Tìm hiểu Axit Formic – Hợp chất axit đơn giản nhất

Chu Văn An

Tìm hiểu Axit Formic – Hợp chất axit đơn giản nhất. Axit formic là một hợp chất hữu cơ được sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Được sử dụng phổ biến nhất trong công nghiệp như chất gắn màu, kháng khuẩn, dung môi, chất khử pH…

Tìm hiểu Axit Formic – Hợp chất axit đơn giản nhất

Tìm hiểu về Axit Formic

Axit formic hay còn gọi là axit methanoic là hợp chất axit cacboxylic đơn giản nhất có công thức hóa học HCOOH. Đây là một loại axit yếu nhưng có tính ăn mòn xuất hiện tự nhiên trong nọc độc của côn trùng như kiến ​​và ong. Axit formic là một trong những axit đầu tiên được con người phát hiện và nghiên cứu từ thế kỷ 17.

Tìm hiểu về cấu trúc và tính chất

Cấu trúc hóa học của axit formic rất đơn giản, bao gồm nhóm cacboxyl (-COOH) gắn với một nguyên tử hydro. Làm cho nó trở thành hợp chất axit cacboxylic nhỏ nhất.

• Công thức phân tử: HCOOH
• Khối lượng phân tử: 46,03 g/mol
• Ngoại quan: Axit formic là chất lỏng trong suốt, không màu, có mùi hăng và hơi khó chịu.
• Nhiệt độ nóng chảy: 8,4°C
• Nhiệt độ sôi: 100,8°C, tương đối gần với nhiệt độ sôi của nước.
• Độ hòa tan: Axit formic hòa tan tốt trong nước, etanol, ete và axeton. Nhờ khả năng tạo liên kết hydro bền chặt.
• Tính axit: Axit formic là một axit yếu có giá trị pKa khoảng 3,75. Mặc dù yếu hơn nhiều so với các axit mạnh như axit sunfuric (H₂SO₄) hoặc axit clohydric (HCl). Nó vẫn đủ mạnh để phản ứng với các kim loại như magie và kẽm.

Tính chất hóa học của axit formic:

• Phản ứng oxi hóa khử: Axit formic dễ bị oxy hóa thành CO₂ và nước bởi các chất oxy hóa mạnh, chẳng hạn như thuốc tím (KMnO₄).
• Phản ứng với bazơ: Axit formic phản ứng với bazơ để tạo thành formate, chẳng hạn như natri formate (HCOONa).
• Phản ứng este hóa: Khi phản ứng với rượu, axit formic tạo thành este, ví dụ metyl formate (HCOOCH₃).

Xem thêm: >>> Formol – Formalin HCHO 37% – Formal Dehyde

Tìm hiểu về nguồn gốc và phát hiện ra Axit Formic

Axit formic được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1671 bởi nhà khoa học người Anh John Ray. Người ta chưng cất kiến ​​đỏ để thu được loại axit này. Tên axit formic xuất phát từ tiếng Latin “formica”, có nghĩa là “con kiến”. Bởi nó là thành phần chính có trong nọc độc của một số loài kiến.

Ứng dụng của Axit Formic trong đời sống và công nghiệp

Axit formic có nhiều ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Nhờ tính chất hóa học đa dạng và dễ sản xuất.

Công nghiệp hóa chất

• Hóa chất trung gian: Axit formic được sử dụng trong sản xuất các hợp chất hữu cơ khác, chẳng hạn như este, amit và anhydrit.
• Chất khử trùng và chất bảo quản: Nhờ đặc tính kháng khuẩn nên axit formic được sử dụng làm chất bảo quản trong thực phẩm và thức ăn chăn nuôi. Để ức chế sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc.
• Điều chế hóa chất đặc biệt: Axit formic được dùng trong sản xuất formate kim loại, dùng trong công nghiệp luyện kim, xi mạ.

