Nước thải đô thị là gì? Thành phần nước thải đô thị

Chu Văn An

Nước thải đô thị là loại nước thải có thành phần phức tạp nhất trong số các loại nước thải đã được phân loại. Chúng ẩn chứa mối nguy hiểm rất cao và cần được xử lý nhanh chóng, hiệu quả.

I. Nước thải đô thị là gì?

Nước thải đô thị là thuật ngữ để chỉ tất cả các nguồn nước thải phát sinh trên địa bàn đô thị. Đây được coi là chất độc hại cần được xử lý để đảm bảo sức khỏe cộng đồng và bảo vệ môi trường.

Nước thải đô thị là gì?

II. Có bao nhiêu loại nước thải đô thị?

Nước thải đô thị bao gồm 4 thành phần chính: nước thải sinh hoạt, nước thải sản xuất, nước thải tự nhiên và nước thải thấm.

• Nước thải sinh hoạt (chiếm khoảng 50 – 60%): là loại nước thải được hình thành từ hoạt động sinh hoạt của cư dân, khu thương mại, trường học… Cụ thể là từ hoạt động tắm rửa, vệ sinh, ăn uống. uống… Nguồn nước này thường chứa nhiều tạp chất khác nhau, trong đó khoảng 52% là chất hữu cơ và 48% là chất vô cơ và vi khuẩn gây bệnh.
• Nước thải sản xuất (khoảng 30 – 36%): còn gọi là nước thải công nghiệp, phát sinh từ các nhà máy, xí nghiệp sản xuất. Thành phần chính của nó là các chất hữu cơ, vô cơ, dầu mỡ, hợp chất lơ lửng và kim loại nặng,…
• Rò rỉ nước thải (khoảng 10 -14%): bắt nguồn từ việc nước mưa thấm vào hệ thống thoát nước theo nhiều con đường khác nhau như qua các mối nối, đường ống hay tường các hố ga,…
• Nước thải tự nhiên: Là nguồn nước thải từ hồ, sông, suối, kênh rạch trong các đô thị bị ô nhiễm do tác động của con người và hoạt động xả thải không được kiểm soát. Nguồn nước thải này đóng góp một phần nhỏ khoảng < 10% lượng nước thải đô thị.

III. Đặc điểm nước thải đô thị

• Đặc điểm của nước thải đô thị phụ thuộc phần lớn vào điều kiện khí hậu cũng như đặc điểm riêng của thành phố như số lượng nhà máy đang hoạt động, số lượng dân cư…
• Tính chất và lưu lượng giao thông thường sẽ thay đổi theo mùa cũng như sự khác biệt giữa ngày làm việc và ngày lễ.
• Do lượng cát có trong loại nước thải này lớn nên thường cần có bể lắng cát riêng
• Với khối lượng xử lý lớn, phát sinh lượng bùn lớn, cần có hệ thống xử lý bùn riêng
• Là nguồn thải hỗn hợp của nhiều nguồn thải khác nhau như nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp… nên thành phần ô nhiễm của loại nước này khá phức tạp, gây khó khăn trong việc xử lý.

Đặc điểm của nước thải đô thị phụ thuộc phần lớn vào đặc điểm riêng của thành phố,…

IV. Thành phần nước thải đô thị là gì?

1. Hàm lượng BOD sau xử lý sơ bộ

• Có hệ thống thoát nước riêng: 50 – 70g
• Dùng cho hệ thống thoát nước chung: 60 – 80g
• Khoảng 1/3 chất ô nhiễm này ở dạng hòa tan, 2/3 còn lại tồn tại ở dạng hạt. Các chất ô nhiễm dạng hạt có thể được gạn hoặc không, nhưng tỷ lệ chất ô nhiễm được gạn trong hệ thống thoát nước chung cao hơn hệ thống thoát nước riêng.

2. Tỷ lệ COD:BOD

Tỷ lệ này dao động từ 2 – 2,5. Vì vậy, việc có các biện pháp lắng sơ bộ để loại bỏ các chất ô nhiễm có thể lắng trong nước thải là rất cần thiết. Điều này giúp giảm tỷ lệ BOD:COD xuống dưới 2, tăng hiệu quả xử lý nước thải đô thị bằng phương pháp sinh học.

