Tinh bột kháng tự nhiên (RS) – Lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe 

Chu Văn An

Tinh bột kháng (RS) còn được gọi là tinh bột kháng tự nhiên. Đây là một dạng tinh bột không thể tiêu hóa được ở ruột non. Loại tinh bột này được phân hủy thành các chất dinh dưỡng, đi qua ruột non, lên men ở ruột già, tạo ra nguồn năng lượng cho đại tràng. Hãy cùng Vietchem tìm hiểu thông tin về tinh bột kháng qua bài viết sau đây.

1. Tinh bột kháng là gì?

Tinh bột kháng hay còn gọi là tinh bột kháng tiêu, tinh bột kháng tự nhiên. Đây là loại tinh bột không thể tiêu hóa hoặc hấp thụ trong dạ dày và ruột non của con người. Không giống như tinh bột thông thường, tinh bột kháng tiêu không bị enzyme amylase phân hủy thành đường trong quá trình tiêu hóa.

Hình 1: Tinh bột kháng tiêu (RS) là một dạng tinh bột không được tiêu hóa ở ruột non

Loại tinh bột này thường được tìm thấy trong một số loại thực phẩm. Đặc biệt có trong các loại ngũ cốc như yến mạch, lúa mạch, các loại đậu, chuối xanh. Một số loại cây ngũ cốc và củ cải cũng chứa tinh bột kháng.

Tinh bột kháng tiêu đi qua ruột non và sau đó lên men ở ruột già, nơi nó tạo ra axit béo chuỗi ngắn (SCFA), cung cấp nguồn năng lượng cho tế bào ruột kết. Điều này giúp ngăn chặn sự hình thành và phát triển của các tế bào bất thường trong ruột. Ngày nay tinh bột kháng được sản xuất thương mại như một thành phần trong nhiều sản phẩm.

2. Phân loại tinh bột kháng

Theo loại thực phẩm và chức năng, người ta chia tinh bột kháng tiêu thành 5 loại bao gồm:

Hình 2: Tinh bột kháng được chia làm 5 loại

• Tinh bột kháng I (RS1): Đây là loại tinh bột không thể tiêu hóa ngay cả trong điều kiện tiêu hóa bình thường. Loại này thường được tìm thấy trong các loại ngũ cốc, hạt gạo và các loại ngũ cốc như lúa mạch nguyên hạt.
• Tinh bột kháng II (RS2): Loại tinh bột này tồn tại chủ yếu ở dạng ngũ cốc nguyên hạt và không bị phân hủy trong quá trình nấu nướng. Nó thường được tìm thấy trong khoai tây, chuối xanh và ngũ cốc nguyên hạt.
• Tinh bột kháng III (RS3): Loại tinh bột này có trong các thực phẩm giàu tinh bột được nấu chín và để nguội. Khi thức ăn nguội đi, tinh bột sẽ chuyển sang dạng kháng. Nó thường xuất hiện trong gạo, khoai lang và một số loại ngũ cốc.
• Tinh bột kháng IV (RS4): Đây là loại tinh bột được tạo ra thông qua quá trình hóa học hoặc cơ học để tạo ra cấu trúc có khả năng chống tiêu hóa. Loại tinh bột này thường được sử dụng làm chất làm đặc, thay thế chất béo trong thực phẩm chế biến sẵn.
• Tinh bột kháng V (RS5): Loại tinh bột này được hình thành trong quá trình chế biến hoặc được tạo ra nhân tạo và chứa phức hợp amyloza-lipid. Hoặc maltodextrin kháng thuốc có tác dụng sắp xếp lại các phân tử tinh bột một cách có mục đích.

3. Một số thực phẩm chứa nhiều tinh bột kháng tự nhiên

Thực phẩm có chứa tinh bột kháng tự nhiên bao gồm:

• Ngũ cốc lúa mạch nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt, đặc biệt là ngũ cốc lúa mạch nguyên hạt, có hàm lượng tinh bột kháng loại I cao.
• Khoai tây: Khoai tây chứa rất nhiều tinh bột kháng loại II. Khoai tây chưa nấu chín chứa lượng tinh bột kháng cao hơn khoai tây nấu chín.
• Chuối xanh: Chuối xanh chứa rất nhiều tinh bột kháng loại II.
• Trái cây và rau quả chưa chín: Một số loại trái cây và rau quả chưa chín, chẳng hạn như cà chua chưa chín, có chứa tinh bột kháng tiêu.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Các loại ngũ cốc như yến mạch nguyên hạt và đậu chứa rất nhiều tinh bột kháng.
• Cơm nguội: Gạo nguội và gạo lứt chứa nhiều tinh bột kháng
• Vỏ bánh mì trắng và pizza chứa nhiều tinh bột kháng
• Các loại đậu như đậu nành, đậu đỏ, đậu Hà Lan, đậu pinto và đậu đen có nhiều tinh bột kháng và chất xơ.

Hình 3: Thực phẩm chứa tinh bột kháng tự nhiên

*Lưu ý: Phương pháp chế biến có ảnh hưởng đến hàm lượng tinh bột kháng. Ví dụ, nấu khoai tây có thể làm giảm lượng tinh bột kháng tiêu so với việc ăn sống. Cơm nguội chứa nhiều tinh bột kháng hơn cơm nóng.

4. Tác dụng của tinh bột kháng tự nhiên đối với sức khỏe

Theo nhiều nghiên cứu, tinh bột kháng tiêu có nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe. Dưới đây là một số tác dụng quan trọng của tinh bột kháng:

4.1. Kiểm soát lượng đường trong máu

Tinh bột kháng tiêu giúp kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thu đường từ thức ăn. Điều này giúp ngăn chặn lượng đường tăng đột ngột sau khi ăn. Thực phẩm chứa nhiều tinh bột kháng tính có lợi cho người mắc bệnh tiểu đường hoặc những người muốn duy trì lượng đường trong máu ổn định.

4.2. Hỗ trợ quá trình giảm cân

Tinh bột kháng tiêu có thể khiến bạn cảm thấy no lâu hơn. Giúp giảm cảm giác thèm ăn, hạn chế ăn uống và cơ thể. Từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân. Bằng cách tạo cảm giác no lâu hơn, tinh bột kháng tiêu giúp giảm tiêu thụ năng lượng quá mức, duy trì cân nặng ổn định.

Hình 4: Tinh bột kháng tiêu có nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe

4.3. Tăng cường sức khỏe đường ruột

Tinh bột kháng tiêu cung cấp chất xơ cho vi khuẩn có lợi trong ruột. Hỗ trợ sức khỏe đường ruột và tiêu hóa.

4.4. Hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Kiểm soát lượng đường trong máu và giảm cân có thể đóng một vai trò trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

4.5. Phòng chống ung thư

Một số nghiên cứu cho thấy tiêu thụ tinh bột kháng tiêu có thể giúp giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư đại trực tràng.

Vietchem vừa chia sẻ các loại tinh bột kháng cũng như tác dụng của loại tinh bột này đối với sức khỏe. Hy vọng bài viết này đã mang lại những thông tin hữu ích cho bạn.