn tại trong các lớp đá ở một số nơi dưới lớp vỏ trái đất. Thành phần chính của dầu mỏ là các hợp chất hydrocarbon và nhiều chất khác. Đặc tính đặc trưng của dầu thô là chất lỏng nhớt, không tan trong nước, có màu nâu sẫm, nhẹ hơn nước và có mùi đặc trưng, ​​dễ nhận biết.

Dầu mỏ hoặc dầu thô có tính nhớt, màu nâu sẫm, có mùi đặc trưng

2. Thành phần của dầu mỏ là gì?

Dầu mỏ được tìm thấy trong tự nhiên ở dạng thô mà không được chiết xuất hoặc lọc để loại bỏ tạp chất. Khoáng sản này tập trung ở khu vực rộng lớn nằm sâu dưới lòng đất với trữ lượng lớn. Một mỏ dầu được tìm thấy sẽ có ba lớp cơ bản bao gồm:

• Lớp khí: Lớp này nằm ở bề mặt phía trên và được gọi là khí dầu mỏ hoặc khí đồng hành. Lớp khí chủ yếu bao gồm khí metan, tạo ra mùi đặc trưng cho dầu thô.
• Lớp dầu lỏng: Lớp này có khí hòa tan ở giữa, tạo thành hỗn hợp phức tạp chứa nhiều hợp chất hydrocarbon và một lượng nhỏ các chất khác.
• Lớp nước mặn: Lớp này nằm phía dưới đáy dầu.

Dầu mỏ được tạo thành từ nhiều hỗn hợp chất hữu cơ khác nhau. Trong đó hydrocacbon là hợp chất chiếm hàm lượng lớn nhất, với các chất như ankan, xycloalkan và các hydrocacbon thơm khác.

Ngoài ra còn có một lượng nhỏ các chất hữu cơ khác chứa O, N, S với tỷ lệ khác nhau. Các thành phần của dầu mỏ được tìm thấy sau khi chiết trong cột chưng cất bằng phương pháp chưng cất phân đoạn.

Dầu mỏ được khai thác trong tự nhiên với trữ lượng lớn

3. Dầu mỏ có những ứng dụng gì?

Dầu khí được khai thác và sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Chẳng hạn như quá trình đốt cháy, sản xuất điện, nhiên liệu cho máy móc, ứng dụng trong dược phẩm, mỹ phẩm hay trong ngành nghiên cứu sáng chế,… Các ứng dụng cụ thể bao gồm:

3.1. Làm tất

Một trong những ứng dụng thực tế của dầu mỏ mà ít người biết đến đó là làm tất. Đây là sản phẩm tiện lợi được hàng triệu phụ nữ tin dùng bởi tính thẩm mỹ thời trang. Sản phẩm này được làm từ một loại nhựa được gia công từ dầu mỏ, cụ thể là nylon.

Tất chân chứa thành phần chiết xuất từ ​​dầu mỏ

3.2. Sản xuất thuốc Aspirin

Thuốc giảm đau Aspirin có lẽ quen thuộc với mọi người và được sử dụng rộng rãi trong ngành dược phẩm, y tế. Loại thuốc này được sử dụng rất nhiều để giúp giảm đau đầu, hạ sốt và ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ, bệnh tim… Để sản xuất Aspirin, người ta bắt đầu bằng benzen – một hợp chất hydrocarbon được chiết xuất từ ​​​​dầu mỏ.

Aspirin chứa benzen – một hợp chất dầu mỏ

3.3. Sản xuất sáp màu

Dầu mỏ còn được dùng để sản xuất sáp dùng trong hoạt động vẽ tranh, tô màu. Bút chì màu có hai thành phần cơ bản: sáp parafin và bột màu. Sáp paraffin được sản xuất từ ​​dầu mỏ được chiết xuất. Chất này còn được sử dụng rộng rãi để sản xuất nến, đánh bóng vỏ táo hay sôcôla,…

Sáp màu được làm từ nguyên liệu dầu thô

3.4. Làm kẹo cao su

Kẹo cao su là loại thực phẩm được nhiều người yêu thích và có rất nhiều công dụng. Để làm kẹo cao su, người ta sẽ sử dụng hai nguyên liệu: Polyethylene và sáp parafin – một chất có trong dầu mỏ. Những chất này có đặc tính dẻo và dai nên phần lớn bã kẹo cao su chỉ phân hủy sau hàng chục năm.

Có hai loại kẹo cao su phổ biến được sử dụng, một loại làm từ nhựa của một số loài cây và loại kia làm từ nhựa và sáp chiết xuất từ ​​​​dầu mỏ. Kẹo cao su sản xuất từ ​​dầu mỏ có ưu điểm là giá thành sản xuất thấp nhưng kẹo cao su làm từ nhựa cây tự nhiên vẫn được ưa chuộng hơn.

Ứng dụng dầu mỏ trong sản xuất kẹo cao su

3.5. Sản xuất pin mặt trời

Pin mặt trời lưu trữ năng lượng hấp thụ từ ánh sáng mặt trời để sản xuất điện. Sản phẩm này được làm từ chất nhựa có trong dầu mỏ. Tuy nhiên, do nguồn tài nguyên này không thể tái tạo và có nguy cơ cạn kiệt nên các nhà sản xuất đã tìm ra giải pháp khác để sản xuất pin mặt trời.

Pin mặt trời được cấu tạo từ dầu thô

3.6. Ứng dụng mỹ phẩm

Ngoài các sản phẩm làm đẹp từ thiên nhiên, còn có một số lượng lớn các loại mỹ phẩm được chiết xuất từ ​​các thành phần có trong dầu mỏ. Cụ thể là son môi, bút kẻ mắt… Thành phần được sử dụng trong mỹ phẩm bao gồm các chất như nhựa than đá, acrylate và propylene glycol.

Nhiều loại mỹ phẩm được làm từ nguyên liệu có trong dầu mỏ

Những thông tin trên đã giải đáp cụ thể dầu là gì. Đây là nguồn tài nguyên khoáng sản mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên, khoáng chất này lại gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường. Công việc cấp bách hiện nay là bảo vệ những nguồn tài nguyên không thể tái tạo này và sử dụng chúng một cách hợp lý.