Đèn chống cháy nổ là gì? Tiêu chuẩn khi dùng đèn chống cháy nổ

Chu Văn An

Đèn chống cháy nổ là thiết bị quan trọng được lắp đặt ở những khu vực, môi trường làm việc đặc biệt nhằm đảm bảo cả về chiếu sáng và an toàn. Vậy đèn chống cháy nổ là gì? Ưu điểm cũng như tiêu chuẩn của chúng khi sử dụng đèn chống cháy nổ là gì? Hãy cùng vietchem tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1. Đèn chống cháy nổ là gì?

Đèn chống cháy nổ là loại đèn chuyên dụng, được thiết kế đặc biệt để lắp đặt trong môi trường có nguy cơ cháy nổ cao. Tên tiếng Anh của chúng là Explosion-proof lamp, trong đó Explosion-proof có nghĩa là chống cháy nổ và lamp có nghĩa là đèn.

Loại đèn này được lắp đặt ở những khu vực đặc biệt trong môi trường khắc nghiệt, dễ cháy nổ như kho hóa chất, kho xăng dầu, trạm xăng, phòng thí nghiệm, nhà máy sản xuất vũ khí, hóa chất; Than, dầu mỏ, khoáng sản…

2. Cấu trúc đèn chống cháy nổ

Loại đèn này thường là đèn LED chống cháy nổ có các bộ phận sau:

• Nguồn sáng – Trình điều khiển LED.
• Thân đèn.
• chip LED.
• Máng đèn chống cháy nổ.
• Phản xạ ánh sáng chống cháy nổ.

Cấu trúc đèn chống cháy nổ

Toàn bộ các bộ phận của đèn đều được làm từ chất liệu cao cấp, có độ bền cao, chịu va đập tốt, chịu nhiệt cao…

• Vỏ đèn thường được làm từ hợp kim nhôm và thép cường độ cao, bên ngoài vỏ được sơn tĩnh điện.
• Kính đèn được làm bằng thủy tinh cao cấp có lưới thép bảo vệ, nhờ đó giảm thiểu nhiệt lượng tỏa ra bên ngoài cũng như bảo vệ đèn khỏi các tác động ma sát cũng như các nguồn nhiệt từ môi trường, từ đó hạn chế ngăn ngừa rủi ro cháy nổ.

3. Tiêu chuẩn đèn chống cháy nổ

Vì là loại đèn chuyên dụng nên tiêu chuẩn của đèn chống cháy nổ cũng rất khắt khe để đáp ứng tính chất môi trường sử dụng. Tiêu chuẩn áp dụng cho đèn chống cháy nổ bao gồm:

3.1 Tiêu chuẩn đèn chống cháy nổ ATEX

Tại thị trường châu Âu năm 2003, chứng nhận ATEX là bắt buộc đối với các thiết bị sử dụng trong môi trường dễ cháy nổ. Kể từ đó, tất cả các đèn chống cháy nổ tiêu chuẩn đều có dấu ATEX và CE. Đối với Việt Nam, đèn đạt tiêu chuẩn ATEX gọi là đèn chống cháy nổ.

• Đối với chất lỏng: Theo quy định của ATEX, từ Zone 0 đến Zone 2 là khu vực nguy hiểm nhất, trong đó Zone 2 là khu vực có nguy cơ cháy nổ thấp nhất.
• Đối với chất rắn và bụi: Quy định từ Zone 20 đến 22. Zone 20 là khu vực chứa nhiều bụi nhất, Zone 22 là khu vực ít bụi nhất.

Dựa vào những quy định trên để lựa chọn loại đèn chống cháy nổ phù hợp với môi trường lắp đặt.

Tiêu chuẩn đèn chống cháy nổ ATEX

3.2 Tiêu chuẩn đèn chống cháy nổ IECEx

Tiêu chuẩn này áp dụng cho tất cả các thiết bị điện được sử dụng trong không gian dễ cháy nổ do Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) ban hành. Trong đó, tiêu chuẩn Exd II BT4 là một trong những cấp độ chống cháy nổ cao theo quy định.

Giải thích chi tiết về tiêu chuẩn:

• Exd: Đặc trưng cho khả năng chống cháy và giữ nhiệt trong hộp không thoát ra ngoài. Dùng cho khu vực Zone 1, 2.
• IIB: Quy định về khả năng chống nổ của tác nhân. IIB có nghĩa là thiết bị có thể ngăn chặn các vụ nổ do Ethylene, Ethyl ether, Coal gas gây ra.
• T4: Quy định về nhiệt độ tối đa mà thiết bị có thể chịu được. Với T4 đồng nghĩa với việc máy có thể chịu được nhiệt tối đa ở mức 135 độ C.

3.3 Chỉ số IP cho đèn chống cháy nổ

Chuẩn IP là viết tắt của “Ingress Protection” – bảo vệ chống lại sự xâm nhập. Mỗi loại đèn LED chống cháy nổ phải đạt tiêu chuẩn IP với chỉ số IPXY quy định khả năng chống bụi, nước. Khi đạt tiêu chuẩn này, đèn chống cháy nổ có thể sử dụng được ở cả môi trường ẩm ướt và bụi bặm. Trong đó:

• Số X (từ 0 đến 6) biểu thị khả năng chống bụi của đèn. Chữ X càng lớn thì khả năng chống bụi của đèn càng cao.
• Số Y (từ 0 đến 8) biểu thị khả năng chống nước của đèn, cho biết đây là loại đèn có thể sử dụng ngoài trời. Y càng lớn thì khả năng chống nước càng cao.