3. Nồng độ các nguyên tố vi lượng

Khi phân tích loại nước thải này cần chú ý đến các nguyên tố độc hại như kim loại nặng như kẽm, chì, đồng, cadmium, thủy ngân, niken… Hàm lượng của chúng thường nhỏ hơn 9mg/l. Tuy nhiên, hàm lượng các nguyên tố vi lượng trong đường ống thường cao hơn trong môi trường tự nhiên.

4. Chất hoạt động bề mặt

Các chất này có thể là bột giặt, xà phòng, chất tẩy rửa… gây khó khăn không nhỏ cho các nhà máy xử lý nước thải bị rêu bám phủ kín.

5. Nồng độ Nitơ và Phốt pho

Trong nước thải đô thị, nồng độ nitơ tổng sẽ nằm trong khoảng 15 – 20% nồng độ BOD5. Mỗi người thải ra trung bình 10-15g nitơ mỗi ngày. Riêng phốt pho dao động từ 4g/người/ngày.

V. Nước thải đô thị có ảnh hưởng gì tới môi trường nước?

Nước thải không được xử lý sẽ gây ra nhiều tác hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống con người và môi trường. Phải kể đến những tác dụng chính sau:

1. Gây ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước sinh hoạt và nguồn nước ngầm

Một điều không thể phủ nhận là nước thải từ nhiều nguồn khác nhau trong thành phố nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm nguồn nước công cộng. Có thể thấm, tràn vào bể chứa nước sinh hoạt, làm tăng nguy cơ nước sạch bị ô nhiễm. Ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của con người. Có rất nhiều rủi ro tiềm ẩn trong các khía cạnh khác nhau của cuộc sống

2. Tăng nguy cơ mắc các bệnh lạ

Dù chưa thể khẳng định nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy mức độ ô nhiễm trong nguồn nước thải ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Chúng là nguyên nhân gây ra những căn bệnh lạ ngày nay. Ngày càng có nhiều người thường xuyên phải đến bệnh viện để điều trị các bệnh về da, đường tiêu hóa… Dù bạn có thể ăn uống hợp vệ sinh và chăm sóc sức khỏe đúng cách. Nhưng ít người biết được những ảnh hưởng lâu dài của nước thải ô nhiễm từ khu vực đô thị.

Nước thải đô thị gây mất mỹ quan đô thị

3. Nước thải đô thị hủy hoại mỹ quan

Nhìn những dòng sông trong thành phố phủ một màu đen tuyền, những con đường nước thải chảy ồ ạt và hôi hám mà không được xử lý. Tất cả tạo nên một cảnh tượng vô cùng xấu xí, hủy hoại vẻ đẹp đô thị và ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan chung.

VI. Giải pháp xử lý nước thải đô thị hiệu quả

Cần có giải pháp hợp lý để xử lý nước thải đô thị hiệu quả, tránh ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như bảo vệ môi trường. Điều đó cần bắt đầu từ việc nâng cao ý thức của người dân về việc vứt rác, dọn dẹp khu vực sinh hoạt… Đồng thời, cần có những quy định chặt chẽ về xử lý nước thải công nghiệp, sản xuất.

Trong xử lý nước thải đô thị cần có quy trình kiểm soát rõ ràng, chặt chẽ, luôn cải tiến kỹ thuật, áp dụng các công nghệ tiên tiến để đạt hiệu quả cao, ít ảnh hưởng đến môi trường.

XEM THÊM: GIẢI PHÁP XỬ LÝ NƯỚC THẢI ĐÔ THỊ

Giải pháp xử lý nước thải đô thị hiệu quả nhất hiện nay

Theo định hướng phát triển đô thị của Việt Nam hiện nay, việc thoát nước và xử lý tập trung được ưu tiên. Vốn đầu tư cho một hệ thống xử lý nước triệt để là tương đối lớn và là một thách thức đối với nền kinh tế nước ta. Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng các biện pháp xử lý nước thải cục bộ để tiết kiệm chi phí khi không đủ khả năng xây dựng hệ thống xử lý tổng thể quy mô lớn.

Bài viết trên đã mang đến cho người đọc cái nhìn tổng quan về nước thải đô thị, các thành phần và ảnh hưởng của nó đến thiên nhiên cũng như con người. Vì vậy, nước thải đô thị cần có quy trình xử lý tối ưu để tránh gây ra hậu quả nghiêm trọng.