Liên kết cộng hóa trị là gì? Liên kết cộng hóa trị gồm những loại nào?

Chu Văn An

Liên kết cộng hóa trị là một khái niệm quen thuộc trong lĩnh vực hóa học. Vậy liên kết cộng hóa trị là gì? Có những loại liên kết cộng hóa trị nào? Thông tin chi tiết sẽ được Trường Chu Văn An giải đáp bên dưới, mời các bạn cùng theo dõi.

1. Liên kết cộng hóa trị là gì?

Liên kết cộng hóa trị là liên kết giữa hai ion hoặc nguyên tử trong đó mỗi cặp electron được chia sẻ với nhau. Liên kết cộng hóa trị được hình thành do sự kết nối của 1 hoặc nhiều cặp electron giữa hai loại nguyên tử khác nhau.

Các cặp liên kết là các cặp electron dùng chung. Chúng cũng có thể là cặp đơn độc nếu các electron không được chia sẻ. Khi được chia sẻ, nguyên tử sẽ có độ ổn định cao hơn khi có nhiều cấu hình electron.

Trên thực tế, có nhiều loại liên kết trong liên kết cộng hóa trị. Bao gồm: Liên kết kim loại, liên kết bất khả tri, liên kết cộng, liên kết pi…

2. Có bao nhiêu loại liên kết cộng hóa trị?

Hiểu các loại liên kết cộng hóa trị là gì sẽ hữu ích trong việc giải quyết các vấn đề hóa học. Bản chất của liên kết này là sự chia sẻ một hoặc nhiều cặp electron giữa các nguyên tử. Các liên kết này có nhiều loại khác nhau. Cụ thể:

2.1. Liên kết đơn phân tử

Khi chỉ có một cặp duy nhất được chia sẻ bởi hai phân tử, nó được gọi là liên kết đơn phân tử. Đây là liên kết ổn định hơn liên kết đôi và liên kết ba. Vì các liên kết trong đó nhỏ hơn và yếu hơn nên sẽ không bị ảnh hưởng nhiều khi mất e.

2.2. Liên kết đôi phân tử

Khi có hai cặp electron dùng chung cho hai nguyên tử thì đó là liên kết đôi phân tử. Liên kết này được thể hiện bằng hai dấu gạch ngang giữa các nguyên tử trong phân tử. Liên kết này kém ổn định hơn mặc dù nó được coi là liên kết mạnh.

2.3. Liên kết ba phân tử

Liên kết ba xảy ra khi hai nguyên tử trong phân tử chia sẻ 3 cặp electron với nhau. Liên kết này kém ổn định hơn liên kết phân tử đơn và đôi.

2.4. Liên kết cộng hóa trị không phân cực

Khi các electron có chung số electron bằng nhau thì được gọi là liên kết cộng hóa trị không phân cực. Lực hút càng mạnh thì giá trị lực điện tử của chúng càng gần nhau.

2.5. Liên kết cộng hóa trị có cực

Khi các electron dùng chung không có giá trị bằng nhau giữa các nguyên tử thì đó là liên kết cộng hóa trị có cực. Điều kiện để điều này xảy ra là độ âm điện của một bên nguyên tử cao hơn bên kia. Khi đó lực hút sẽ mạnh hơn và sự chia sẻ electron sẽ mất cân bằng.

Theo đó, nguyên tử nào có độ âm điện thấp nhất thì phân tử sẽ nghiêng về hướng đó. Lúc này, một thế tĩnh điện sẽ hình thành.

3. Mối quan hệ giữa liên kết ion, liên kết cộng hóa trị có cực và không phân cực

Mối quan hệ giữa liên kết ion và liên kết cộng hóa trị là gì? Cụ thể mối quan hệ như sau:

• Liên kết ion xuất hiện khi cặp electron bị dịch chuyển hoàn toàn về một nguyên tử trong phân tử.
• Liên kết cộng hóa trị có tính phân cực khi cặp electron dùng chung bị dịch chuyển về phía có độ âm điện lớn hơn của nguyên tử trong phân tử.
• Liên kết cộng hóa trị không phân cực khi nó nằm giữa hai nguyên tử có chung một cặp electron trong phân tử.

4. Tính chất của liên kết cộng hóa trị

Liên kết cộng hóa trị sở hữu nhiều tính chất nổi bật và đặc trưng. Bao gồm:

• Tính chất của các chất phân cực: Độ hòa tan cao trong dung môi phân cực. Ví dụ: Đường, rượu etylic…
• Tính chất của chất không phân cực: Chỉ tan trong dung môi không phân cực và không dẫn điện trong mọi trường hợp. Các chất không phân cực như: Ion, lưu huỳnh…
• Hình thức tồn tại của liên kết cộng hóa trị: Phân tử có liên kết cộng hóa trị tồn tại ở nhiều dạng khác nhau. Bao gồm: Chất lỏng, chất khí, chất rắn… Chúng có nhiệt độ nóng chảy và sôi khá thấp.

5. Bài tập về liên kết cộng hóa trị

Sau khi tìm hiểu thông tin về liên kết cộng hóa trị là gì chúng ta cùng giải đáp một số bài tập liên quan sau:

Bài tập 1: Chọn câu trả lời đúng

Độ âm điện đặc trưng của nguyên tử là:

1. Khả năng nhường proton cho nguyên tử khác.
2. Khả năng tham gia phản ứng mạnh hay yếu.
3. Khả năng nhường electron cho nguyên tử khác.
4. Khả năng hút electron khi xảy ra liên kết hóa học.

Trả lời: D

Bài tập về liên kết cộng hóa trị

Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng:

1. Độ phân cực yếu khi độ chênh lệch độ âm điện giữa hai nguyên tử lớn.
2. Các nguyên tử có tính chất hóa học khác nhau sẽ hình thành liên kết cộng hóa trị.
3. Liên kết cộng hóa trị có cực có độ chênh lệch độ âm điện sau khi được hình thành giữa hai nguyên tử 0,4 – 1,7.
4. Cặp electron dịch chuyển về phía nguyên tử có độ âm điện nhỏ hơn liên kết cộng hóa trị.

Câu trả lời đúng là C.

Liên kết cộng hóa trị là gì đã được phân tích khá chi tiết trong bài viết trên. Hy vọng những chia sẻ của Trường Chu Văn An sẽ hữu ích để các bạn áp dụng vào các bài tập liên quan.