Ý nghĩa chỉ số IP trên đèn LED chống cháy nổ

3.4 Quy định lắp đặt đèn chống cháy nổ

Khi lắp đặt đèn chống cháy nổ, người sử dụng phải tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn chiếu sáng và phòng chống cháy nổ khi lắp đặt cho phù hợp với từng khu vực.

Một số quy định về lắp đặt đèn chống cháy nổ đang được áp dụng như:

• QCVN 06-2010 BXD quy định về an toàn cháy nổ đối với nhà và công trình.
• TCN Tiêu chuẩn 48 1996 Tiêu chuẩn ngành về phòng cháy và chữa cháy đối với doanh nghiệp thương mại, dịch vụ.
• Tiêu chuẩn TCVN 3254-1989 quy định chung về an toàn cháy nổ.
• Nghị định 79/2014/ND-CP hướng dẫn luật phòng cháy và chữa cháy và luật sửa đổi, bổ sung về phòng cháy và chữa cháy.

3.5 Tiêu chuẩn RoHS về bảo vệ môi trường

RoHS là từ viết tắt của Hạn chế một số chất độc hại, có nghĩa là tiêu chuẩn để bảo vệ môi trường khỏi các chất độc hại gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và môi trường.

Tiêu chuẩn này giới hạn việc sử dụng một số chất độc hại trong các thiết bị điện, điện tử như chì, thủy ngân, cadmium, Crom 6+, Polybrominated biphenyls, Dibutyl phthalate… Hiện nay, đèn chống cháy nổ đều đạt tiêu chuẩn RoHS. nhằm đảm bảo cả chức năng và an toàn cho con người và môi trường.

Tiêu chuẩn RoHS về bảo vệ môi trường trên đèn chống cháy nổ

4. Ưu điểm của đèn chống cháy nổ

Đèn chống cháy nổ là thiết bị quan trọng được lắp đặt phổ biến ở nhiều khu vực, nhà máy. Không chỉ đảm bảo cung cấp nguồn sáng chất lượng mà còn đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Những ưu điểm mà đèn chống cháy nổ mang đến cho chúng ta đó là:

Đảm bảo phòng chống cháy nổ

Các thiết bị chiếu sáng chống cháy nổ được sử dụng đều đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm soát chặt chẽ do cơ quan quản lý đặt ra. Toàn bộ các bộ phận của đèn đều được làm từ chất liệu cao cấp có khả năng chịu lực tốt. Vì vậy, người dùng có thể yên tâm về chất lượng cũng như độ an toàn khi sử dụng đèn chống cháy nổ.

Tiết kiệm năng lượng tiêu thụ

Đèn chống cháy nổ có khả năng tiết kiệm điện tối đa. Chúng chuyển đổi 90% năng lượng điện thành năng lượng chiếu sáng trong khi tỏa ra rất ít nhiệt. Điều này giúp người dùng tiết kiệm được một khoản tiền lớn về năng lượng tiêu thụ.

An toàn cho người sử dụng

Tất cả các loại đèn chống cháy nổ đều đạt tiêu chuẩn RoHS đảm bảo an toàn cho sức khỏe con người và môi trường. Chất liệu trong đèn hạn chế sử dụng hóa chất độc hại, ánh sáng của đèn không chứa tia cực tím, hạn chế tối đa khả năng gây hại cho mắt và da người dùng khi tiếp xúc thường xuyên.

tuổi thọ dài

Đèn LED chống cháy nổ có tuổi thọ trung bình dài trên 50.000 giờ, cao gấp 2 đến 3 lần so với đèn truyền thống. Đồng thời, chất liệu của đèn còn có khả năng chống ăn mòn, hư hỏng cao khi sử dụng trong môi trường khắc nghiệt. Nhờ đó, người dùng có thể tiết kiệm được chi phí thay thế, sửa chữa…

Nhiều mẫu mã để lựa chọn

Đèn chống cháy nổ có nhiều kiểu dáng, màu sắc nhẹ nhàng, công suất hoạt động phục vụ các nhu cầu khác nhau. Tùy theo đặc điểm môi trường cũng như quy định lắp đặt mà người dùng có thể lựa chọn loại đèn chống cháy nổ phù hợp.

Chúng ta có thể thấy đèn chống cháy nổ là thiết bị không thể thiếu để chiếu sáng ở những khu vực đặc biệt hoặc môi trường khắc nghiệt. Việc phát minh ra đèn chống cháy nổ đã mang lại nhiều cải tiến cho sản xuất công nghiệp với những ưu điểm mà chúng mang lại. Nếu bạn đọc có thêm thắc mắc về đèn chống cháy nổ, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 0826 010 010 hoặc đọc bài viết của chúng tôi trên website vietchem.com.vn để được giải đáp nhanh nhất.