Ricin là gì? Dấu hiệu khi bị ngộ độc Ricin và cách xử lý

Chu Văn An

Ricin được tìm thấy trong hạt của cây thầu dầu. Đây là hoạt chất được y học nghiên cứu nhằm hỗ trợ điều trị ung thư. Tuy nhiên, đây cũng là chất có độc tính cao, có thể gây nguy hiểm tới sức khỏe và tính mạng con người. Vậy Ricin là gì? Dấu hiệu ngộ độc hoạt chất này và cách xử lý? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây của Trường Chu Văn An.

1. Ricin là gì?

Ricin là một hoạt chất được tìm thấy tự nhiên trong hạt của cây thầu dầu. Đây là loài cây có nguồn gốc từ Đông Phi, thuộc họ Euphorbiaceae.

Quá trình chiết xuất Ricin từ cây thầu dầu có thể tạo ra hoạt chất ở dạng sương mù, dạng viên hoặc dạng bột tùy theo quy trình cụ thể. Đặc biệt, tình trạng ngộ độc của chất này phụ thuộc rất lớn vào độ tinh khiết của nó. Nếu Ricin được chiết xuất bằng công nghệ cao thì khả năng gây độc tính cao hơn.

Chất độc này hiếm khi gây hại khi hít phải qua đường hô hấp. Bởi quá trình biến đổi vật lý của chúng để gây độc ở dạng này khá phức tạp.

Ricin là hoạt chất được chiết xuất từ ​​hạt cây thầu dầu

Nằm trong danh sách chất độc hại, Ricin có thể gây tử vong cho con người nếu sử dụng với lượng rất nhỏ, chỉ bằng kích thước của một chiếc tăm. Chất độc này không gây tác hại nhanh chóng nhưng có thể gây tử vong cho con người sau 24 – 72 giờ.

2. Rủi ro sức khỏe khi tiếp xúc với Ricin

Rủi ro sức khỏe do vô tình tiếp xúc với Ricin dường như không đáng kể (ngoại trừ trường hợp không may ăn phải hạt thầu dầu). Tuy nhiên, với mục đích đầu độc con người bằng Ricin, nó có thể được sử dụng theo nhiều cách, bao gồm: Nước uống, thực phẩm, không khí, v.v.

Về ngộ độc Ricin, chúng không có khả năng lây truyền từ người này sang người khác qua tiếp xúc thông thường. Khả năng lây nhiễm cao hơn nếu tiếp xúc với quần áo hoặc cơ thể người có hoạt chất này.

3. Dấu hiệu, triệu chứng ngộ độc Ricin

Khi hấp thụ chất độc Ricin, quá trình tế bào của cơ thể tạo ra protein cần thiết không thể thực hiện được. Khi tế bào không được bổ sung protein sẽ mất dần sức sống và chết đi. Sau một thời gian ngắn, toàn bộ cơ thể sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến tử vong.

Tùy thuộc vào lượng Ricin mà cơ thể hấp thụ qua đường nuốt, hít hoặc tiêm mà các dấu hiệu ngộ độc sẽ khác nhau. Bao gồm:

3.1. Dấu hiệu ngộ độc đường tiêu hóa

Khi nuốt phải chất ricin, các triệu chứng ban đầu thường là đau dạ dày, nôn mửa và buồn nôn. Các vấn đề về tiêu hóa thường xảy ra trong khoảng 6 – 12 giờ. Sau 12 – 24 giờ, tình trạng mất nước trầm trọng sẽ ảnh hưởng đến chức năng của gan và thận.

Đau bụng và nôn mửa là triệu chứng của việc tiêm Ricin

3.2. Dấu hiệu hít phải Ricin

Các triệu chứng về hô hấp có thể xuất hiện 4-6 giờ sau khi hít phải Ricin. Điển hình: Khó thở, ho, tức ngực.

Sau 24 giờ, các dấu hiệu thường nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng con người. Với các triệu chứng xấu liên quan đến đường hô hấp như: thở khò khè, khó thở, tràn dịch màng phổi. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây suy hô hấp và tử vong. Tùy thuộc vào liều lượng và đường tiếp xúc, thời gian tử vong có thể khác nhau.

Khó thở, khó thở là triệu chứng khi hít phải Ricin

4. Xử lý khi tiếp xúc với Ricin

Nếu vô tình bạn đang ở trong môi trường làm việc có chất Ricin bị thải ra thì bạn cần phải rời đi và đến nơi có không khí trong lành. Cởi bỏ quần áo và giặt dưới vòi nước và xà phòng càng nhanh càng tốt.

Sau đó hãy đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được hỗ trợ ngay. Với chất độc Ricin, khi được phát hiện và điều trị sớm thì tiên lượng tốt, sức khỏe được đảm bảo.

Nếu bạn trì hoãn việc đến bệnh viện khi chất độc đã gây ra các triệu chứng nghiêm trọng thì cơ hội chữa khỏi bệnh là thấp và tiên lượng tử vong cao. Vì vậy, những người làm việc trong môi trường có chứa Ricin cần đặc biệt chú ý giảm thiểu những nguy hiểm tiềm ẩn để đảm bảo an toàn cho bản thân.

5. Điều trị ngộ độc Ricin

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị để điều trị ngộ độc Ricin. Vì vậy, cần chủ động tránh tiếp xúc với chiết xuất Ricin từ hạt thầu dầu. Nếu vô tình tiếp xúc với chúng, bạn cần loại bỏ chúng khỏi cơ thể càng sớm càng tốt.

Bệnh nhân cần được chăm sóc và điều trị y tế chuyên sâu ngay sau khi tiếp xúc để giảm thiểu nguy cơ chất độc đối với cơ thể. Tùy theo con đường ngộ độc sẽ áp dụng biện pháp chăm sóc y tế phù hợp.

Ngộ độc ricin cần được điều trị càng sớm càng tốt

Thông thường, các biện pháp chăm sóc và điều trị bao gồm: Truyền nước biển vào để giúp nạn nhân thở và ổn định đường hô hấp. Trong trường hợp mới uống phải Ricin, có thể điều trị bằng thuốc điều trị huyết áp thấp, động kinh và than hoạt tính để làm sạch dạ dày. Khi vô tình bắn chất độc vào mắt, hãy rửa sạch bằng nước muối nhiều lần.

Ricin là chất độc hại, nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe con người. Vì vậy, cần có biện pháp bảo vệ sức khỏe khi làm việc trong môi trường có chứa ricin cũng như xử lý kịp thời nếu vô tình nuốt phải hoặc hít phải chất độc này.