Gốc tự do là gì? Mối nguy hại đến sức khỏe và cách phòng ngừa

Chu Văn An

Trong cơ thể con người, hàng ngày có rất nhiều hoạt động khác nhau diễn ra, cả tích cực lẫn tiêu cực. Trong đó gốc tự do là một hoạt động điển hình của tế bào. Để giúp các bạn hiểu rõ gốc tự do là gì, dưới đây Trường Chu Văn An đã tổng hợp rất nhiều thông tin hữu ích, mời các bạn đọc để có cái nhìn chính xác nhất.

1. Gốc tự do là gì?

Gốc tự do là các nguyên tử/phân tử bị mất một electron ở lớp vỏ ngoài cùng nên mất cân bằng về electron và có tính chất, phản ứng rất không ổn định. Chúng thường tạo ra nhiều phản ứng khác nhau để đánh cắp electron từ các phân tử khác. Đồng thời, nó liên tục phá vỡ hoạt động bình thường của tế bào cơ thể và tạo ra các chuỗi gốc tự do mới.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã công bố nhiều gốc tự do nguy hiểm điển hình như peroxid hóa lipid, ozone, superoxide, gốc hydroxyl, peroxide… vì chúng có khả năng gây tổn thương tế bào rất nhiều.

Gốc tự do là các nguyên tử/phân tử mất cân bằng điện tử

2. Gốc tự do đến từ đâu?

Các gốc tự do được tạo ra từ hoạt động sống của từng tế bào, sự tác động của môi trường sống (tia cực tím, phóng xạ, các chất độc hại, bức xạ năng lượng cao,…) và các yếu tố stress (chấn thương). chấn thương tâm lý, căng thẳng thần kinh, v.v.).

3. Gốc tự do trong cơ thể là gì?

Các gốc tự do trong cơ thể là những mảnh phân tử không ổn định. Những gốc tự do này sẽ phá hủy các tổ chức, tế bào và mô của cơ thể. Nếu số lượng gốc tự do quá lớn sẽ dẫn đến tắc nghẽn động mạch, làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh nguy hiểm như ung thư, lão hóa cơ thể, Alzheimer…

4. Các loại bệnh mà gốc tự do gây ra cho cơ thể

Quá trình sống hàng ngày của cơ thể sẽ hình thành các gốc tự do. Nếu số lượng của chúng quá nhiều sẽ gây ra vô số tác động tiêu cực. Nhiều nghiên cứu y học đã công bố rằng các gốc tự do tấn công cơ thể có thể hình thành hơn 60 loại bệnh khác nhau, chẳng hạn như:

• Bệnh tiểu đường.
• Xơ vữa động mạch.
• Thoái hóa thần kinh.
• Đột quỵ.
• Ung thư não.
• Thoái hóa võng mạc.
• Thoái hóa điểm vàng.
• Đục thủy tinh thể.
• Lão hóa da.
• Viêm da.
• Bệnh vẩy nến.
• Viêm mãn tính.
• Lupus.
• Viêm ruột.
• Suy tim.
• Thiếu máu cơ tim.
• Xơ hóa cơ tim.
• Thu hẹp lại lòng mạch.
• Huyết áp cao.
• Hen phế quản.
• Ung thư phổi.
• Bệnh thận mãn tính.
• Viêm cầu thận.
• Bệnh thấp khớp.
• Viêm khớp vẩy nến.
• Viêm xương khớp.
• …

Gốc tự do trong cơ thể với số lượng quá nhiều sẽ gây ra nhiều bệnh tật

5. Tổng hợp những cách hữu ích để ngăn ngừa gốc tự do

Những bệnh tật và tổn thương mà gốc tự do gây ra cho cơ thể thực sự nguy hiểm. Vì vậy, mọi người nên hiểu cách phòng ngừa chúng để cân bằng hệ thống miễn dịch, đảm bảo sức khỏe không bị ảnh hưởng. Dưới đây là 2 cách giảm gốc tự do trong cơ thể rất tốt mà bạn nên áp dụng:

5.1. Giảm thiểu các yếu tố gây tăng sinh gốc tự do

Gốc tự do được tạo ra bởi quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể và một số yếu tố bên ngoài như ô nhiễm môi trường, nhiễm trùng, rượu, khói thuốc lá, căng thẳng và chấn thương,… Vì vậy, để ngăn ngừa gốc tự do, tự do, bạn nên hạn chế tối đa các yếu tố trên bằng cách:

• Hãy giữ tinh thần và tâm lý cân bằng, suy nghĩ tích cực, lạc quan và vui vẻ.
• Hạn chế căng thẳng, chủ động loại bỏ các yếu tố gây ra suy nghĩ căng thẳng.
• Không thức khuya, hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích.
• Hạn chế ăn đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn đóng hộp đã chế biến sẵn,…
• Tuyệt đối kiêng các đồ uống có cồn, chất kích thích…
• Dọn dẹp, vệ sinh khu vực sinh hoạt, không tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Hạn chế các yếu tố gây ra sự phát triển của gốc tự do là một cách hữu ích để ngăn chặn nó

5.2. Bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Trên thực tế, chế độ ăn uống hàng ngày cũng là yếu tố vô cùng hữu ích, có thể ngăn chặn sự hình thành của các gốc tự do. Tốt nhất mọi người nên ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để cơ thể tăng khả năng phòng vệ và vô hiệu hóa các gốc tự do. Vậy ăn gì để chống lại gốc tự do? Dưới đây chúng tôi đã liệt kê chúng đầy đủ để bạn dễ dàng tuân thủ:

• Vitamin C: Ổi, Đu đủ, Dâu tây, Ớt chuông đỏ, Cải xoăn,… Những thực phẩm này sẽ tăng sức đề kháng, hỗ trợ hấp thu sắt, ngăn ngừa thiếu máu và chống lại các gốc tự do.
• Vitamin E: Mầm ngũ cốc, hạt hướng dương, hạnh nhân, đậu phộng, bơ, rau chân vịt, bí đỏ, măng tây…
• Beta Carotene: Dưa đỏ, mơ, cải xoăn, rau bina, bông cải xanh, đậu Hà Lan, khoai lang, cà rốt, bí ngô, ớt đỏ,…
• Selen: Gan cá, Dầu cá, Mỡ cá, Cà phê, Nấm, Trứng, Phô mai, Yến mạch, Thịt gà…

Mọi người nên bổ sung thêm thực phẩm chống gốc tự do

6. Tại sao cần phải trung hòa gốc tự do?

Khoa học y tế đã chứng minh rằng việc trung hòa các gốc tự do bằng chất chống oxy hóa sẽ phục hồi các tế bào bị tổn thương trong cơ thể. Đồng thời còn tăng cường hệ miễn dịch, làm chậm quá trình lão hóa và ngăn ngừa một số bệnh nguy hiểm rất tốt.

Chất chống oxy hóa có khả năng giải phóng electron để “tặng” các gốc tự do và vô hiệu hóa khả năng oxy hóa của chúng. Nhờ đó, họ đã ngăn chặn thành công sự tấn công của chúng vào các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể.

Qua bài viết của chúng tôi chắc chắn bạn sẽ hiểu thêm về gốc tự do. Tốt nhất bạn nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe, đồng thời áp dụng chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh hàng ngày để ngăn chặn các gốc tự do gây hại cho cơ thể.