Nông nghiệp

• Axit formic là chất bảo quản và chất ức chế lên men cho thức ăn chăn nuôi. Giúp bảo vệ dinh dưỡng trong thực phẩm khô và thực phẩm xanh.
• Axit này cũng được sử dụng trong phương pháp điều trị ong mật để kiểm soát ký sinh trùng như ve Varroa.

Ngành dệt may và da giày

• Axit formic được sử dụng để thuộc da, làm tăng độ mềm mại và đàn hồi của da.
• Trong ngành dệt may, axit formic giúp xử lý vải, làm mềm vải và tăng cường khả năng giữ màu.

Axit formic được sử dụng rộng rãi trong ngành dệt nhuộm

Ứng dụng trong y học

• Axit formic được sử dụng làm chất khử trùng trong một số sản phẩm y tế và thuốc. Nhờ khả năng tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả.
• Các dạng axit formic pha loãng đôi khi được sử dụng trong các phương pháp điều trị y học cổ truyền để giảm đau và chống viêm.

Tìm hiểu về quy trình sản xuất Axit Formic

Có nhiều phương pháp sản xuất axit formic, từ quy trình hóa học đến phương pháp sinh học. Các phương pháp chính bao gồm:

Tổng hợp từ metanol Quy trình phổ biến nhất là phản ứng metanol với carbon monoxide khi có nước, dưới áp suất cao, để tạo thành axit formic. Đây là phương pháp sản xuất công nghiệp chủ yếu do chi phí thấp và hiệu quả cao.

Phản ứng từ axit oxalic Axit oxalic có thể được khử hydro bằng chất xúc tác để tạo ra axit formic. Mặc dù phương pháp này ít phổ biến hơn trong công nghiệp.

Phương pháp sinh học Axit formic cũng có thể được sản xuất bằng cách sử dụng vi sinh vật lên men chất hữu cơ. Đây là phương pháp thân thiện với môi trường nhưng hiện nay chưa được áp dụng rộng rãi do giá thành cao.

Xem thêm bài viết: >>> Những điều cần biết về formaldehyde trong cuộc sống để phòng ngừa

Sử dụng Axit Formic an toàn

Axit formic có thể gây ra vấn đề về an toàn nếu không sử dụng đúng cách:

• Tiếp xúc với da: Có thể gây bỏng hóa chất hoặc kích ứng mạnh, rửa ngay bằng nước sạch.
• Hít phải hơi: Gây kích ứng đường hô hấp, khó thở hoặc ho. Cần làm việc ở nơi thoáng mát và đeo khẩu trang.
• Tiếp xúc với mắt: Có thể gây tổn thương mắt nghiêm trọng. Nên sử dụng kính an toàn khi làm việc với axit formic.
• An toàn cháy nổ: Axit formic có thể dễ cháy khi tiếp xúc với các tác nhân oxy hóa mạnh.

Tìm hiểu Axit Formic ảnh hưởng đến môi trường như thế nào

Axit formic là một hợp chất dễ phân hủy sinh học và không tồn tại lâu trong môi trường. Tuy nhiên, việc sử dụng axit formic với số lượng lớn trong các ứng dụng công nghiệp. Có thể gây ra một số vấn đề nếu không được xử lý cẩn thận, chẳng hạn như làm giảm độ pH của nước và ảnh hưởng đến đời sống thủy sinh.

Kết luận

Axit formic là một hợp chất axit hữu cơ đơn giản. Nhưng nó rất quan trọng đối với nhiều ứng dụng thực tế trong đời sống và công nghiệp. Từ bảo quản thực phẩm đến sản xuất hóa chất, axit formic đóng vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực. Sự tiện lợi và hiệu quả của nó đã giúp axit formic trở thành một hóa chất quan trọng trong ngành công nghiệp hiện đại. Hy vọng qua bài viết này các bạn sẽ có cái nhìn sâu hơn và chi tiết hơn về axit formic và những ứng dụng của nó.

Quý khách hàng vui lòng liên hệ Công ty Hóa chất Vũ Hoàng qua HOTLINE hoặc Website: https://vuhoangco.com.vn để được tư vấn chi tiết và báo giá.