Thận trọng khi sử dụng axit nitric HNO3 để phòng tránh nguy hiểm

Chu Văn An

Axit nitric – HNO3 được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu, sản xuất công nghiệp, xử lý nước… Mặc dù mang lại nhiều lợi ích nhưng khi tiếp xúc và sử dụng axit nitric, bạn cần phải hết sức cẩn thận để hạn chế những tác động lên cơ thể. sức khỏe.

1. Tác dụng của HNO3 đối với sức khỏe

Nếu không may tiếp xúc trực tiếp, HNO3 có thể gây ra những tổn thương cho cơ thể như sau:

• Về đường hô hấp: Nếu vô tình hít phải hơi HNO3 sẽ gây kích ứng đường hô hấp. Trường hợp nhẹ có thể gây ho, nghẹt mũi, chảy nước mũi. Trường hợp nặng gây khó thở cấp tính, viêm phổi, viêm phổi và có thể dẫn đến tử vong.
• Trên đường tiêu hóa: Khi nuốt phải, đầu tiên sẽ gây bỏng đường tiêu hóa từ niêm mạc miệng, họng, thực quản đến dạ dày và nguy hiểm đến tính mạng. Đồng thời gây tiêu chảy, nôn mửa; rối loạn tuần hoàn máu.
• Tiếp xúc với mắt: Nếu vô tình hóa chất bắn vào mắt sẽ gây tổn thương giác mạc, làm hỏng mắt và dẫn đến mù lòa.
• Tiếp xúc với da: Khi hóa chất dính vào da sẽ gây bỏng, kích ứng và mẩn đỏ. HNO3 gây bỏng da do phản ứng với protein keratin khiến da chuyển sang màu vàng. Khi trung hòa sẽ chuyển sang màu cam.
• Nếu tiếp xúc với axit HNO3 trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.

Axit HNO3 có độc không?

2. Biện pháp xử lý sự cố do axit nitric gây ra

Khi không may gặp phải sự cố trong quá trình sử dụng axit nitric HNO3, cần nhanh chóng thực hiện các biện pháp điều trị theo quy định một cách kịp thời để giảm thiểu những hậu quả nặng nề cho người bệnh.

• Nếu axit bắn vào mắt: Dùng ngay nước sạch để rửa mắt, chớp mắt trong 15 phút. Sau đó nhỏ mắt bằng dung dịch nhỏ mắt hoặc nước muối natri clorid 0,9% để rửa sạch. Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để tiếp tục điều trị.
• Nếu axit dính vào da: Khẩn trương cởi bỏ quần áo dính axit, dùng khăn khô lau vết thương, sau đó rửa vùng da bị dính axit dưới nước sạch (dùng xà phòng nếu có) ít nhất 15 phút để tránh bị thương. trở nên tồi tệ hơn. Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế để tiếp tục điều trị.
• Khi hít phải hơi axit nitric: Nhanh chóng đưa nạn nhân đến nơi thoáng gió và giữ ấm. Ngoài ra, có thể thực hiện các biện pháp sơ cứu nếu người bệnh có dấu hiệu co giật… Đồng thời, liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.
• Nếu nuốt phải axit nitric: Trường hợp người bệnh tỉnh táo, cho người bệnh súc miệng bằng nước hoặc sữa, sau đó đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu. Trong trường hợp nạn nhân bất tỉnh, không cố gắng đưa bất kỳ chất gì vào miệng nạn nhân. Đồng thời, không cố gắng gây nôn cho bệnh nhân.
• Khi gặp đám cháy do axit nitric: Xử lý đám cháy theo đúng quy trình. Dùng bột khô, bình khí CO2 hoặc nước để dập lửa. Cố gắng di chuyển các thùng chứa axit nitric khác ra khỏi khu vực cháy. Lưu ý HNO3 phản ứng mạnh với kim loại tạo ra khí H2 dễ nổ nên bạn cần cẩn thận khi chữa cháy.
• Trường hợp rò rỉ axit nitric:

– Cách ly ngay người dân ra khỏi khu vực tràn axit vì khi axit HNO3 rò rỉ ra môi trường sẽ nhanh chóng bốc khói tạo thành mù axit sẽ gây tổn thương mắt và đường hô hấp. Dùng cát (SiO2) để lấp chỗ axit tràn.

– Sau đó dùng Ca(OH)2, CaCO3 hoặc NaHCO3 khan, hóa chất kiềm để trung hòa và chuyển axit thành dạng muối.

– Phun nước làm sạch khu vực rò rỉ hóa chất theo tỷ lệ thể tích 1:5.

Bỏng da do tiếp xúc với axit HNO3

3. Những lưu ý khi sử dụng axit nitric – HNO3 để đảm bảo an toàn

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng axit nitric cần lưu ý những điều sau:

• Axit nitric là chất oxy hóa mạnh. Khi phản ứng với xyanua, bột kim có thể phát nổ và tự bốc cháy khi phản ứng với nhựa thông. Có thể phản ứng mạnh với kim loại tạo thành khí hydro dễ cháy, gây nổ trong không khí.
• Khi pha loãng tuyệt đối không đổ nước vào axit mà phải thêm axit vào nước.
• Vì axit HNO3 phản ứng mạnh với kim loại nên không đựng HNO3 trong thùng kim loại. Thay vào đó hãy bảo quản trong hộp nhựa.
• Bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh xa nguồn nhiệt và ánh nắng mặt trời. Thùng chứa phải được đậy kín.
• Nền nhà phải làm bằng vật liệu chịu axit.

Cần đưa nạn nhân đến nơi thoáng khí và thở nếu cần thiết khi bị ngộ độc do hít phải HNO3

HNO3 là axit được sử dụng phổ biến trong công nghiệp sản xuất. Hãy hết sức cẩn thận trong quá trình sử dụng để đảm bảo an toàn. Khi gặp sự cố do axit HNO3 gây ra cần phải xử lý đúng cách để giảm thiểu thiệt hại do axit HNO3 gây ra.