Ngắn Mạch Là Gì? Nguyên Nhân Và Cách Khắc Phục Hiện Tượng Ngắn Mạch

Chu Văn An

Ngắn mạch là gì? Đây là một thuật ngữ phổ biến mà mọi người sử dụng cho các mạch điện. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu chính xác đoản mạch là gì? Để trả lời câu hỏi này, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây cùng KTH ELECTRIC.

Ngắn mạch là gì?

Đoản mạch còn được gọi là đoản mạch, thuật ngữ tiếng Anh là Short Circuit. Đây là hiện tượng thường xuyên xảy ra ở các hệ thống mạch điện.

Đoản mạch là do kết nối bất thường giữa cực dương và cực âm của cùng một mạch chạm vào nhau ở các điện áp khác nhau. Chúng làm cho tổng mạch nhỏ hơn, với dòng điện bằng 0 hoặc không đáng kể chạy qua trở kháng của mạch. Lúc này dòng điện trong mạch sẽ tăng không kiểm soát được và điện áp sẽ giảm đáng kể.

Đoản mạch cũng có thể xảy ra khi dây có dòng điện mang điện chạm vào dây trung tính. Nó làm cho điện trở đường dây giảm và dòng điện tăng. Từ đó dòng điện cũng chảy theo hướng khác.

Ngắn mạch là gì?

Xem thêm: Thiết bị điện là gì? Các thương hiệu thiết bị điện phổ biến trên thị trường

Tác hại của hiện tượng ngắn mạch

Khi bạn đã hiểu ngắn mạch là gì từ phần trước. Trong phần này, chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu tác hại của đoản mạch như sau:

• Đoản mạch gây ra dòng điện lớn gấp hàng nghìn lần dòng điện ban đầu. Từ đó xuất hiện một suất điện động cực lớn phá hủy kết cấu của các thiết bị điện.
• Nếu người quản trị hệ thống trì hoãn việc cách ly khu vực ngắn mạch, mạch sẽ chuyển sang chế độ ngắn mạch liên tục. Và nó không tốt cho hệ thống điện chút nào.
• Dòng điện tăng quá mức sẽ khiến nhiệt độ tăng cao, phá hủy tính chất cách điện, gây đoản mạch và trở thành nguyên nhân gây cháy nổ.
• Hồ quang có thể hình thành khi đoản mạch và có thể tạo ra một lượng nhiệt lớn, khiến các vật liệu dễ cháy bắt lửa.
• Đoản mạch có thể làm hỏng các thiết bị khác trong hệ thống điện.
• Điều này làm cho điện áp lưới giảm xuống, khiến động cơ ngừng quay.
• Việc cung cấp điện bị gián đoạn do loại bỏ các điểm ngắt mạch cắt đứt nhiều phần tử của lưới điện.

Đoản mạch có thể gây cháy và các tác hại khác đối với thiết bị điện.

Phân loại ngắn mạch trong hệ thống điện

Bây giờ bạn đã biết đoản mạch là gì, bạn cũng cần biết các loại đoản mạch phổ biến để biết cách xử lý chúng một cách nhanh chóng.

Trong hệ thống điện dân dụng và công nghiệp, có 3 loại mạch điện phổ biến nhất là dòng điện 1 pha, dòng điện 2 pha và dòng điện 3 pha. Tuy nhiên, chập mạch dòng điện ba pha có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực hơn và gây nguy hiểm cho các thiết bị khác và cho bạn.

Bây giờ KTH ELECTRIC sẽ giới thiệu với các bạn các phân loại ngắn mạch chính như sau:

• Đoản mạch pha chạm đất: Được hiểu là sự cố do chập điện do chập mạch xuống đất hoặc chập mạch ở đường trung tính.
• Đoản mạch ba pha: Có thể hiểu đơn giản là ba pha bị chập mạch với nhau sẽ gây cháy.
• Đoản mạch hai pha: Sự cố xảy ra do hai pha chập mạch lẫn nhau.
• Ngắn mạch hai pha chạm đất: Được gọi là sự cố chạm đất hai pha cùng một lúc.

Tham khảo: Top thiết bị bảo vệ mạch điện bạn nên biết

Nguyên nhân ngắn mạch

Đoản mạch là hiện tượng thường xảy ra trong các mạch điện và có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Vì vậy, để có thể hạn chế đoản mạch, bạn cần hiểu rõ và tránh một số nguyên nhân sau:

• Bức tường gần mạch điện bị ướt. Khi dây điện bị hở, chúng có thể gây đoản mạch và cháy nổ.
• Nếu dòng điện tăng quá đột ngột, tia lửa điện có thể xuất hiện và có thể xảy ra cháy nổ.
• Sự cố, hư hỏng thiết bị điện, v.v.
• Các yếu tố ảnh hưởng tự nhiên như sét đánh gây phóng điện hay mưa lớn làm đổ cột điện thoại, đoản mạch…
• Sau khi sửa chữa, đã có điện nhưng dây nối đất vẫn chưa được tháo ra. Đây là lỗi của con người gây ra đoản mạch.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra đoản mạch. Vì vậy, cần hết sức lưu ý khi sử dụng điện và cần bảo trì đúng cách để hạn chế hư hỏng hệ thống điện.

Cách khắc phục chập mạch

Mặc dù đây là hiện tượng phổ biến nhưng đừng lo lắng vì có rất nhiều thiết bị hoặc phương pháp hiệu quả để ngăn ngừa đoản mạch. Chi tiết như sau:

• Khi lắp đặt hệ thống điện nên lắp đặt các thiết bị điện có Aptomat sẽ mang lại khả năng chống đoản mạch tốt. Đây được coi là biện pháp hiệu quả nhất và được sử dụng phổ biến nhất.

Sử dụng Aptomat để tránh đoản mạch

• Lắp cầu chì tại các công tắc điện. Mục đích là để ngắt mạch ngay lập tức khi dòng điện chạy qua cầu chì trở nên quá cao.
• Nên lắp đặt công tắc riêng cho từng thiết bị để tránh làm hỏng thiết bị khác khi xảy ra đoản mạch.
• Rút phích cắm thiết bị khi không sử dụng.
• Tùy theo nhu cầu khác nhau mà lựa chọn dây điện, thiết bị điện phù hợp để đảm bảo an toàn.

Xem thêm: Aptomat là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của Aptomat

Hy vọng KTH ELECTRIC đã cung cấp cho các bạn những thông tin cần thiết về đoản mạch là gì qua bài viết này. Hiện tượng này có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến mạch điện. Vì vậy, hãy thực hiện các biện pháp trên để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện của bạn.