Octane là gì? Chỉ số octane có ảnh hưởng như thế nào?

Chu Văn An

octan là gì? Chỉ số octan là gì và nó ảnh hưởng đến nó như thế nào? Trong bài viết này, hãy cùng Vietchem tìm hiểu chi tiết về chỉ số octan và những thông tin liên quan đến hóa chất quan trọng đó nhé.

1. Octane là gì?

Octane (còn gọi là octan) là một hydrocacbon thuộc nhóm ankan có công thức C8H18. Nó là một hydrocarbon không bão hòa không tạo thành vòng. Điều đó cũng có nghĩa là mỗi phân tử trong ankan này chứa số nguyên tử hydro tối đa, không chứa liên kết đôi.

Ảnh 1: Nguyên tử Octane

Công thức chung của Ankan: CnH2n+2 (với n là số dương)

2. Đồng phân của OCtane là gì?

Các nguyên tử cacbon trong phân tử ankan (phải chứa nhiều hơn 3 nguyên tử cacbon) có thể được sắp xếp theo nhiều cách khác nhau. Từ đó dễ dàng tạo ra các đồng phân khác nhau.

Các ankan “thông thường” có cấu trúc thẳng và không phân nhánh. Số lượng đồng phân tăng nhanh theo số lượng nguyên tử carbon mà phân tử sở hữu.

Octane hóa học hiện đã được xác định là có 18 đồng phân. Bao gồm:

1. 2,2,3,3-Tetrametylbutan
2. 2,2,3-Trimetylpentan
3. 2,2,4-Trimetylpentane (isooctan)
4. 2,2-Dimetylhexan
5. 2,3,3-Trimetylpentan
6. 2,3,4-Trimetylpentan
7. 2,3-Dimetylhexan
8. 2,4-Dimetylhexan
9. 2,5-Dimetylhexan
10. 2-Metyl-3-etylpentan
11. 2-Metylheptan
12. 3,3-Dimetylhexan
13. 3,4-Dimetylhexan
14. 3-etylhexan
15. 3-Metyl-3-etylpentan
16. 3-Metylheptan
17. 4-Metylheptan
18. Octane tuyến tính (n-octan)

3. Tính chất đặc trưng

• Tên: Octane
• Công thức hóa học: C8H18
• không màu
• Số CAS: [111-65-9]
• Mật độ pha: 0,703 g/ml, chất lỏng
• Nhiệt độ nóng chảy: 216 độ K
• Độ nhớt: 0,542 cP ở 20 °C
• Có khả năng chống cháy nổ kém
• Không hòa tan trong nước

Ảnh 2: Octane không màu và có đặc tính chống cháy nổ kém

4. Ứng dụng Octane

Octane có đặc tính chống nổ kém, không tan trong nước và có nhiều trong dầu mỏ. Đồng phân 2,2,4-trimethylpentane của nó, được tìm thấy trong xăng, có khả năng chống cháy nổ.

Vì vậy, nó thường được dùng làm tiêu chuẩn để đánh giá tính chống cháy nổ của xăng khi lưu thông trên thị trường. Nhờ đặc tính không hòa tan và khả năng chống cháy nổ kém nên chỉ số octan không ảnh hưởng đến chất lượng xăng khi tiếp xúc với xăng.

5. Trị số octan được tính như thế nào?

Chỉ số này được xác định đơn giản bằng % thể tích iso-octan có trong hỗn hợp với n-heptan – thành phần chính của xăng. Trên thực tế, chỉ số octan được tính theo thang điểm từ 0 – 200.

Ví dụ: Xăng RON92 có chỉ số octan là 92, xăng RON 95 có chỉ số octan là 95.

• Isooctan tinh khiết được coi là có chỉ số octan là 100.

6. Trị số octan ảnh hưởng như thế nào đến động cơ xăng?

Động cơ xăng hoạt động theo nguyên tắc đốt cháy nhiên liệu nén và không khí cùng nhau tạo thành hỗn hợp. Đánh lửa ở cuối giai đoạn nén nhờ bugi đánh lửa.

Ở động cơ đốt trong, hỗn hợp xăng và khí nén có xu hướng cháy nhanh và sớm nên sử dụng nhiên liệu có chỉ số octan thấp sẽ khiến việc cháy nổ trở nên nguy hiểm hơn. Trong một số trường hợp nó có thể khiến động cơ phát nổ, khiến nhiên liệu phát nổ trước khi ngọn lửa từ bugi kịp chạm tới nhiên liệu.

Vụ nổ này được coi là nguy hiểm vì nó tạo ra áp suất cao hơn nhiều so với áp suất mà động cơ có thể chịu được. Lúc này sẽ có tiếng gõ động cơ, tiếng lạch cạch bất thường liên tục hoặc tiếng “ping” phát ra từ một hoặc nhiều xi lanh cùng lúc.

Ảnh 4: Xăng có chỉ số octan cao hơn giúp bảo vệ động cơ ô tô tốt hơn

Chính vì điều này, sử dụng xăng có chỉ số octan cao hơn sẽ giúp bảo vệ động cơ tốt hơn. Ngược lại, xăng có chỉ số octan thấp làm giảm công suất vận hành, làm động cơ quá nóng hoặc khiến hệ thống kiểm soát khí thải bị hỏng.

Trên đây là thông tin về hóa chất octan mà Vietchem gửi đến bạn. Nếu bạn đang băn khoăn tìm kiếm nhà cung cấp hóa chất uy tín, đảm bảo chất lượng và đội ngũ nhân viên tư vấn, chăm sóc nhiệt tình, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi: KV. Hà Nội: 0963 029 988 KV. Hồ Chí Minh: 0826 050 050.